‘Verklaring van Brussel’ over internationale samenwerking rond onderzoek en innovatie
Tijdens de multilaterale dialoog op hoog niveau over de beginselen en waarden van internationale samenwerking in onderzoek en innovatie is de zogenaamde ‘Verklaring van Brussel’ ondertekend. De verklaring erkent het belang van onderzoek en innovatie, en moet als kompas dienen voor de toekomst van internationale O&I-samenwerkingen. “Wetenschappers en vernieuwers moeten, waar ter wereld ze ook wonen en werken, elkaar kunnen bereiken en samenwerken over grenzen en culturele tradities heen, op basis van een fundament van wederzijds vertrouwen en begrip. Dit is waar we naartoe werken: het opzetten van een mondiaal ethisch kompas voor onderzoek en innovatie, waarbij mensen en waarden centraal staan”, aldus Eurocommissaris Ivanova. De dialoog werd georganiseerd door het Belgische EU-voorzitterschap. Naast de ministers van EU-lidstaten waren er ministers van de belangrijkste partnerlanden van de EU en vertegenwoordigers van belangenorganisaties zoals de OESO, UNESCO en International Science Council.
Nieuwsbericht Europese Commissie
Persbericht Belgisch EU-voorzitterschap
Verklaring van Brussel
Commissie investeert meer dan 233 miljoen euro in strategische milieu- en klimaatprojecten
De Europese Commissie investeert meer dan 233 miljoen euro in twaalf nieuwe strategische projecten in het kader van het LIFE-programma. De projecten moeten tien lidstaten helpen om hun nationale milieu- en klimaatdoelstellingen te behalen en hun bijdrage aan de groene transitie van de EU opvoeren. Het gaat onder andere om projecten rond het verminderen van fossiele brandstoffen in industriële processen en duurzame stedelijke mobiliteit. “We moeten de aanpassing aan de klimaatverandering aanzienlijk versnellen. Het verbeteren van onze natuurlijke koolstofputten, het koolstofvrij maken van industrieën en vervoer en het vergroten van onze klimaatbestendigheid zullen belangrijke onderdelen van de oplossing zijn”, aldus Eurocommissaris Hoekstra. Nederland is niet betrokken bij de projecten.
Persbericht Europese Commissie
Voorlopig politiek akkoord voor EU-certificeringskader voor koolstofverwijdering
Het Europees Parlement en de Europese Raad hebben een voorlopig politiek akkoord bereikt over de verordening tot vaststelling van het eerste EU-certificeringskader voor koolstofverwijdering. Het gaat om een vrijwillig kader, dat bedoeld is om de inzet van hoogwaardige activiteiten op het gebied van koolstofverwijdering en bodememissiereductie in de EU te vergemakkelijken en versnellen. Het kader richt zich op activiteiten op het gebied van koolstofverwijdering en -reductie, waarbij onderscheid wordt gemaakt tussen permanente koolstofverwijdering, tijdelijke koolstofopslag in duurzame producten, tijdelijke koolstofopslag door koolstoflandbouw en bodememissiereductie.
Persbericht Europese Raad
Nature: Wat betekent de Europese AI Act voor onderzoek?
De EU staat op het punt om via de AI Act een eerste alomvattende reeks wetten aan te nemen om kunstmatige intelligentie te reguleren. Nature beschrijft in een artikel wat de impact van de wet op onderzoek en wetenschap zal zijn. Zo zijn er onderzoekers die de wet verwelkomen vanwege het potentieel om open science aan te moedigen, terwijl er ook zorgen zijn dat de wet innovatie juist in de weg zal zitten. Diverse wetenschappers reageren op de kansen en risico’s van de wet.
Artikel Nature
Europese Commissie lanceert Europees AI Office
Afgelopen week heeft de Europese Commissie het Europese AI Office gelanceerd. Het bureau moet toezicht houden op de (aankomende) regelgeving voor general purpose AI-modellen en toezichthouders van lidstaten ondersteunen. Daarnaast moet het bureau ook AI-innovatie aanjagen. Zo worden er zogenaamde ‘AI-fabrieken’ opgezet, die Europese bedrijven toegang moeten bieden tot Europese supercomputers om grote AI-modellen te trainen. De Commissie kondigde de oprichting van het bureau aan in januari, als onderdeel van een groter AI-innovatiepakket gericht op startups en het mkb.
Artikel Science Business
EU AI Office
DSA van kracht voor alle digitale diensten
Sinds 17 februari geldt de Digital Services Act (DSA) voor alle digitale diensten in de EU. De DSA verplicht diensten onder andere om grondrechten van gebruikers beter te beschermen, online misleiding en informatie aan te pakken en een gelijk speelveld te realiseren voor gebruikers. Tot nu toe gold de DSA alleen voor de 19 allergrootste platforms en zoekmachines. Neth-ER schrijft dat er in de kennissector zorgen zijn over de invoering van de DSA. De wet is mogelijk ook van toepassing op onderzoeks- en onderwijsinstellingen, omdat er geen uitzondering voor non-profit bestaat. Verschillende koepels waarschuwden eerder al dat de DSA een negatief effect zou kunnen hebben op Open Science principes. Vorige week kondigde de Europese Commissie een onderzoek aan om te beoordelen of TikTok voldoet aan de DSA. Het bedrijf zou mogelijk onvoldoende doen op het gebied van de bescherming van minderjarigen, transparantie van reclame, toegang tot data voor onderzoekers en het risicobeheer van verslavend design en schadelijke inhoud.
Persbericht Rijksoverheid
Persbericht Europese Commissie
Artikel Neth-ER
Persbericht Europese Commissie
Artikel Euractiv
CER: Hoe de volgende Europese Commissie de digitale economie kan aanjagen
De EU heeft een enorm potentieel om een bloeiende digitale economie te ontsluiten, maar dan zijn er aanzienlijk zwakke punten die dringend aangepakt moeten worden om van deze veelbelovende signalen te kunnen profiteren. Dat stelt denktank Centre for European Reform (CER) in een publicatie met adviezen voor de digitale agenda van de volgende Europese Commissie. CER is positief over de sterke groei van het aantal succesvolle Europese startups, de adoptie van nieuwe technologie en het tempo van de uitrol van digitale infrastructuur. Tegelijkertijd waarschuwt de denktank dat startups nog steeds moeite hebben om op te schalen, dat kleinere bedrijven achterlopen op het gebied van digitalisering en dat de inspanningen voor een Europese data-economie weinig resultaten opleveren.
Publicatie CER
Eurocommissaris Hoekstra: ‘EU wordt steeds afhankelijker van China voor schone technologie’
De EU wordt steeds afhankelijker van China in haar zoektocht om de uitstoot van broeikasgassen terug te dringen en over te stappen op groene technologieën. Dat waarschuwde Eurocommissaris Hoekstra tijdens een evenement van de denktank Bruegel, schrijft Euracitv. Hoekstra gaf aan dat de EU bijvoorbeeld vroeger toonaangevend was op het gebied van de productie van zonnepanelen, maar dat dit inmiddels vooral een Chinese aangelegenheid is. “We worden steeds afhankelijker van China in onze zoektocht om groener te worden, wat problematisch is”, aldus Hoekstra.
Artikel Euractiv
EU-Canadees digitaal partnerschap van start
Deze maand is het nieuwe digitale partnerschap tussen de EU en Canada in werking getreden. Daarover schrijft Neth-ER. Het partnerschap richt zich op het aanpakken van uitdagingen in de digitale transformatie die invloed hebben op onderzoek, industrie en onze economie. Het partnerschap volgt op de recente aankondiging van Canada’s associatie tot Horizon Europe. In het voorjaar worden de verdere details over het partnerschap besproken tijdens de zogenaamde ‘Digital dialogue’ tussen de EU en Canada.
Artikel Neth-ER
Duitsland en Europese Commissie organiseren ‘enhanced dialogue’ over O&I-beleid
Vorige week spraken Directeur-Generaal voor O&I Marc Lemaitre en de Duitse staatssecretaris voor Onderwijs en Onderzoek Sabine Döring in een ‘enhanced dialogue’ over onderzoek en innovatie. Doel van de bijeenkomsten was om de samenwerking te versterken en EU- en nationale inspanningen op het gebied van O&I op één lijn te brengen. “De versterkte dialoog over zowel nationale als Europese O&I-prioriteiten stelt ons in staat het engagement van Duitsland te herbevestigen om samen te werken met de Commissie om de Europese Onderzoeksruimte werkelijkheid te maken en gebieden te versterken waar Europa toegevoegde waarde biedt”, aldus Döring. De zogenaamde dialogen met lidstaten vormen een nieuw bottom-up-kanaal voor samenwerking met de Europese Commissie om te werken aan een op het land afgestemde aanpak voor O&I.
Nieuwsbericht Europese Commissie
Zeven lidstaten mogen bijna 7 miljard euro aan staatssteun toekennen aan waterstofprojecten
De Europese Commissie heeft zeven lidstaten, waaronder Nederland, goedkeuring gegeven om in totaal 6,9 miljard euro aan staatssteun toe te kennen aan waterstofprojecten in het kader van het IPCEI Hy2Infra. Frankrijk, Duitsland, Italië, Nederland, Polen, Portugal en Slowaijke zijn betrokken bij de projecten. Naar verwachting moeten de publieke investeringen nog eens 5,4 miljard euro aan private investeringen opleveren. Hy2Infra richt zich onder andere op de uitrol van grootschalige elektrolyse-installaties en de ontwikkeling van grootschalige installaties voor waterstofopslag. "De bevoorradingsketen voor hernieuwbare waterstof in Europa staat nog in de kinderschoenen, maar met Hy2Infra ontstaan de eerste bouwstenen van een geïntegreerd en open netwerk van hernieuwbare waterstof", zegt Eurocommissaris Vestager. "Met dit IPCEI worden in een aantal lidstaten de eerste regionale infrastructuurclusters opgezet en wordt de weg gebaand voor interconnecties over heel Europa, conform de Europese waterstofstrategie. Daarmee kan het marktaanbod van hernieuwbare waterstof in Europa worden opgeschaald en komt een Europa dat in 2050 als eerste continent klimaatneutraal is, weer een stap dichterbij."
Persbericht Europese Commissie