Beeld: ©AWTI

AWTI e-mail alert 8 februari 2024

Horizon 2020 heeft Europa en de lidstaten veel opgeleverd, zo blijkt uit een uitgebreide evaluatie. De Europese Commissie presenteert een nieuw klimaatdoel: 90 procent CO2-reductie in 2040. CRISPR-Cas9 biedt hoop voor mensen met erfelijke aandoening. De Cyber Security Raad roept het nieuwe kabinet op om flink te investeren in digitale veiligheid. Ook in de VS zijn er zorgen over cyberdreigingen. De invloed van universitaire rankings lijkt tanende. Dit en meer in de AWTI e-mail alert van deze week.

Nieuws vanuit de AWTI

De AWTI zoekt een senior raadsmedewerker

De Adviesraad voor wetenschap, technologie en innovatie (AWTI) is op zoek naar een senior (wetenschappelijk) raadsmedewerker. 
Vacature

De opvallendste berichten van de afgelopen week

CRISPR-Cas9 biedt hoop voor mensen met erfelijke aandoening

Dankzij een enkele behandeling met een CRISPR-Cas9-infuus hoeft een groep patiënten met erfelijk angio oedeem, een aandoening die wordt gekenmerkt door ernstige, pijnlijke en plotseling opkomende zwellingen, hun dagelijkse medicijnen niet meer te nemen. Dat blijkt uit een studie van arts-onderzoekers van het Amsterdam UMC, de University of Auckland, en Cambridge University Hospitals. In cellen werkt de technologie als een schaartje dat een stukje DNA weg kan knippen. Bij patiënten met HAE ‘knipt’ de technologie een stuk DNA weg dat zorgt voor de aanmaak van kallikreïne, zodat het signaal dat leidt tot zwellingen niet meer kan worden doorgegeven. De onderzoekers zijn optimistisch dat er een enorm potentieel voor de ontwikkeling van vergelijkbare behandelingen is voor andere genetische aandoeningen. De tussentijdse resultaten zijn verschenen in New England Journal of Medicine. De NOS schreef afgelopen week een artikel over de mogelijke bredere toepassingen van CRISPR-Cas.
Nieuwsbericht Amsterdam UMC
Publicatie New England Journal of Medicine
Artikel NOS (analyse)


Evaluatie Horizon 2020: Europese O&I-investeringen werpen veel vruchten af

Horizon 2020 heeft een belangrijke bijdrage geleverd aan de opbouw van een in kennis en innovatie gewortelde samenleving en economie in de EU. Bovendien heeft het Europeanen veel meer opgeleverd dan op nationaal of regionaal niveau had kunnen worden bereikt. Dat concludeert de Europese Commissie in een evaluatie van Horizon 2020. Zo zou elke geïnvesteerde euro tegen 2040 vijf euro aan voordelen moeten opleveren voor EU-burgers. “Horizon 2020 heeft cruciale wetenschappelijke doorbraken mogelijk gemaakt met tastbare gevolgen voor ons leven, van het overwinnen van de COVID-19-pandemie tot het bestrijden van de klimaatverandering, en baanbrekende innovaties opgeleverd die onze bedrijven en de samenleving in het algemeen ten goede kwamen”, zegt Eurocommissaris Ivanova. Afgelopen week schreven diverse media over de evaluatie.
Persbericht Europese Commissie
Artikel Neth-ER
Analyse Science Business
Artikel Science Business


Witte Huis: Meer dan 530 miljoen dollar voor opkomende Amerikaanse innovatie-ecosystemen

Tien Amerikaanse regio’s die zich ontwikkelen als innovatie-ecosystemen ontvangen meer dan 530 miljoen dollar aan investeringen. Dat valt te lezen in een aankondiging van het Witte Huis. De Amerikaanse regering kent 150 miljoen dollar aan federale investeringen toe via het Regional Innovation Engines-programma van de National Science Foundation (NSF), aangevuld met meer dan 365 miljoen dollar van niet-federale partners. De komende tien jaar komen de tien regionale innovatiemotoren in aanmerking voor ruim 2 miljard dollar, met als doel om economische groei in een hele reeks sectoren te stimuleren, waaronder de productie van halfgeleiders, schone energie en klimaatbestendige landbouw. De investeringen zijn onderdeel van de Bidenomics-agenda.
Persbericht Witte Huis

Nieuws en achtergronden uit Nederland

Neth-ER: Zo deed Nederland het in Horizon 2020

Nederlandse voorstellen voor Horizon 2020 kregen gemiddeld de hoogste beoordeling, na België. Dat schrijft Neth-ER in een analyse van de Nederlandse opbrengsten uit de voorloper van Horizon Europe. In totaal ontvingen Nederlandse instellingen voor bijna 5,4 miljard euro aan projecten, wat goed is voor bijna 8% van het totale budget van het programma. Nederlandse instellingen dienden bijna 56.000 aanvragen in bij de Commissie, waarvan er 9.666 succesvol waren. Dit resulteert in een slagingspercentage van 17,3%, wat Nederland samen met Oostenrijk op de derde plaats van succesvolle landen plaatst. Alleen België (18,9%) en Frankrijk (17,5%) scoorden nog hoger.
Artikel Neth-ER


TNO: Datarevolutie in de zorg is even kansrijk als urgent

De datarevolutie brengt de zorg ongekende kansen om het zorgsysteem duurzamer, toegankelijker en betaalbaarder te maken, met behoud van privacy en autonomie. Maar er is wel dringend actie nodig om zorgaanbieders digitaal op één lijn te krijgen en veilige uitwisseling in de zorg technisch op de rails te krijgen. Dat stelt TNO in een whitepaper. In dit paper gaat TNO in op de potentie van data-uitwisseling en de zorgen rondom het delen van gegevens. Ook worden vier technologische oplossingen voorgesteld die dit veilig en mogelijk maken.
Publicatie TNO
Artikel TNO
Artikel TNO
Artikel TNO


MIVD ontdekt Chinese spionagesoftware bij defensie

De Militaire Inlichtingen- en Veiligheidsdienst (MIVD) heeft Chinese malware in Nederland blootgelegd. De dienst ontdekte vorig jaar geavanceerde Chinese malware op een losstaand computernetwerk van Defensie. Omdat het systeem op zichzelf stond, heeft het niet tot schade geleid aan het netwerk van Defensie. “De MIVD kiest er voor het eerst voor om een technisch rapport over de werkwijze van Chinese hackers openbaar te maken. Het is belangrijk om dergelijke spionageactiviteiten van China te attribueren”, zegt minister Ollongren. “Zo verhogen we de internationale weerbaarheid tegen dit soort cyberspionage.” China ontkent cyberaanvallen te hebben uitgevoerd op computernetwerken van het ministerie van Defensie.
Nieuwsbericht Defensie
Publicatie Nationaal Cyber Security Centrum
Nieuwsbericht NOS


Nederland haalt deadline voor implementatie NIS2 en CER richtlijnen niet

Het omzetten van de Europese NIS2- en CER-richtlijnen in nationale wetgeving vraagt meer tijd dan in eerste instantie werd verwacht. Dat schrijft minister Yeşilgöz in een voortgangsbrief. NIS2 is de nieuwe richtlijn netwerk- en informatiebeveiliging en CER is de richtlijn weerbaarheid kritieke entiteiten. De richtlijnen zijn gericht op een versterking van de fysieke, digitale en economische weerbaarheid van Europese lidstaten. De minister verwacht dat de conceptwetsvoorstellen voor de zomer van 2024 in consultatie worden gebracht. “Na verwerking van de consultatiereacties zullen de wetsvoorstellen aan de Afdeling advisering van de Raad van State worden voorgelegd voor advies. Ik streef ernaar de wetsvoorstellen vervolgens in het najaar van dit jaar aan uw Kamer aan te bieden”, aldus de minister.
Kamerbrief minister Yeşilgöz


Cyber Security Raad roept nieuw kabinet op om flink te investeren in digitale veiligheid

De Cyber Security Raad (CSR) roept het nieuwe kabinet op om werk te maken van digitale veiligheid in Nederland. Dat valt te lezen in een brief aan informateur Plasterk. De raad waarschuwt dat de huidige inspanningen en investeringen voor cybersecurity niet genoeg zijn om de groeiende digitale dreigingen vanuit statelijke actoren en cybercriminelen het hoofd te bieden. Daarom pleit de raad voor stevige centrale regie vanuit de overheid, gezamenlijk optrekken met het bedrijfsleven en de wetenschap, en meer vaart in de uitvoering van de Nederlandse Cybersecuritystrategie (NLCS). Hiervoor zou het kabinet 200 miljoen euro in 2024 moeten investeren, oplopend tot 550 miljoen in 2028 en daarna. “Ons land is één van de meest gedigitaliseerde landen en daardoor extra kwetsbaar”, zegt Theo Henrar, covoorzitter van de raad en voorzitter van ondernemersorganisatie FME. “Dat geldt voor de gehele digitale infrastructuur, van de procesindustrie, waterkeringen, de energiesector en ziekenhuizen, tot het midden- en kleinbedrijf. De gespannen geopolitieke situatie brengt reële digitale dreigingen met zich mee en intussen neemt ook de cybercriminaliteit steeds verder toe. Een strakke regie is noodzakelijk om Nederland digitaal veilig te houden.”
Nieuwsbericht Cyber Security Raad


Onderwijsraad adviseert Dijkgraaf om Wet Internationalisering in Balans beter te onderbouwen

De Onderwijsraad adviseert minister Dijkgraaf om het wetsvoorstel Wet Internationalisering in Balans nader te doordenken en uit te werken. Dat valt te lezen in een advies op het wetsvoorstel, dat is opgesteld op verzoek van Dijkgraaf. De raad is enerzijds positief over de voorgestelde fixusmaatregelen om de instroom van (internationale) studenten beter af te stemmen op de beschikbare onderwijscapaciteit. Anderzijds is de raad kritisch op de voorgestelde maatregelen over de voertaal van opleidingen. De raad ziet problemen met de onderbouwing, proportionaliteit, rechtszekerheid en uitvoerbaarheid. Daarnaast beveelt de raad Dijkgraaf aan om de gevolgen en effecten van de maatregelen beter in beeld te brengen. Bovendien adviseert de raad om de voorgestelde maatregelen wel in samenhang te bezien met de manier waarop het hoger onderwijs wordt gefinancierd. Want de huidige bekostigingssystematiek bevat prikkels die hogeronderwijsinstellingen stimuleren tot instroom van internationale studenten. UNL meldde afgelopen week een lichte afname in de instroom van het aantal internationale studenten aan bacheloropleidingen, op basis van de definitieve instroomcijfers. Interim-voorzitter Jouke de Vries ziet dit als een teken dat de maatregelen van universiteiten om de instroom te beperken helpen.
Persbericht Onderwijsraad
Publicatie Onderwijsraad
Nieuwsbericht UNL


Regeringscommissaris Hamer vraagt aandacht voor de sociale veiligheid van promovendi en postdocs

Hogescholen en universiteiten hebben een cruciale rol in de preventie van seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld. Dat schrijft Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld Mariëtte Hamer in een advies aan minister Dijkgraaf. In het advies staat Hamer ook stil bij de positie van promovendi. Het Promovendi Netwerk Nederland (PNN) is blij dat Hamer hier aandacht voor vraagt. “We zijn vooral blij dat de kwetsbare positie van promovendi in relatie tot hun afhankelijkheid van begeleiders en tijdelijke dienstverbanden wordt benadrukt, en dat Hamer instellingen aanspoort om de positie van promovendi en postdocs te versterken”, reageert PNN-voorzitter Benthe van Wanrooij. Het PNN roept universiteiten en umc’s op om actie te ondernemen en doet een aantal aanbevelingen voor mogelijke maatregelen.
Publicatie Regeringscommissaris seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksueel geweld
Nieuwsbericht PNN


KNAW-directeur Zakia Guernina over belang van Europa voor kennis in Nederland

Nederland moet zorgen voor een sterkere aanwezigheid en grote zichtbaarheid in Brussel en een meer proactieve inbreng op de Europese beleidsagenda. Dat stelt KNAW-directeur Zakia Guernina in een interview met Neth-ER. In aanloop naar de Europese Verkiezingen publiceert Neth-ER wekelijks een interview met vertegenwoordigers, bestuursleden en andere sleutelspelers binnen het Nederlandse kennisveld over Europese kwesties en thema’s. Guernina betoogt dat de overheid en kennissector gezamenlijk moeten optreden en een eenduidige boodschap over het grote belang van onderzoek, onderwijs en innovatie voor de Europese samenleving moeten afgeven. Verder spreekt Guernina over het belang van kennisveiligheid en science for policy.
Interview Neth-ER


Rijksambtenaren krijgen verplichte basisopleiding digitale weerbaarheid

Alle medewerkers bij de Rijksoverheid zijn verplicht om een basisopleiding digitale weerbaarheid te volgen. Het beleid daarvoor is nu vastgesteld, valt te lezen op Digitale Overheid. Het gaat niet alleen om eigen medewerkers, maar ook om uitzendkrachten, stagiaires, trainees en vrijwilligers. “Medewerkers met voldoende kennis en vaardigheden op het gebied van cyberveiligheid en privacy zijn cruciaal voor de digitale weerbaarheid van de Rijksoverheid. En zij dragen bij aan het vertrouwen dat de Rijksoverheid gegevens van burgers en bedrijven zorgvuldig behandelt en betrouwbare diensten levert”, zo valt te lezen. De opleiding moet jaarlijks worden gevolgd.
Nieuwsbericht Digitale Overheid
Artikel Binnenlands Bestuur

Nieuws en achtergronden uit de Europese Unie

Europese Commissie presenteert tussendoelstelling Green Deal: 90% CO2-reductie in 2040

De Europese Commissie heeft een nieuw klimaatdoel voor 2040 gepresenteerd. In dat jaar moet de CO2-uitstoot met 90 procent zijn gedaald ten opzichte van 1990, als belangrijke tussenstap naar het einddoel om in 2050 klimaatneutraal te worden. “We geven investeerders een duidelijk signaal dat Europa op koers blijft en hun voorspelbaarheid en stabiliteit op lange termijn biedt. Voor onze burgers geven we een duidelijk signaal dat schonere oplossingen op de weg zijn en dat we hen bij de transitie begeleiden”, zegt Eurocommissaris Simson.
Persbericht Europese Commissie
Artikel RTL Nieuws


EU sluit akkoord over Net-Zero Industry Act

De Europese Raad en het Europees Parlement hebben een voorlopig akkoord bereikt over de Net-Zero Industry Act (NZIA), bedoeld om de Europese productie van energieneutrale technologieën op te schalen. De NZIA moet investeringen in groene technologieën aantrekkelijker maken door vergunningsprocedures te vereenvoudigen, strategische projecten te ondersteunen en gunstige regelgevingskaders voor innovatie te creëren. “Europa heeft een traject gelanceerd naar een schonere en duurzame toekomst voor de Europese industrie. Nu is de tijd rijp voor Europa om op het wereldtoneel het voortouw te nemen op het gebied van schone technologieën en een concurrerende, groene en banenscheppende industriële sector op te bouwen”, zegt de Vlaamse innovatieminister Jo Brouns. 
Persbericht Europese Raad


EU en VS versterken samenwerking rond cybersecurity

De Europese Unie en Verenigde Staten versterken de samenwerking op het gebied van cybersecurity. Dat kondigden Eurocommissaris Breton en de Amerikaanse minister van Binnenlandse Veiligheid Mayorkas aan tijdens een gezamenlijke verklaring in Washington D.C.. De EU en VS moeten meer gaan samenwerken op het gebied van de bescherming van kritieke infrastructuur, crisisbeheersing, softwarebeveiliging, post-kwantumcryptografie en cybersecurity van AI. Daarnaast kondigde Breton aan dat de EU zich zal aansluiten bij het door de VS geleide Counter Ransomware Initiative. Dit verplicht Europese instellingen en de overheidsinstanties van de 27 lidstaten om geen losgeld te betalen aan cybercriminelen. “Samen met onze Amerikaanse partners handelen we met snelheid en ambitie om de groeiende dreiging van kwaadwillende cyberactoren op alle fronten het hoofd te bieden”, aldus Breton.
Persbericht Europese Commissie


Onderzoeks- en onderwijskoepels: Commissie moet beter rekening houden met behoeften van kennissector

Europese onderzoeks- en hogeronderwijsorganisaties roepen de Europese Commissie op om hun behoeften op het gebied van wetgeving niet te verwaarlozen. Dat stellen acht grote vertegenwoordigers van de Europese onderzoeks- en hogeronderwijsgemeenschap in een open brief aan Ilze Juhansone, Secretaris-Generaal van de Europese Commissie. Volgens de organisaties worden te vaak verordeningen en richtlijnen voorgesteld met verstrekkende gevolgen voor universiteiten, onderzoekscentra en de mensen die er werken, maar met weinig of geen aandacht voor de implicaties voor deze groepen. In de brief wordt een aantal concrete stappen voorgesteld, waaronder een herziening van het Innovatiebeginsel van de EU en een verbetering van de instrumenten voor effectbeoordeling.
Publicatie The Guild


Veel aandacht voor digitale technologieën in werkprogramma voor EU-standaarden

Digitale technologieën hebben een prominente rol in het jaarlijkse werkprogramma van de Unie voor Europese standaardisatie (AUWP). In het programma zijn acht beleidsprioriteiten en 72 acties opgesteld die de groene, digitale en interne markt van de EU moeten versterken. Vier van de acht beleidsprioriteiten richten zich op digitale technologieën: het aanpakken van de kwantumcommunicatie-infrastructuur, cyberbeveiligingsvereisten, de data-economie en de Europese Digitale Identiteit. De andere beleidsprioriteiten richten zich op kritieke grondstoffen, warmtepompen, waterstof en laadinfrastructuur voor elektrische voortuigen. “Dit zal onze rol als mondiale standaardbepaler op strategische gebieden versterken, van grondstoffen tot kwantum. Deze standaarden zullen essentieel zijn voor het concurrentievermogen en de economische veiligheid van Europa”, zegt Eurocommissaris Breton.
Artikel Euractiv
Publicatie Europese Commissie


EU-lidstaten bereiken overeenkomst over AI Act

De lidstaten van de EU hebben vrijdag unaniem een compromistekst over de Europese AI Act goedgekeurd, schrijven Politico en Euractiv. Na langdurige onderhandelingen gaven alle vertegenwoordigers groen licht voor de definitieve compromistekst. Euractiv en Politico hebben analyses geschreven van de onderhandelingen. De afgelopen weken zouden enkele belangrijke economieën, zoals Duitsland en Frankrijk, hebben gewaarschuwd dat zij zich misschien tegen de compromistekst zouden keren. Het is de bedoeling dat het Europees Parlement in april stemt over de definitieve wettekst.
Artikel Euractiv
Artikel Politico


Impuls voor Europees defensieonderzoek gaat ten koste van Horizon Europe

Het budget van Horizon Europe daalt met 2,1 miljard euro, waarvan 1,5 miljard euro zal worden besteed aan defensieonderzoek. Dat is besloten in de herschikking van 64,6 miljard euro van de meerjarenbegroting van de EU in het kader van de oorlog in Oekraïne. Het grootste deel van het bedrag (50 miljard) gaat naar Oekraïne. Daarnaast investeert de EU extra in migratie en grensbeheer, hulp aan buurlanden en defensie-O&O via het Europees Defensiefonds (EDF). Science Business heeft geschreven over de details van het akkoord.
Artikel Science Business
Publicatie Europese Commissie


Deskundigenrapport constateert dat EU-onderzoeksmissies nog weinig leveren

De ‘Grand Challenge’ onderzoeksmissies van de EU hebben nog een lange weg te gaan om publieke en private middelen aan te trekken en hun doelstellingen te verwezenlijken. Dat schrijft Science Business naar aanleiding van een rapport van een deskundigengroep van de Europese Commissie. De Commissie lanceerde de missies in 2021 met een budget van 1,9 miljard euro. Deze missies moesten een impuls geven aan onderzoekssamenwerking op meerdere niveaus en verdere investeringen aantrekken. Niet iedereen in het veld is echter enthousiast over de missies. “Mijn indruk is dat het geld gewoon op grote schaal wordt verdeeld, er geen focus is op excellentie of kwaliteit, en dat het uiteindelijk zal mislukken”, zegt voorzitter van de Helmholtz Association Otmar Wiestler tegen Science Business. Ook enkele lidstaten sluiten zich hierbij aan. Zo oppert de Deense regering om missies te schrappen in het volgende Kaderprogramma voor O&I. Ondanks dat de deskundigengroep kritisch is, blijven zij overtuigd dat ‘er sprake is van stappen in de juiste richting van de doelstellingen en beoogde effecten van de missies’.
Publicatie Europese Unie
Artikel Science Business


Voortgang Europese dataruimtes verschilt

De voortgang van de Europese dataruimtes verloopt wisselend. Dat schrijft Neth-ER in een artikel over het tweede voortgangsrapport over de Common European Data Spaces. In het rapport is gekeken naar de voortgang en de toekomstige doelen van de veertien dataruimtes. De European Health Data Space (EHDS), de European Green Deal Data Space (EGDS) en de European Open Science Cloud (EOSC) hebben belangrijke vooruitgang geboekt. Voor de elf andere dataruimtes dient de Commissie nog een aantal stappen te zetten, waaronder de ontwikkeling en implementatie van ecosystemen voor onderwijs en vaardighedengegevens.
Artikel Neth-ER


Europese Commissie lanceert European Research Area Policy Forum

De Europese Commissie heeft het ERA Policy Forum gelanceerd. Dit forum moet een one-stop-shop bieden voor uitgebreide informatie over beleid, activiteiten en prestaties van de Europese Onderzoeksruimte (ERA). Onderzoekskoepel All European Academies (ALLEA) reageert positief op het nieuwe forum. “Het weerspiegelt de gezamenlijke ambitie van de EU-lidstaten, de Europese Commissie, geassocieerde landen en belanghebbenden op het gebied van onderzoek en innovatie (O&I), zoals ALLEA, voor een verenigde, grenzeloze markt voor onderzoek, innovatie en technologie in heel Europa”, zo valt te lezen.
ERA Policy Forum
Nieuwsbericht ALLEA


EUA-publicatie over erkenning van kwalificaties

De European University Association (EUA) heeft een policy briefing gepubliceerd over de relevante beleidsontwikkelingen die van invloed zijn op de Europese erkenningsregimes in 2023. In het document wordt gekeken naar zowel professionele als academische kwalificaties. Naast ontwikkelingen in de EU wordt ook gekeken naar Oekraïne, het Verenigd Koninkrijk en de Westelijke Balkan.
Publicatie EUA
 

Nieuws en achtergronden uit de rest van de wereld

De afkalvende invloed van universitaire rankings

Op University World News viel afgelopen week een analyse te lezen van de afkalvende invloed van global university rankings, oftewel de mondiale toplijsten van universiteiten. In het stuk wordt ook de ontstaansgeschiedenis van de verschillende lijstjes uitgediept en ook het recente besluit van de Universiteit Utrecht om niet meer mee te doen wordt genoemd. De kritiek richt zich vooral op de verkeerde prikkels die vanuit de lijstjes uitgaan om op bepaalde parameters goed te scoren. In diverse landen, vooral in Azië, wordt daarom nagedacht over alternatieven. Onder andere India, Zuid-Korea en Zuidoost-Azië ontwikkelen eigen ranglijsten met allerlei diverse criteria. Ondertussen proberen de grote rankings deze landen wel binnenboord te houden en voegen ze desnoods toe op basis van openbare cijfers. Volgens University World News is de teruglopende invloed van de mondiale rankings een uitvloeisel van de trend van teruglopende economische globalisering. Verwacht wordt dan ook dat er meer gewerkt zal gaan worden met regionale en landelijke rankings met wellicht innovatievere beoordelingsmethoden. Vorige week lanceerde het Centre for Science and Technology Studies (CWTS) van de Universiteit Leiden de eerste Leiden Ranking Open Edition. Deze ranking gebruikt open data en maakt de algoritmen die ze gebruikt openbaar. Hiermee wil de universiteit een volledig transparant alternatief bieden.
Artikel University World News
Nieuwsbericht Universiteit Leiden


De invloed van patentsystemen op innovatie

Op de Economic Observatory viel afgelopen week een verdiepend stuk te lezen over de invloed van patentsystemen op innovatie. De conclusie is niet eenduidig, maar wel wordt vastgesteld dat het ontwerp van een patentsysteem invloed heeft op wat er gepatenteerd wordt en dat patenten innovatieve activiteiten kunnen sturen. Opvallende conclusie is dat bij het ontbreken van patentsystemen innovatoren vooral kijken naar type producten die gebaat zijn bij geheimhouding van het recept. Als voorbeeld wordt de Nederlandse margarine genoemd. Een product dat werd bedacht door het latere Unilever in een tijd dat Nederland geen patentsysteem kende. Dit bewijst dat innovaties niet alleen plaatsvinden binnen het patentensysteem. Technische innovaties, zoals machines, zijn veel makkelijker na te maken dan chemische- of voedselproducten. Deze worden dan ook sneller gepatenteerd.
Analyse Economic Observatory


Analyse van OESO-landen: publieke r&d-investeringen versterken bbp

Publieke investeringen in onderzoek en ontwikkeling hebben het meest versterkende effect op het bruto binnenlands product (bbp) en r&d-uitgaven van bedrijven, bijvoorbeeld in vergelijking met generieke fiscale stimuleringsmaatrelgen. Dat schrijven onderzoekers, Giovanna Ciaffi, Matteo Deleidi en Mariana Mazzucato na een analyse van diverse OESO-landen. "Onze bevindingen laten zien dat overheden daarom publieke investeringen moeten doen in r&d-activiteiten", zo valt te lezen. "Dergelijk strategisch innovatiebeleid vormt een goede basis voor langetermijn transformaties door het creëren van nieuwe marktkansen voorbij de bestaande technologische paradigma's.
Publicatie Industrial and Corporate Change


VS: NSF lanceert grootschalig AI-pilot om AI-onderzoek te ‘democratiseren’

De Amerikaanse National Science Foundation (NSF) heeft de National Artificial Intelligence Research Resource (NAIRR) pilot gelanceerd. Het programma moet AI-onderzoek en innovatie toegankelijker maken en aanjagen door in de VS gevestigde onderzoekers en onderwijzers toegang te bieden tot geavanceerde computers, datasets, modellen software, training en gebruikersondersteuning. De NSF werkt hiervoor samen met tien andere federale agentschappen en partijen uit de private sector. Onder andere Nvidia, Microsoft, Meta, OpenAI en Google ondersteunen het project. “Om toonaangevend te blijven op het gebied van AI-onderzoek en -ontwikkeling, moeten we in het hele land kansen creëren om AI-innovatie te bevorderen en de onderwijskansen te versterken, waarmee we de natie aanjagen om internationale normen vorm te geven en de economische groei aan te wakkeren”, zegt NSF-directeur Sethuraman Panchanathan.
Nieuwsbericht NSF
Artikel The Verge


Bedrijf van Elon Musk plaatst hersenimplantaat in mens

Neuralink, een startup van Elon Musk, heeft voor het eerst een hersenimplantaat geplaatst in het hoofd van een mens. Dat meldt Musk op X. Het bedrijf ontwikkelt technologie waarmee onder meer verlamde mensen kunnen communiceren met computers. Er zijn nog weinig details bekend over de proef, maar volgens Musk laten de eerste resultaten een ‘veelbelovende neuronenpiek’ zien. Verder gaf hij geen details over de patiënt, procedure of het geplaatste apparaat. Volgens Musk is dit een mogelijke stap in de richting van een product dat mensen in staat zou moeten stellen om ‘vrijwel elk extern apparaat te besturen door gewoon na te denken’. Diverse media schreven over het nieuws. In een artikel van Nieuwsuur pleit neurowetenschapper Pim Haselager van de Radboud Universiteit voor regulering. Haselager vreest dat ‘cowboys zoals Elon Musk’ foute dingen met de technologie gaan doen.
Bericht Elon Musk
Artikel NBC News
Artikel Reuters
Artikel Nieuwsuur/NOS


Witte Huis: Amerikaanse instanties liggen op schema met acties uit uitvoerend bevel rond AI

Het Witte Huis is tevreden over de voortgang van de acties uit het uitvoerend bevel van President Biden over kunstmatige intelligentie (AI). Dat meldt het Witte Huis in een factsheet. In oktober 2023 presenteerde Biden een uitgebreid pakket aan maatregelen en ambities. Het pakket moet ervoor zorgen dat de VS ‘het voortouw neemt bij het grijpen van de belofte en het beheersen van de risico’s van AI’. Het bevel gaf opdracht tot een groot aantal acties die binnen 90 dagen gehaald moesten worden, zoals het stellen van openbaarmakingsvereisten voor ontwikkelaars van de krachtigste systemen, het beoordelen van de risico’s van AI voor kritieke infrastructuur en het losmaken van meer investeringen in AI-innovatie. In de factsheet valt te lezen dat alle voorgestelde acties voor de eerste 90 dagen zijn voltooid.
Persbericht Witte Huis
Artikel Nextgov/FCW


CSIS duikt in verhoudingen China en VS in 2024

Het Center for Strategic and International Studies (CSIS) heeft een analyse uitgebracht van de verwachtingen voor de relatie tussen China en de VS in 2024. Het stuk, geschreven door Scott Kennedy, probeert de verschillende perspectieven te schetsen van hoe de twee landen zich tot elkaar verhouden en wat er in de toekomst zou kunnen gebeuren. Zo wordt gewezen op de steeds meer gesloten en op nationale veiligheid gerichte koers onder Xi Jinping. Een strategie die buitenlandse investeringen minder aantrekkelijk maakt. De Amerikanen proberen ondertussen bondgenoten te vinden om via handelsbeperkingen een blok te vormen tegen China. Volgens het CSIS zou de VS zichzelf de vraag moeten stellen of de kosten van het schild tegen China wel opweegt tegen de economische waarde van samenwerking. Een vraag die ook China zich zou moeten stellen. Het land excelleert in opkomende technologieën, maar kan daar meer van profiteren als het de markten meer zou openen. De analyse is onderdeel van een bredere voorbeschouwing van de relatie tussen China en de VS: The China Challenge. Hierbij wordt onder andere de vraag gesteld hoe de VS China kan verslaan in de techrace en hoe de VS zijn geopolitieke positie kan versterken in een tijd dat China juist mondiaal aan invloed wint.
Analyse Scott Kennedy
CSIS Global Forecast 2024: The China Challenge


Zorgen om Amerikaanse wetenschap door opkomst Trump

Nu de kans aanwezig is dat Donald Trump opnieuw president van de Verenigde Staten wordt, groeien in de wetenschappelijke gemeenschap de zorgen over de bescherming van de wetenschappelijke integriteit. Wetenschappers en ander overheidspersoneel hebben nu een beschermde status, maar die status wil Trump opheffen met zijn plan Schedule F. Gevreesd wordt dat kritische wetenschappers zullen worden ontslagen en vervangen door Trump-sympathisanten. Ook wil Trump minder macht bij regelgevende instanties. Via de zogeheten Chevron-doctrine kunnen rechters verwijzen naar de expertise van gespecialiseerde overheidsautoriteiten. Voorstanders van deze doctrine wijzen erop dat de inzet van deze experts kan helpen om recht te doen in zaken waarbij de regelgeving nog niet zo ver is, bijvoorbeeld bij innovaties. In de VS gaan echter stemmen op om deze doctrine te verlaten. Het risico is dat de rechtspraak dan ook al snel politieker wordt. 
Artikel Nature


VS: Experts luiden noodklok over Chinese cyberdreiging

Een collectief van cyber- en inlichtingenexperts heeft afgelopen week in het Amerikaanse huis van afgevaardigden de noodklok geluid over hackaanvallen vanuit China en de slechte staat van de Amerikaanse cyberweerbaarheid. Volgens de experts hebben de hackactiviteiten een nieuw niveau van complexiteit bereikt, waardoor de Amerikaanse infrastructuur en verkiezingen in gevaar kunnen komen. Zij roepen dan ook de federale overheid op om samen met de private sector actie te ondernemen. Volgens FBI-directeur Christoper Wray is het Chinese cyberleger de 'economische veiligheid van de VS aan het aanvallen, via grootschalige diefstal van innovatie en persoonlijke- en bedrijfsgerelateerde data". Op dezelfde dag van de hoorzitting kreeg de FBI bevoegdheden om in de aanval te gaan tegen de Chinese hackers. In het stuk op NextGov neemt de Chinese ambassade fel afstand van alle aantijgingen aan het adres van China.
Artikel NextGov/FCW


Wilt u geen nieuws missen over de AWTI? Volg ons dan ook op LinkedIn