Advies: De Chinese handschoen
De opkomst van China als kennis- en innovatieland is indrukwekkend. Nederland kan profiteren van de snelle ontwikkeling van de Chinese kennis, wetenschap, talenten, innovatieve kracht en onderzoeksinfrastructuur. Maar naast kansen zijn er ook mogelijke nadelen. De AWT (Adviesraad voor het Wetenschaps- en Technologiebeleid) adviseert de regering om de samenwerking met China op het terrein van kennis en innovatie te intensiveren en daarbij aandacht te hebben voor een aantal uitdagingen.
Nederland heeft China veel te bieden, maar er zijn veel kleine initiatieven en projecten. De AWT pleit daarom allereerst voor een betere bundeling van de Nederlandse krachten door oprichting van een China-platform. Het bedrijfsleven, de universiteiten, gemeenten en provincies zijn – ieder voor zich – steeds meer actief in China. Een China-platform kan er toe bijdragen dat ervaringen worden uitgewisseld en dat de kennis over China voor alle Nederlandse bedrijven, gemeenten en instellingen beschikbaar is. Dat maakt de samenwerking met Chinese counterparts effectiever. Er is daarnaast een duidelijke en gezamenlijke strategie nodig om Nederland als kennisland in China te promoten.
In de tweede plaats is volgens de AWT maatwerk nodig. De overheid heeft een taak om de samenwerking met China te bevorderen en moet daarbij een onderscheid maken tussen verschillende doelgroepen. De AWT onderscheidt BOUWERS, TOPPERS en STIJGERS. BOUWERS zijn kenniswerkers, universiteiten en onderzoekers die naar China gaan om kennis uit te wisselen. Zij verdienen waardering en steun van de overheid want zij bouwen aan netwerken die voor het Nederlandse bedrijfsleven van groot belang zijn. TOPPERS zijn topbedrijven die al een goede positie in China hebben. Zij hebben niet zozeer steun van de overheid nodig, maar de overheid moet wel standby zijn om – waar nodig – gesprekspartner te zijn voor Chinese gezagsdragers. STIJGERS zijn kansrijke bedrijven die nog geen positie in China hebben. Ze zijn kwetsbaar omdat ze nog niet vertrouwd zijn met de Chinese cultuur en werkwijze. STIJGERS zijn gebaat bij gerichte begeleiding die hun kansen in China vergroot.
China is overal ter wereld op zoek naar kennis en heeft de middelen om deze weg te kopen. Daarover bestaat bezorgdheid. De AWT pleit ervoor dat de Nederlandse overheid blijft investeren in de eigen kennisbasis. Van belang daarbij is dat Nederlandse kennis is ingebed in een omgeving waarin universiteiten, onderzoeksinstituten en bedrijven gezamenlijk werken aan innovatie. Dat is de beste manier om te garanderen dat Nederland een aantrekkelijk onderzoeksland blijft en dat R&D activiteiten niet verplaatst worden naar China. Nederland moet zich beraden welke kennis voor de Nederlandse economie cruciaal is en hoe we deze kunnen behouden en versterken. Kortom, China daagt uit – en de AWT vindt dat Nederland de handschoen voortvarend moet oppakken!
