Kabinetsreactie AWTI-advies ‘Kennisoffensief voor defensie’

Op 31 januari 2025 heeft het kabinet uitgebreid gereageerd op het AWTI-advies ‘Kennisoffensief voor defensie. Onderzoek en innovatie voor een veilig Nederland’ uit oktober 2024. Het betreft een gezamenlijke reactie van de bewindspersonen van Defensie, OCW en EZ.

Het kabinet is de AWTI erkentelijk voor de gedane aanbevelingen en onderschrijft deze. Zo zal nieuw, integraal kennis-, innovatie- en industriebeleid worden ontwikkeld op basis van jaarlijkse rolling agenda’s, zoals de AWTI adviseert. De aanbeveling van de AWTI om prioriteiten te definiëren en deze door de hele keten mee te nemen, wordt meegenomen in de nieuwe Strategische Agenda die in het voorjaar van 2025 wordt uitgebracht. Het belang van niet-technologische kennis, bijvoorbeeld over de interactie mens-organisatie-techniek wordt daarbij in acht genomen. Ook neemt Defensie het advies van de AWTI ter harte om een afwegingskader te maken om te bepalen welke capabilities de Nederlandse Defensie zelf wil ontwikkelen. In de uitwerking van de roadmaps voor de focusgebieden die Defensie heeft onderscheiden, wordt het advies om de rol van regievoerders te versterken meegenomen. 

Daarnaast onderstreept het kabinet dat een planmatige aanpak niet ten koste mag gaan van bottom-up ideeën en initiatieven die buiten de roadmaps vallen. Het kabinet zet daarvoor onder andere in op het op- en voortzetten van samenwerkingen met kennisinstellingen en innovatieve bedrijven in regionale ecosystemen. Binnen twee jaar wordt een landelijk dekkend netwerk gerealiseerd, met focus op innovaties die zowel civiele als militaire toepassingen kennen. 

Ook het advies van de AWTI om geschikt innovatiebeleid voor de defensiesector te ontwikkelen pakt het kabinet op. Zo gaat Defensie in samenwerking met EZ een nieuw publiek-privaat platform oprichten (DEFPORT) om structurele publiek-private samenwerking op gang te helpen. Er zal met meer thematische calls gewerkt worden en de SDIR-aanpak zal worden uitgebreid. Conform de aanbeveling van de AWTI en de motie-van der Werf c.s. zal door EZ en de TO2-instellingen gekeken worden hoe de toegang tot TO2-testfaciliteiten kan worden verbeterd voor innovatieve start- en scale-ups. Ook onderzoekt Defensie hoe ze de toegang tot haar eigen faciliteiten kan verbeteren. Bovendien werd bij de presentatie van het AWTI-advies in oktober 2024 al een nieuw fonds aangekondigd, het Security Fund, waarmee betere financieringsmogelijkheden gecreëerd worden voor innovatieve ondernemingen (start-ups) binnen het veiligheidsdomein. 

De vierde aanbeveling van het AWTI-advies betreft het komen tot duurzame samenwerking tussen Defensie en onderwijs- en kennisinstellingen. In 2025 zet Defensie stappen om op landelijk niveau een grote, structurele samenwerking te creëren, bijvoorbeeld door met het regieorgaan SIA een call uit te zetten bij hogescholen en de mogelijkheid te verkennen om een Lectorenplatform Defensie op te richten. Ook zal de rechtstreekse samenwerking met universiteiten worden uitgebreid. Daartoe zullen Defensie en OCW gezamenlijk optrekken met het opzetten van een programma rondom het thema weerbaarheid. Bovendien verhoogt Defensie het budget voor onderzoekssamenwerking met universiteiten en wordt er momenteel met universiteiten gesproken over werkbare afspraken waarop zulke samenwerking kan plaatsvinden. Daartoe had de AWTI opgeroepen. Daarnaast is Defensie in 2025 voornemens om te werken aan nieuw opleidings- en ontwikkelbeleid om het opleiden van mensen in Defensie-gerelateerde vakgebieden uit te breiden. Hierdoor worden studenten in een vroeger stadium betrokken bij de uitdagingen van Defensie.