KNAW roept op tot behoud van een open wetenschapssysteem
Met het oog op de plannen van minister Dijkgraaf rond de internationalisering van het wetenschappelijke onderwijs (zie volgend bericht), pleit de KNAW voor behoud van internationale mobiliteit en behoud van een aantrekkelijk vestigingsklimaat voor internationale wetenschappers en studenten. Dat valt te lezen in een statement. “De voertaal van opleidingen speelt daarin een belangrijke rol en de discussie daarover moet weloverwogen en op inhoud worden gevoerd. De verantwoordelijkheid voor de taalkeuze en voor het borgen van de toegankelijkheid van het academisch onderwijs hoort bij de academische instellingen thuis. De KNAW roept universiteiten daarom op blijvend te werken aan regionale en landelijke afstemming rondom taalbeleid, waarbij zij passende instrumenten tot hun beschikking moeten krijgen om regie te kunnen voeren”, zo valt te lezen. De KNAW benadrukt dat internationale samenwerking en een open wetenschapssysteem belangrijk zijn voor de Nederlandse wetenschap, economie en maatschappij. Ook De Jonge Akademie onderschrijft het statement van de KNAW.
Nieuwsbericht KNAW
Statement KNAW
Nieuwsbericht De Jonge Akademie
Dijkgraaf stuurt Wet Internationalisering in Balans naar de Kamer
Minister Dijkgraaf heeft het wetsvoorstel Wet Internationalisering in Balans (WIB) naar de Kamer gestuurd. De wet regelt een pakket aan maatregelen en instrumenten om beter te kunnen sturen op internationalisering. In aanvulling op de wet wil de minister bestuurlijke afspraken maken met de instellingen. In een persbericht benadrukt de minister dat ‘Nederland het moet hebben van kennis’. “We kunnen daarom niet zonder internationaal talent, of dat nu is voor de wetenschap, de arbeidsmarkt of de kwaliteit van de opleidingen zelf. Onze vooraanstaande positie als internationaal kennisknooppunt moeten we koesteren”, zegt Dijkgraaf. Tegelijkertijd vindt de minister dat we nu in een nieuwe fase van internationalisering komen. “Het is daarom zaak om actie te ondernemen, maar een duurzame balans vraagt wel om precisie-instrumenten en maatwerk. Dit wetsvoorstel maakt het mogelijk om waar nodig zorgvuldig, gericht en gepast in te grijpen, waarbij de hogescholen en universiteiten in de eerste plaats zelf samen aan zet zijn.” HOP en ScienceGuide hebben analyses geschreven over enkele opvallende en nieuwe punten uit het wetsvoorstel.
Persbericht Rijksoverheid
Artikel HOP/U-Today
Artikel HOP/U-Today
Artikel ScienceGuide
Speciaal gezant Nationaal Versterkingsplan van microchip-talent aangesteld
Voormalig president van Philips Nederland Hans de Jong gaat aan de slag als speciaal gezant Nationaal Versterkingsplan van microchip-talent. Dat meldt het kabinet. Het versterkingsplan is één van de maatregelen uit ‘Project Beethoven’, gericht op het versterken van het ondernemingsklimaat voor de microchipsector. De speciaal gezant gaat met de ministeries van EZK en OCW en Brainport Development werken aan strategieën en actieplannen om de talentpool te vergroten, kennisuitwisseling te bevorderen en de samenwerking tussen onderwijsinstellingen en industrie te versterken. Het kabinet heeft als onderdeel van het Project Beethoven aangekondigd extra te investeren in talentontwikkeling: 450 miljoen euro tot en met 2030 en daarna structureel 80 miljoen euro per jaar. Daarnaast gaat het plan uit van tenminste 225 miljoen euro cofinanciering door bedrijfsleven en regionale overheden. De Jong zal uiterlijk 1 juli 2024 een plan presenteren aan het kabinet.
Persbericht Rijksoverheid
Arbeidsinspectie waarschuwt voor hoge werkdruk en ongewenst gedrag op universiteiten
Een groot deel van het onderwijzend en wetenschappelijk personeel van Nederlandse universiteiten heeft last van werkdruk en ongewenst gedrag. Dat concludeert de Nederlandse Arbeidsinspectie na een onderzoek op 14 universiteiten. De inspectie schrijft dat het probleem al langer bekend is, maar dat de universiteiten er nog niet in slagen om dit structureel aan te pakken. De conclusies van het rapport zijn stevig: zo werken werknemers gemiddeld 6 uur per week meer dan in het contract is afgesproken en ervaart ruim 70 procent van de werknemers meer dan incidenteel stress als gevolg van werkdruk. Bovendien ervaart 54 procent van de werknemers ongewenst gedrag zoals pesten en discriminatie en 69 procent ziet dat collega's last hebben van dit gedrag.
Publicatie Arbeidsinspectie
TNO werkt aan pilot om groene waterstof van zee naar land
Dit najaar start TNO met de eerste pilot voor het maken van groene waterstof op zee. Daarvoor verhuist een uitvoerig voor dit doel geteste elektrolyser van het pilotterrein bij Alkmaar naar platform Q13a, dertien kilometer uit de kust voor Den Haag. De daar geproduceerde groene waterstof wordt via bestaande pijpleidingen aan land gebracht, wat volgens TNO een wereldprimeur is. Het project ‘PosHYdon’ gaat om een schaal van slechts één megawatt, maar moet de basis vormen voor toekomstige plannen voor grootschalige productie van waterstof uit wind op zee. “Vanuit EZK worden nog twee grote demonstratieprojecten voorbereid om te laten zien dat de toekomstige windparken op de Noordzee geschikt zijn voor de productie van grote hoeveelheden waterstof. De kennis die in PosHYdon wordt opgedaan, is daarvoor van groot belang”, vertelt Laura Jansen, projectleider demonstratie waterstof op zee van het ministerie van EZK.
Artikel TNO
Universiteiten en hogescholen publiceren gezamenlijke richtlijn voor protesten
Universiteiten van Nederland (UNL) en de Vereniging Hogescholen (VH) hebben een gezamenlijke richtlijn voor protesten gepubliceerd. De richtlijn volgt op de protesten van de afgelopen weken. “Het is heel begrijpelijk dat onze studenten en medewerkers zich ernstig zorgen maken om de situatie in Gaza. Protesteren moet daarom ook mogelijk zijn. Tegelijkertijd zijn wij ook verantwoordelijk voor de veiligheid van onze mensen en willen daarom nog eens heel duidelijk maken wat wel en niet mag in en rond onze gebouwen”, zegt Jouke de Vries, interim-voorzitter van UNL. Onder andere ScienceGuide en HOP hebben geschreven over de protesten.
Nieuwsbericht UNL
Nieuwsbericht UNL
Artikel ScienceGuide
Artikel HOP/U-Today
Artikel HOP/U-Today
TNO en HCSS: Beperk afhankelijkheid Europa van Chinese windenergie en elektrolysers
Als het gaat om offshore windenergie en elektrolyse, nodig om groene waterstof te maken, moet Europa maatregelen nemen om strategische afhankelijkheden te voorkomen. Dat stellen onderzoekers van TNO en the Hague Centre for Strategic Studies (HCSS) in een rapport. Hierin staat een analyse van de huidige en toekomstige rol van China in de toeleveringsketens voor windenergie en elektrolyse. “Stel, je investeert in goedkopere Chinese complexe componenten dan ben je voor onderhoud en vervanging van hen afhankelijk. Vanuit geopolitiek oogpunt is dat een extreem slecht idee, zeker nu windenergie een steeds belangrijker onderdeel van onze energiemix wordt”, zegt strategisch analist en China-specialist van het HCSS Joris Heer. “De oorlog in Oekraïne laat zien: binnen maanden kunnen economische betrekkingen tussen landen onhoudbaar worden. Als gevolg van een militaire crisis in Oost-Azië kunnen Europees-Chinese verhoudingen plotseling extreem verslechteren. Die risico’s afdekken door de markt te beschermen en Europese partijen te steunen kost geld maar maakt je veel minder afhankelijk.”
Publicatie TNO
Clingendael: Hoe balanceren we tussen openheid en veiligheid rond kritieke technologieën?
Het is te verwachten dat er wereldwijd exportbeperkingen zullen komen op het gebied van kritieke technologieën. Om te zorgen voor een goede balans tussen openheid en veiligheid moet Nederland zich hierop voorbereiden, idealiter in samenwerking met de EU en andere lidstaten. Dat stelt het Instituut Clingendael in een analyse over mogelijke exportcontroles voor kwantumtechnologieën. Zo zouden lidstaten moeten zorgen voor grotere harmonisatie op het gebied van exportcontroles, aanzienlijk investeren in capaciteitsopbouw en EU-brede samenwerking tussen universiteiten en het bedrijfsleven bevorderen.
Publicatie Clingendael
Opinie: Door kennisgebrek rond valorisatie lopen universiteiten geld mis
Er is nog veel voor verbetering vatbaar aan het werk van de KTO’s (knowledge transfer offices) en de sturing hieraan door de besturen van universiteiten. Dat schrijft emeritus hoogleraar Gerard van Beynum in een opiniestuk in het FD. “In de diverse raden van bestuur zitten nog altijd vrijwel geen valorisatie-deskundigen. En in Nederland zijn er te weinig van om tegen een ambtenarensalaris in een KTO aan de slag te gaan”, aldus Van Beynum. Hij oppert om het geringe aantal professionele valorisatie-deskundigen onder te brengen in een landelijk opererend privaat bedrijf, waarvan kennisinstellingen aandeelhouder zijn. “Dan is het mogelijk om een gezamenlijk portfolio te ontwikkelen, grote onderzoeksthema’s te bundelen en in één keer naar de markt te brengen – massa is kassa. Het Nederlandse Oncode Institute bewijst dat het werkt; daar wordt oncologische kennis in heel het land centraal verzameld en vermarkt.” Ook HOP heeft over het opiniestuk geschreven.
Opiniestuk FD (Paywall)
Artikel HOP/U-Today
Opinie: Om Nederland veilig te houden, moeten we met AI vooroplopen
Nederland is totaal niet voorbereid op de razendsnelle verandering die generatieve AI teweegbrengt. Dat schrijven onderzoekers Maaike Okano-Heijmans en Alexandre Gomes van Instituut Clingendael in een opiniestuk. “GenAI zal onze nationale veiligheid en innovatiekracht ondermijnen als we geen Nederlandse kennis en kunde hebben. Investeren in eigen kracht is nu nodig om zeggenschap te behouden”, zo valt te lezen. De onderzoekers betogen onder andere dat Nederland meer en sneller moet investeren in mensen, een cultuur van innovatie en commercialisatie, en vertrouwen tussen spelers in het systeem. Hierbij is het van belang om ook in de Europese markt te investeren, omdat bedrijven deze schaal nodig hebben om winst te maken. Daarnaast zou ook de overheid moeten veranderen, omdat bestaande wetgeving en financiën een doorlooptijd kennen die niet zou passen bij de razendsnelle ontwikkelingen van GenAI.
Opiniestuk Clingendael