AWTI e-mail alert 20 juni 2024

SEO: Versobering expatregeling kost Nederland geld

De 30%-regeling heeft een stimulerende werking en dat maakt Nederland een aantrekkelijk land voor kennismigranten. Dat blijkt uit onderzoek van SEO Economisch Onderzoek. Het onderzoek volgt op een aangenomen motie om de evaluatie van de regeling zo snel mogelijk vervroegd uit te laten voeren. Uit indicatieve berekeningen blijkt dat de regeling meer belastinginkomsten oplevert dan dat de regeling kost. Staatssecretaris Van Rij laat een inhoudelijke kabinetsreactie aan het volgende kabinet. De vorige Tweede Kamer stemde voor het afbouwen van de regeling naar 10 procent. EenVandaag liet eerder al weten dat politieke partijen inmiddels twijfelen over dit besluit.
Publicatie SEO
Kamerbrief staatssecretaris Van Rij
Artikel NOS

Brookings: De toekomst van digitale regelgeving wordt gedefinieerd in de EU

Met de implementatie van de Digital Markets Act (DMA) ‘oversteekt de EU een regelgevende Rubicon’. Dat stelt denktank Brookings in een analyse. Volgens de denktank gaat het ‘om een vooruitgang die afstapt van industriële regulering door micromanagement naar een nieuw digitaal model dat zich richt op het identificeren van marktresultaten’. “De DMA richtte zich op marktkeuze, de Digital Services Act (DSA) ging over internetinhoud en de Data Act (DA) stelde regels vast voor het gebruik van digitale informatie. Recentelijk heeft de AI Act (AIA) op risico gebaseerde verwachtingen voor kunstmatige intelligentie (AI) vastgelegd. Dergelijke initiatieven zijn nodig omdat de digitale economie nu eenmaal anders is dan de industriële economie”, stelt de denktank. Brookings verwacht dat het nieuwe digitale regelgevingsparadigma van de EU gevolgen kan hebben voor de hele wereld. “Zelfs als de VS het toezicht op de digitale markten blijven vermijden, zal het onderling verbonden karakter van het internet ervoor zorgen dat Europese beslissingen Amerikaanse gevolgen zullen hebben.”
Publicatie Brookings

Positie van vrouwen in de wetenschap verbeterd, maar uitdagingen blijven bestaan

De afgelopen twintig jaar is de positie van vrouwen in onderzoek verbeterd, maar er bestaan nog steeds grote uitdagingen op het gebied van gendergelijkheid. Dat blijkt uit een nieuw rapport over gendergelijkheid in onderzoek van Elsevier. In het rapport is gekeken naar inclusiviteit en diversiteit in loopbaancohorten in overlappende disciplines en regio’s, waarbij meerdere indicatoren over een periode van twintig jaar worden gevolgd. Vrouwen vertegenwoordigen momenteel 41% van de actieve onderzoekers wereldwijd, vergeleken met 28% in 2001. Vrouwen zijn het slechts vertegenwoordigd in wiskunde, techniek en informatica. Met het huidige tempo zou het aandeel van vrouwen in deze onderzoeksgebieden pas in 2052 gelijk zijn aan het aantal mannen. Verder valt op dat het aandeel in toegekende subsidies is toegenomen van 29% in 2009 naar 37% in 2022, maar dat de vertaling van onderzoek naar innovatie via octrooiaanvragen veel lager blijft voor vrouwelijke onderzoekers.
Publicatie Elsevier

Nederland wereldleider op Global Index on Responsible AI

Nederland staat op de eerste plaats in de Global Index on Responsible AI (GIRAI). De GIRAI is een onderzoek naar de staat van verantwoorde AI in 138 landen. Digitale Overheid heeft geschreven over de opvallendste uitkomsten en de inzet van Nederland. De onderzoekers concluderen dat veiligheid, beveiliging en betrouwbaarheid van AI-systemen beter kan en dat werknemers in AI-economieën onvoldoende worden beschermd. Ook onderstrepen de onderzoekers de rol van het maatschappelijk middenveld en kennisinstellingen bij het bevorderen van verantwoorde AI.
Global Index on Responsible AI
Nieuwsbericht Digitale Overheid

AWTI-voorzitter Eppo Bruins voorgedragen als minister van OCW

NSC heeft AWTI-voorzitter en voormalig CU-Kamerlid Eppo Bruins voorgedragen als nieuwe minister van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Bruins heeft zijn activiteiten voor de AWTI per direct opgeschort in afwachting van zijn definitieve toetreding tot het nieuwe kabinet. Daarnaast blijft Mariëlle Paul (VVD) aan als bewindspersoon op het ministerie. In tegenstelling tot de vorige kabinetten komt er geen aparte staatssecretaris voor Cultuur en Media. De precieze portefeuilleverdeling binnen het ministerie is nog niet bekend. Verder heeft de PVV Zsolt Szabó voorgedragen als staatssecretaris voor Koninkrijksrelaties en Digitalisering. Er is niet gekozen voor een aparte minister voor Digitale Zaken, ondanks de oproepen uit de sector en huidig staatssecretaris Van Huffelen. Szabo was eerder Kamerlid voor de VVD. Momenteel is Szabó vicepresident van Capgemini en vicevoorzitter van ECP, het platform voor de informatiesamenleving. Volgende week organiseert de Tweede Kamer hoorzittingen met de kandidaat-bewindspersonen. Het is de bedoeling dat het nieuwe kabinet op dinsdag 2 juli wordt beëdigd.
Artikel NOS (Bruins)
Artikel ScienceGuide
Artikel HOP/U-Today
Artikel NOS (Szabó)
Artikel iBestuur

KNAW en De Jonge Akademie: Bezuinigingsplannen zijn slecht voor Nederlandse kenniseconomie

De KNAW en De Jonge Akademie maken zich grote zorgen over de bezuinigingsplannen voor het hoger onderwijs en de wetenschap die in het hoofdlijnenakkoord van 16 mei staan. Dat stellen de organisaties in een gezamenlijk statement. Zo zou het schrappen van de laatste twee rondes van het Nationaal Groeifonds het innovatievermogen en daarmee het vestigingsklimaat voor innovatieve bedrijven in Nederland raken. Verder wordt er gewaarschuwd voor de gevolgen van het verder inperken van het open internationale wetenschapssysteem en de bezuinigingen op de Sectorplannen en het Fonds voor Onderzoek en Wetenschap. “KNAW en De Jonge Akademie vragen de coalitiepartners om deze bezuinigingen, die in de tekst van het hoofdlijnenakkoord niet worden toegelicht, te heroverwegen. Ze zijn slecht voor het hoger onderwijs en de wetenschap, en ondergraven de ambitie van versterking van de kenniseconomie.” Ook de laureaten van de Nederlandse Spinoza- en Stevinpremies, de belangrijkste wetenschappelijke prijzen in Nederland, uiten in een open brief in hun zorgen over de bezuinigingsplannen. De laureaten schrijven dat de Sectorplannen ‘een unieke aanpak is’ die inmiddels in alle wetenschapsgebieden met groot succes wordt toegepast. Bezuinigen op de Sectorplannen zou ‘enorm schadelijk’ zijn, omdat het hiermee juist is gelukt “om voor belangrijke domeinen van wetenschap voor de ‘BV Nederland’ richting te geven aan het wetenschappelijk onderzoek”. HOP heeft over deze brief geschreven.
Nieuwsbericht KNAW
Nieuwsbericht De Jonge Akademie
Opiniestuk NRC
Artikel HOP/U-Today

NWO-debat over activisme in de wetenschap

Is het wenselijk dat wetenschappers zich uitspreken in het maatschappelijk debat? Dat is één van de vragen die werd besproken tijdens het NWO-debat ‘Wetenschap met (g)een mening’. NWO heeft geschreven over het panelgesprek met hoogleraar Klaas Landsman, NWO-voorzitter Marcel Levi, voorzitter van het CvB van de VU Margrethe Jonkman en UvA-onderzoeker Christel van Eck. In het debat is onder andere gesproken over de deelname van een hoogleraar in toga aan een klimaatprotest aan de A12. Ook werd er gediscussieerd over wetenschappelijke samenwerking met de fossiele industrie en het wel of niet stopzetten van samenwerking met Israëlische partners.
Nieuwsbericht NWO

De Jonge Akademie roept UNL en VH op om richtlijn voor protesten te herzien

De Jonge Akademie maakt zich grote zorgen over de effecten van de richtlijn voor protesten aan universiteiten en hogescholen. In mei publiceerden Universiteiten van Nederland (UNL) en de Vereniging Hogescholen (VH) een richtlijn voor protesten. “Hoewel daarin staat dat universiteiten het recht op betoging "van harte ondersteunen", creëert de richtlijn een chilling effect voor betogers. Bovendien ondermijnen de instellingen hiermee de geest van universiteiten: een vrijplaats voor discussie en debat. Universiteiten hebben een fundamentele verantwoordelijkheid om de vrijheid van meningsuiting, vereniging, vergadering en betoging te beschermen”, zo valt te lezen. De Jonge Akademie hoopt op een herziening van de richtlijn en roepen de instellingen op om een kader te ontwikkelen dat de rechten van betogers beschermt en een open, pluralistische dialoog bevordert.
Nieuwsbericht De Jonge Akademie
Reactie De Jonge Akademie
Richtlijn UNL/VH

Vertegenwoordigers kennissector pleiten voor maatwerk in Wet Internationalisering in Balans

Afgelopen week sprak de vaste commissie voor OCW met experts en stakeholders over de gevolgen van de Wet Internationalisering in Balans (WIB). Veel vertegenwoordigers van onderwijsinstellingen en het kennisveld roepen de politiek op om ruimte te laten voor maatwerk. Vinod Subramaniam (4TU) en Astrid van Deelen (Brainport Eindhoven) wezen de Kamerleden op het belang van internationaal talent in tekortsectoren zoals techniek, zorg en onderwijs. Rianne Letschert (Maastricht University) en Sjef Smeekens (University College Roosevelt) waarschuwen dat strikte handhaving van de wet niet alleen het hoger onderwijs, maar de gehele economie in hun provincies raakt. Richard de Boer (sectorraad Wetenschappelijk Onderwijs Onderzoek, AOB) vindt dat de positie van anderstalig personeel onvoldoende is uitgewerkt in het wetsvoorstel, wat voor veel onrust zou zorgen. De Boer pleit daarom voor een langere overgangstermijn van minstens vijf jaar. ScienceGuide en HOP hebben geschreven over het rondetafelgesprek.
Rondetafelgesprek Gevolgen wetsvoorstel Wet Internationalisering in balans
Rondetafelgesprek (inclusief position papers)
Nieuwsbericht UNL
Nieuwsbericht VH
Artikel HOP/U-Today
Artikel ScienceGuide

AP en RDI: Toezicht op AI-systemen vraagt samenwerking en moet snel geregeld worden

In het toezicht op kunstmatige intelligentie (AI) moet samenwerking tussen toezichthouders voorop staan. Dat schrijven de Autoriteit Persoonsgegevens (AP) en de Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI) in een advies aan het kabinet. Verder zou snel duidelijk moeten worden welke  instanties de verschillende delen van het toezicht gaan uitvoeren. De organisaties benadrukken dat er op tijd voldoende budget en personeel beschikbaar moet zijn voor de toezichthouders, aangezien de eerste delen van de Europese AI Act begin 2025 in werking treden. Het advies is opgesteld in samenwerking met de andere 20 toezichthouders die mogelijk een rol gaan spelen in het toezicht op AI.
Nieuwsbericht RDI
Publicatie AP

Dijkgraaf licht vertraging wetsvoorstel screening kennisveiligheid toe

Minister Dijkgraaf heeft meer tijd nodig voor een zorgvuldige uitwerking van het afbakenen van sensitieve technologie in het wetsvoorstel screening kennisveiligheid. Onlangs liet Dijkgraaf de Kamer weten dat hij het genoemde streven om het wetsvoorstel voor het zomerreces te publiceren voor internetconsultatie niet kan halen. De Kamer verzocht de minister om deze vertraging toe te lichten in een brief. “Het proces moet responsief en zo fijnmazig als mogelijk worden vormgegeven, met voldoende waarborgen ten aanzien van onze kennispositie, concurrentievermogen en de mogelijkheden voor internationale samenwerking op onderzoek en innovatie”, zo valt te lezen. De minister benadrukt dat de uitwerking hiervan zorgvuldigheid vergt. In de brief reageert de minister op een aantal aangenomen moties op het gebied van kennisveiligheid. Zo houdt hij rekening met de aandachtspunten van de KNAW en de universiteiten in de uitwerking van het wetsvoorstel, in lijn met de aangenomen GL-PvdA-motie. Verder gaat de minister in gesprek met kennisinstellingen over hoe zij omgaan met het China Scholarship Council (CSC)-beurzenprogramma in relatie tot sensitieve onderzoeksgebieden en over samenwerkingen waarbij sprake is van gedeeld intellectueel eigendom.
Kamerbrief minister Dijkgraaf

NSC en GL-PvdA presenteren initiatiefnota voor Nederlandse cloudsector

Six Dijkstra (NSC) en Kathmann (GL-PvdA) hebben de initiatiefnota ‘Wolken aan de horizon’ over het bevorderen van de strategische autonomie in het clouddomein gepresenteerd. In de initiatiefnota worden een aantal voorstellen gedaan om de Nederlandse digitale autonomie terug te pakken en te bewaken. De Kamerleden pleiten onder andere om essentiële diensten zoals mail- en chatapplicaties in eigen beheer te houden en om Chief Information Officers van ministeries verantwoordelijk te stellen voor het bewaken van de strategische autonomie. De Kamer heeft onlangs op verzoek van Kathmann een plenair debat aangevraagd over afhankelijkheid van de rijksoverheid van buitenlandse bedrijven, naar aanleiding van de grootscheepse migratie naar de Microsoft Cloud. Het kabinet is verzocht om tot dit debat geen onomkeerbare besluiten te nemen.
Persbericht NSC

Dijkgraaf verdedigt autonomie van instellingen in omgang met protesten

Minister Dijkgraaf vindt het niet aan de politiek om zich te mengen in de discussie over Palestina-protesten en academische samenwerkingen met Israël. Afgelopen week reageerde de minister op een reeks schriftelijke vragen van BBB, VVD en SGP. Zo vroeg Van Zanten (BBB) bijvoorbeeld of de financiering van de Koninklijke Academie van Beeldende Kunsten (KABK) stopgezet kan worden, vanwege het opschorten van de banden met een Israëlische instelling. De minister benadrukt dat instellingen het recht en de vrijheid hebben om te beslissen over hun internationale samenwerkingen binnen de kaders van de wet. HOP heeft geschreven over de diverse vragenlijsten.
Artikel HOP/U-Today
Antwoord op schriftelijke vragen van het lid Van Zanten (BBB) over het nieuwsbericht 'Kunstacademie stopt samenwerking met Israël: Eisen van studenten worden ingewilligd' en het bijbehorende Instagrambericht op het profiel van Kabkstudentunion
Antwoorden Kamervragen over 2 artikelen over pro Palestijnse demonstraties op universiteiten
Antwoord op schriftelijke vragen van de leden Martens-America en Ellian (beiden VVD) over het artikel 'Politie beëindigt demonstratie pro-Palestijnse betogers op campus UvA’
Antwoord op schriftelijke vragen van het lid Stoffer (SGP) over het bericht ‘ME grijpt in bij bezetting gebouw Universiteit Leiden in Den Haag‘

Analyse Science Business: O&I-prioriteiten Europees Parlement zullen niet drastisch veranderen

De resultaten van de EU-verkiezingen zullen geen aardverschuiving veroorzaken voor het Europese onderzoeks- en innovatiebeleid. Dat stelt Science Business in een analyse. Ondanks dat er grote verschuivingen zijn ten opzichte van de vorige verkiezingen, lijkt het erop dat de centrumrechtse EVP, de linkse Socialisten en Democraten en het liberale Renew Europe de grootste fracties van het Parlement blijven. “De huidige voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, heeft gezegd dat ze zal proberen een nieuwe grote coalitie met deze drie groepen te bewerkstelligen, wat betekent dat ondanks de winst van extreemrechtse partijen in heel Europa het zwaartepunt in het Parlement grotendeels onveranderd zal blijven”, schrijft Science BUsiness. In het artikel reflecteren vertegenwoordigers van diverse Europese kenniskoepels op de uitslag.
Artikel Science Business

Europese Commissie werkt aan netwerk van investeerders in deep tech innovatie

De Europese Commissie heeft de eerste stappen gezet voor de oprichting van een nieuw netwerk van Europese durfkapitaalinvesteerders die bereid zijn om samen met het European Innovation Council (EIC) Fund te investeren in de Europese deep tech bedrijven. Dat valt te lezen in een persbericht. Vorige week bracht Eurocommissaris Ivanova een groep investeerders bijeen om deze nieuwe vorm van samenwerking te bespreken. De bijeenkomst had het doel om samenwerking tussen investeerders te versterken en gezamenlijke investeringen via het EIC Fund op Europees niveau te faciliteren. Het netwerk moet helpen om de financieringskloof met de VS te overbruggen.
Persbericht Europese Commissie

Europese Commissie onthult prototype European Digital Twin of the Ocean

Vorige week heeft de Europese Commissie het eerste pre-operationele platform van de European Digital Twin Ocean (EU DTO) onthuld. Digital twins maken gebruik van real-time en historische data om het verleden en het heden te vertegenwoordigen en numerieke modellen om toekomstige scenario's te simuleren. EU DTO is onderdeel van de EU-missie ‘Restore our Ocean and Waters’ en moet kennis en data toegankelijk maken voor wetenschappers, beleidsmakers en het bedrijfsleven. “Het is nog steeds een prototype, maar zodra het volledig operationeel is, zal het platform een game-changer worden op het gebied van oceaanbeheer, door essentiële informatie en nauwkeurige, realtime voorspellingen te leveren”, zegt Eurocommissaris Ivanova.
Persbericht Europese Commissie
European Digital Twin of the Ocean

Denktank Europees Parlement pleit voor Europese definitie van academische vrijheid

De denktank van het Europees Parlement heeft haar eindrapport over de bescherming van academische vrijheid in Horizon Europe gepubliceerd. Volgens de denktank is het ontbreken van een gedeelde definitie van academische vrijheid problematisch. In het rapport worden een aantal beleidsopties geschetst, waaronder het opzetten van een Europees monitoringsysteem voor academische vrijheid en de introductie van een bindende juridische definitie.
Publicatie Denktank Europees Parlement

Denktank: Energiecrisis heeft de adoptie van groene technologie in de EU versneld

Schokken in de energieprijzen en een verhoging van CO2-beprijzing kunnen helpen om de adoptie van groene technologieën versnellen. Dat stellen economen van de Wereldbank in een column van het Centre for Economic Policy Research (CEPR). Volgens de onderzoekers is het bewijsmateriaal voor de verspreiding van verschillende low-carbon technologies (LCT’s) over landen, regio’s, industrieën en bedrijven beperkt. Daarom hebben de onderzoekers aan de hand van vacatures tussen 2014 en 2022 gekeken naar de verspreiding van LCT-gerelateerde vaardigheden en de impact van de wereldwijde energiecrisis als gevolg van de Russische invasie in Oekraïne. “Uit de gegevens blijkt een aanzienlijke stijging van het aantal vacatures in 2022, vooral in Europa. Energie-intensieve bedrijven en bedrijven in landen die meer afhankelijk zijn van de import van aardgas zagen een snellere toename van de aanwervingen op het gebied van koolstofarme technologie. Deze bevindingen wijzen op het potentieel van energieprijsschokken en koolstofbeprijzing om de adoptie van deze technologieën te versnellen”, zo valt te lezen.
Column CEPR

Samenwerking OpenAI en Apple roept vragen op over handhaving Digital Markets Act

De integratie van ChatGPT in besturingssystemen van Apple kan leiden tot een herziening van de handhaving van de Europese mededingingsregels. Dat zei een woordvoerder van de Europese Commissie vorige week, na de aankondiging van de samenwerkingsplannen van Apple en OpenAI. Euractiv heeft hierover geschreven. De bedrijven hebben aangekondigd dat enkele besturingssystemen van Apple later dit jaar ChatGPT zullen integreren, wat de functionaliteiten moet uitbreiden. Apple is één van de aangewezen ‘kernplatformdiensten’ onder de Digital Markets Act (DMA), wat betekent dat het bedrijf moet voldoen aan aanvullende verplichtingen. Momenteel zijn er nog geen large language models (LLM’s) opgenomen in de kernplatformdiensten van de DMA. De Europese Commissie heeft nu aangegeven dat de DMA en haar processen ‘behoorlijk flexibel’ zijn en ‘indien nodig kunnen worden bijgewerkt’. “Als de kernplatformdiensten veranderen”, kan dit “weerspiegeld worden in de wettelijke verplichtingen”, aldus de woordvoerder tegen Euractiv.
Artikel Euractiv

Meta pauzeert AI-plannen in Europa na kritiek van toezichthouders

Meta pauzeert de plannen om zijn AI-modellen te trainen met behulp van openbare posts die door volwassenen op Facebook en Instagram in de EU/EER worden gedeeld. Dat meldt de Ierse Data Protection Commission (DPC). Het bedrijf maakte onlangs bekend dat deze data gebruikt zou worden voor het trainen van AI-modellen, tenzij gebruikers bezwaar aan zouden tekenen. Veel toezichthouders reageerden hier kritisch op, omdat zij vinden dat het bedrijf gebruikers actief om toestemming moet vragen. “Deze beslissing volgde op intensieve samenwerking tussen de DPC en Meta. De DPC zal, in samenwerking met zijn collega-gegevensbeschermingsautoriteiten in de EU, met Meta over deze kwestie blijven samenwerken”, schrijft de DPC. Het is nog onduidelijk voor hoe lang de plannen worden opgeschort. Diverse media schreven over het nieuws.
Persbericht Data Protection Commission
Artikel Reuters
Artikel ITdaily
Artikel RTL Nieuws

Opinie: De EU dreigt de mondiale technologierace te verliezen

Technologie moet een topprioriteit worden van de nieuwe Europese Commissie en het Europees Parlement. Dat schrijft Mark Boris Andrijanic in een opiniestuk in Politico. Andrijanic was de eerste minister voor digitale transformatie van Slovenië en is lid van de raad van bestuur van het European Institute of Innovation and Technology (EIT). Volgens Andrijanic heeft de EU de fundamenten om leidende techbedrijven te creëren, maar dreigt veel R&D verplaatst te worden naar de VS of Azië vanwege het gebrek aan financiering en lastige regelgeving. “Als we bijvoorbeeld kijken naar alternatieve eiwitten zoals vlees van laboratoriumteelt of plantaardige eieren, kunnen we zien dat deze markten een veel gunstiger regelgevingsklimaat bieden, waarbij de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) al vlees van laboratoriumteelt vrijgeeft voor de verkoop in de Verenigde Staten. Ondertussen hebben we in Europa niet eens een betrouwbare tijdlijn voor goedkeuring door de regelgevende instanties; Italië verbood in november vorig jaar zelfs laboratoriumvlees”, stelt Andrijanic. Andrijanic vreest dat ‘dergelijke overregulering’ en een gebrek aan financiering kunnen zorgen dat de Europese AI-sector wereldwijd onbeduidend wordt. Andrijanic doet een aantal aanbevelingen voor de volgende Europese Commissie, waaronder een nieuwe Eurocommissaris die zich richt op strategische technologieën.
Opiniestuk Politico

Duitse onderzoeksorganisaties presenteren actieplan voor wederopbouw Oekraïens hoger onderwijs en wetenschap

Om het Oekraïense wetenschapsecosysteem te herbouwen moet er nu werk gemaakt worden van een gecoördineerde aanpak. Dat betoogt de Duitse Allianz der Wissenschaftsorganisationen in een actieplan, dat werd gepubliceerd in aanloop naar de Ukraine Recovery Conference. Science Business heeft hierover geschreven. Volgens de alliantie van tien Duitse onderzoeksorganisaties is ‘een robuuste onderwijs-, onderzoeks- en ontwikkelingssector van fundamenteel belang voor de economische en veiligheidssoevereiniteit van Oekraïne, voor de integratie ervan in de Europese Unie en voor de wederopbouw na het einde van de oorlog’. Het actieplan onderstreept de noodzaak van een gelijkwaardig partnerschap van gelijken binnen de Europese en trans-Atlantische context. Daarnaast schetst het maatregelen en prioriteiten voor de korte, middellange en lange termijn.
Publicatie Allianz der Wissenschaftsorganisationen
Artikel Science Business

Duitse onderzoeksorganisaties verzetten zich tegen boycot van Israëlische wetenschap en onderzoek

De Duitse Alliantie van Wetenschapsorganisaties verzet zich krachtig tegen oproepen tot een boycot van Israëlische onderzoekers en Israëlische wetenschappelijke instelling. Dat stelt de koepel in een statement. “Wij beschouwen het als discriminerend en misleidend om onderzoekssamenwerkingen met Israëlische wetenschaps- en onderzoeksinstellingen te beëindigen, Israëlische wetenschappers uit te sluiten van internationale conferenties en prijzen of om financieringsaanvragen van onderzoekers bij Israëlische instellingen af te wijzen”, zo valt te lezen. Volgens de koepel zouden dergelijke maatregelen contraproductief zijn, omdat ze de ‘onafhankelijke stem van de rede’ in Israël verzwakken. Science Business heeft ook over de oproep geschreven.
Persbericht Allianz der Wissenschaftsorganisationen
Artikel Science Business

NAVO Innovatiefonds presenteert eerste investeringsplannen

Het Innovatiefonds van de NAVO heeft zijn eerste investeringsplannen in deep tech aangekondigd. Het fonds, ter waarde van meer dan 1 miljard euro, gaat zich onder andere richten op innovatie op het gebied van geavanceerde materialen, AI en robotica. Verder gaat het fonds investeren om ‘deep tech hubs’ te stimuleren in regio’s waar veel vraag is naar kapitaal voor beginnende startups. “Het mogelijk maken van kapitaal en steun voor strategische technologieën is van cruciaal belang voor het veiligstellen van een veilige en welvarende toekomst voor de 1 miljard burgers van het Bondgenootschap”, zegt Andrea Traversone, Managing Partner van het fonds.
Persbericht NAVO Innovatiefonds
Artikel Reuters

Onderzoekers: ‘Verleng de SDG’s tot 2050’

De wereld moet haar inspanningen op het gebied van de Sustainable Development Goals (SDG’s) van de Verenigde Naties niet in de steek laten, maar juist verdubbelen. Dat stelt een groep onderzoekers, waaronder econome Mariana Mazzucato, in een commentaar in Nature. Veel landen liggen niet op koers om de doelen voor 2030 te halen. De onderzoekers constateren dat SDG-acties vaak geïsoleerd blijven en dat strategieën niet op elkaar worden afgestemd. “Omdat al deze mondiale crises met elkaar verbonden zijn, zal alleen een holistische en mondiale aanpak om ze op te lossen werken. De SDG’s moeten centraal blijven staan op de mondiale beleidsagenda’s”, zo valt te lezen. De onderzoekers roepen landen op om het SDG-kader aan te passen en uit te breiden tot 2050. In het artikel schetsen de onderzoekers een tijdlijn voor een hernieuwde agenda en zes cruciale prioriteiten, waaronder de integratie van opkomende technologieën zoals AI.
Artikel Nature

Conferentie onderzoeksintegriteit zet stap richting nieuwe verklaring

Tijdens de 8e Wereldconferentie over Onderzoeksintegriteit (WCRI) in Athene is een nieuwe stap gezet in de richting van het vaststellen van een nieuwe internationale verklaring met betrekking tot onderzoeksintegriteit. Daarover schreef University World News. Eerder werd er al consensus bereikt over het toevoegen van twee nieuwe principes: 1) transparantie over het onderzoeksproces en de resultaten en 2) het begrijpelijk, verklaarbaar en toegankelijk communiceren. Deze principes zijn in Athene nader uitgewerkt. Daarbij werd onder andere aandacht besteed aan het belang van onderzoeksintegriteit buiten de academische instituten, dus in het kader van beleid of industrie. In het document wordt gewezen op drie 'balancerings' en twee 'expansie' activiteiten die in het raamwerk voor onderzoeksintegriteit zouden moeten worden ingepast. In het artikel worden deze nader toegelicht. De 'Verklaring van Athene' moet in 2025 definitief worden vastgesteld.
Artikel University World News

OESO duikt in kansen en risico's gebruik AI in publieke sector

De OESO heeft afgelopen week een verkennend rapport uitgebracht naar de kansen en risico's van het gebruik van AI door de overheid. Het debat over het gebruik van AI concentreert zich de laatste tijd op de manier waarop de overheid AI zou moeten reguleren, maar er is nog weinig aandacht voor regulering van AI-gebruik door de overheid zelf. Terwijl AI-gebruik de overheid juist enorm zou kunnen helpen om efficiënter en adaptiever te werken, maar ook om bepaalde toezichtstaken beter uit te kunnen voeren. Volgens de OESO is dit potentieel nog lang niet voldoende onderzocht, maar is er ook nog te weinig zicht op de risico's. Zo wordt gewezen op het gevaar dat besluitvorming door AI zorgt voor discriminatie, omdat systemen vooringenomen zouden kunnen zijn door de intransparante vormgeving en gebrekkige gebruik van persoonsgegevens. "De publieke sector heeft een bijzondere verantwoordelijkheid om AI in te zetten op een manier die de schade minimaliseert en prioriteit geeft aan het welzijn van individuen en gemeenschappen, vooral bij de inzet van AI in gevoelige beleidsdomeinen zoals wetshandhaving, immigratiecontrole, sociale uitkeringen en fraudepreventie", aldus de OESO, die aangeeft landen te ondersteunen bij de vormgeving van hun AI-systemen. "Dit document maakt deel uit van een bredere poging om het verantwoorde gebruik van AI in de publieke sector te begrijpen. Als zodanig probeert het bij te dragen aan de mondiale behoefte aan verdere kennisdeling, uitwisseling van good practices en een gestructureerde beleidsdialoog om de implicaties te begrijpen en een verantwoord gebruik van AI in de publieke sector te sturen".
Rapport OESO

CNAS: Internationale aanpak catastrofale risico's AI nodig, maar met ruimte voor innovatie

In een rapport van het Center for a New American Security (CNAS) wordt betoogd dat het indammen van mogelijk catastrofale risico's van AI hand in hand moet gaan met het pionieren met AI om de immense voordelen ervan te benutten in het kader van de nationale veiligheid en het concurrentievermogen. Volgens CNAS is er sinds de opkomst van generatieve AI een verwarrend debat gaande over catastrofale en existentiële bedreigingen als gevolg van deze innovatie, waardoor beleidsmakers hier lastig op kunnen acteren. De denktank noemt China als belangrijk gevaar aangezien verwacht wordt dat toekomstige AI-catastrofes daar hun oorsprong zullen vinden. "Daar maakt een combinatie van de inspanningen van de Chinese Communistische Partij om de ontwikkeling van AI te versnellen, haar staat van dienst op het gebied van autoritair crisisbeheer en het censuurbeleid de catastrofale risico’s acuter", zo valt te lezen. In het stuk worden meerdere aanbevelingen gedaan voor beleidsmakers om de risico's te kunnen beperken, zoals het afspreken van internationale normen voor het verantwoord gebruik van autonome wapens. Tegelijkertijd geeft CNAS wel aan dat voorkomen moet worden dat een te scherpe focus op worstcasescenario's de ruimte belemmert om te blijven innoveren met AI.
Publicatie CNAS

Chatham House: Importbeperkingen vertragen klimaatmissie EU

Analisten van Chatham House waarschuwen voor het gevaar dat de hogere importheffingen voor elektrische auto's die de EU wil opleggen aan China de klimaatdoelstellingen in gevaar brengen. Volgens Eurocommissaris Schinas zijn hogere importtarieven nodig, omdat Chinese staatssubsidies de prijzen zouden verstoren. Dit vormt volgens de Europese Commissie een bedreiging voor producenten van elektrische auto's in de EU. China liet in reactie weten dat de EU grote woorden spreekt over vergroening, maar ondertussen een protectionistische koers vaart. Volgens Chatham House probeert de EU tegelijkertijd te vergroenen, het risico vanuit China in te dammen en banen binnen de EU te behouden. Dat dit moeilijk verenigbaar is kan volgens de denktank worden verklaard doordat de EU veel te weinig investeert in de groene transitie. Chatham House stelt daarom de EU voor om te blijven profiteren van goedkope massaproductie om in ieder geval de klimaatdoelen te halen en tegelijkertijd zelf te focussen op de volgende generatie schone energiebronnen. Juist het sterke wetenschaps- en innovatiesysteem kan de EU immers een competitief voordeel geven.
Artikel Euractiv
Analyse Chatham House
Artikel Merics

Oproep tot samenwerking in plaats van concurrentie op internationale chipmarkt

De VS en Zuid-Korea kunnen hun peperdure inspanningen om de chipsmarkt te domineren beter omzetten in meer onderlinge samenwerking, aangevuld met de EU en Japan. Dat valt te lezen in een analyse van het Peterson Institute for International Economics (PIIE). Met name de VS is erin geslaagd om door de vele miljarden die in de CHIPS-act zijn gestoken investeringen vanuit het buitenland binnen te halen, onder andere uit Zuid-Korea. In reactie daarop kwam Korea met de eigen K-Chips Act. De investeringen zijn zo hoog dat overproductie dreigt met mogelijk grote financiële en economische gevolgen. Grote onzekere factor daarbij is de vraag naar chips in de toekomst, bijvoorbeeld voor cloud computing, elektronische voertuigen en het Internet of Things (IoT). De innovatieve markt laat zich immers moeilijk voorspellen en de verwachting is dat de vraag vanuit China zal afnemen in verband met de missie van het land om zelfvoorzienend te worden. "Mondiale coördinatie, tenminste tussen de G7-landen, zal nodig zijn om de veerkracht te bevorderen, de subsidiewedloop te beteugelen en zich voor te bereiden op verschuivingen in de vraag, terwijl tegelijkertijd een verspilling van de nationale middelen van de VS, Korea en andere landen wordt vermeden", aldus PIIE.
Analyse PIIE

ITIF: Hoe innovatief is China op het gebied van kernenergie?

China heeft waarschijnlijk tien tot vijftien jaar voorsprong op de Verenigde Staten wat betreft zijn vermogen om op grote schaal kernreactoren van de vierde generatie in te zetten. Dat stelt denktank Information Technology & Innovation Foundation (ITIF) in een analyse van de innovatiecapaciteiten op het gebied van kernenergie van China. Het land heeft de ambitie om tussen 2020 en 2035 150 nieuwe kernreactoren te bouwen. Volgens ITIF is de innovatiekracht van China vooral gericht op organisatorische, systemische en incrementele innovatie. “Veel nucleaire technologieën van de vierde generatie zijn al jaren bekend, maar de Chinese staatsaanpak blinkt uit in het toepassen ervan”, zo valt te lezen. Het Chinese aandeel in nucleaire patenten is de afgelopen jaren sterk toegenomen: van 1,3% in 2008 naar 13,4% in 2023. De VS en China zouden waarschijnlijk op een vergelijkbaar niveau zitten rond de ontwikkeling van kernfusietechnologieën. De analisten verwachten wel dat China het voordeel heeft om kernfusiereactoren op grote schaal te ontwikkelen.
Publicatie ITIF

Volgende Amerikaanse regering moet werk maken van nieuwe kwantum-encryptiestandaarden

Het voorbereiden van de Verenigde Staten op de overgang naar post-kwantumcryptografie moet een prioriteit zijn van de volgende Amerikaanse regering. Dat stelt de Amerikaanse denktank MITRE in een advies aan het Witte Huis, volgens NextGov. “Hoewel het moeilijk is om precies te voorspellen wanneer kwantumcomputing de huidige encryptie zal kraken, moet de Amerikaanse regering zich nu voorbereiden om gegevens – uit het verleden, het heden en de toekomst – te beschermen in de context van post-kwantumcryptografie”, stelt MITRE. Het advies is onderdeel van een reeks publicaties in aanloop naar de verkiezingen en de mogelijke machtsoverdracht in het Witte Huis.
Artikel NextGov

Wilt u geen nieuws missen over de AWTI? Volg ons dan ook op LinkedIn
Onze nieuwste adviezen direct in uw mailbox? Stuur een mailtje naar communicatie@awti.nl