Beeld: ©AWTI

AWTI e-mail alert 14 december 2023

De AWTI publiceert een nieuw advies ‘In dienst van de toekomst – Van optimalisatie naar transformatie’. De ambities die Nederland heeft op het gebied van wonen, zorg, klimaat en landbouw zijn niet waar te maken binnen het huidige systeem. Het beleid voor innovatie moet zich meer richten op wat in de toekomst nodig is en niet langer het bestaande in stand houden, aldus de AWTI in dit advies. Verder deze week: Meer dan 75% van de Amerikaanse STEM-gerelateerde werknemers zegt dat andere landen de VS hebben overtroffen – of binnenkort zullen overtreffen – op het gebied van wetenschap en technologie. De Europese Unie heeft een voorlopig politiek akkoord bereikt over de invulling van de AI Act. Het kabinet draagt 70 miljoen euro bij aan het ontwikkelen van Nederlandse cloudinnovaties

Nieuws van de AWTI

Nederlandse ambities op het gebied van wonen, zorg, klimaat en landbouw zijn niet waar te maken binnen het huidige systeem
Het beleid voor innovatie moet zich meer richten op wat in de toekomst nodig is en niet langer het bestaande in stand houden. Dat stelt de AWTI in zijn nieuwe advies: ‘In dienst van de toekomst – Van optimalisatie naar transformatie’.  
Dit advies is vandaag aan het kabinet en aan de Tweede Kamer aangeboden. 

Nederland is ervan doordrongen dat we de grote maatschappelijke vraagstukken op gebied van klimaat, voedsel, energie, mobiliteit en zorg moeten aanpakken. Voor deze grote maatschappelijke uitdagingen hebben we innovatieve oplossingen nodig. Die oplossingen komen niet vanzelf. Daarvoor hebben we fundamentele veranderingen nodig in de manier waarop we onze samenleving organiseren: zogenoemde ‘transformaties’.  

Met het beleid voor innovatie kunnen we benodigde transformaties niet realiseren. Wan het beleid versterkt nu vooral bestaande processen, structuren en belangen. Er is te weinig oog voor fundamenteel andere perspectieven die we nodig hebben om onze samenleving en economie toekomstbestendig en duurzaam te maken. Ook ontbreekt het in Nederland aan een inspirerend toekomstbeeld van ons land. De AWTI ziet het als cruciaal dat dit inspirerend toekomstbeeld er komt, gebaseerd op scherpe keuzes. Zo’n toekomstbeeld werkt als een kompas en magneet voor onderzoekers, ondernemers, bedrijven, maatschappelijke organisaties, burgers en ambtenaren. Er ontstaat duidelijkheid over toekomstige markten en geeft bedrijven en investeerders meer vertrouwen in de ontwikkeling en toepassing van innovaties. Het biedt burgers perspectief, zodat zij zelf initiatieven kunnen ontwikkelen en met meer zekerheid kunnen overstappen op duurzame innovatieve oplossingen. De AWTI roept het parlement op een aantal scherpe keuzes te maken over wat we belangrijk vinden, waaraan we prioriteit geven en hoe we verschillende waarden en belangen tegen elkaar afwegen. De regering moet de leiding nemen en organiseren dat het toekomstbeeld in samenspraak met de samenleving tot stand komt. En de verschillende perspectieven integreren en de gevolgen doordenken. 

Naast de toekomstvisie adviseert de AWTI om beprijzing en normering in te zetten om transformaties verder te ondersteunen. Dit zijn bewezen effectieve instrumenten om transformaties te versnellen. Ze stimuleren de vraag naar duurzame alternatieven en maken niet-duurzame routes minder aantrekkelijk. Angst voor een negatief effect op de concurrentiepositie van Nederland is onterecht. Ook zou de regering betere voorwaarden moeten scheppen voor maatschappelijke initiatieven en co-creatie. Want een toekomstbeeld kan alleen werkelijkheid worden in nauwe samenwerking met bedrijven, onderzoekers, maatschappelijke organisaties en burgers. De regering moet daarom de kennis én innovatieve kracht uit de samenleving beter benutten. Verder is aan de kant van de overheid meer kennis en expertise nodig over de onderliggende problemen en uitdadingen voor transformaties.
Adviesrapport AWTI ‘In dienst van de toekomst – Van optimalisatie naar transformatie’

De opvallendste berichten van de afgelopen week

70 miljoen euro steun voor Nederlandse cloudinnovaties
De Europese Commissie keurt tot 1,2 miljard euro aan staatssteun van zeven lidstaten goed in het kader van het Important Project of Common European Interest (IPCEI) Next Generation Cloud Infrastructure and Services (CIS). Meer dan honderd ondernemingen en kennisinstellingen uit twaalf EU-landen werken samen aan het opzetten van nieuwe en innovatieve cloudoplossingen voor (industriële) bedrijven. Hierbij zijn verschillende initiatieven vanuit 13 Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen goedgekeurd. Het kabinet draagt 70 miljoen euro bij aan het ontwikkelen van deze innovaties.
Persbericht Rijksoverheid
Persbericht Europese Commissie
Artikel Computable
Neth-ER: Commissie keurt nieuw IPCEI-project voor cloud edge en computing technologieën goed 


Voorlopig politiek akkoord over AI Act
De Europese Unie heeft een voorlopig politiek akkoord bereikt over de invulling van de AI Act. De AI Act omvat onder andere een verbod op AI-systemen met 'onaanvaardbare risico's (zoals live gezichtsherkenning of manipulatieve systemen), definities van en aanvullende eisen voor 'hoog risico AI-systemen' en general-purpose-AI-modellen. Bedrijven die de regels overtreden kunnen een boete krijgen van maximaal 35 miljoen euro of 7 procent van hun wereldwijde omzet. Het akkoord moet nu nog formeel worden goedgekeurd door de Europese Raad en het Europees Parlement. De wet treedt na twee jaar in werking. “De EU wordt het eerste continent dat duidelijke regels stelt voor het gebruik van AI. De AI Act is veel meer dan een regelboek: het is een springplank voor EU-startups en onderzoekers om de mondiale race om betrouwbare AI te leiden. Deze wet is geen doel op zichzelf; het is het begin van een nieuw tijdperk in verantwoorde en innovatieve AI-ontwikkeling, die groei en innovatie voor Europa stimuleert”, aldus Eurocommissaris Breton. 
Persbericht Europese Commissie
Statement Eurocommissaris Breton
Persbericht Europees Parlement
Persbericht Rijksoverheid
Artikel Politico
Artikel Computable
Publicatie ITIF 


VS wil via samenwerking vaart maken met kernfusie
De VS heeft tijdens de COP28-conferentie een stevig pleidooi gehouden om samen te werken in de ontwikkeling van kernfusie. Volgens de Amerikaanse klimaatgezant John Kerry is samenwerking nodig om de ontwikkeling, die nog decennia kan duren, te kunnen versnellen. Critici vrezen echter dat de VS hiermee probeert geopolitieke macht te winnen ten opzichte van China, dat zijn eigen kernfusie-initiatieven heeft. Kernfusie wordt al vele jaren als heilige graal gezien in de energietransitie aangezien deze als bron onuitputtelijk en schoon is. De ontwikkeling ervan duurt echter zo lang dat er wordt getwijfeld of deze techniek ooit grootschalig kan worden gebruikt. Ook het internationale samenwerkingsproject ITER (waarbij zowel de EU, de VS, China als Rusland betrokken zijn) kampt met grote vertragingen. "Het is duidelijk dat we deze grootse ambitie niet kunnen realiseren, misschien helemaal niet, maar zeker niet in het tempo dat we nodig hebben, als we het alleen doen. Wetenschap is van nature internationaal", aldus Kerry.
Artikel Science Business

Nieuws en achtergronden uit Nederland

Van Huffelen schetst kaders voor gebruik generatieve AI door overheden
Staatssecretaris Van Huffelen heeft het voorlopige kabinetsstandpunt over het gebruik van generatieve AI door Rijksorganisaties met de Kamer gedeeld. In de brief benadrukt Van Huffelen dat alle (experimenten met) generatieve AI-toepassingen moeten voldoen aan geldende wet en regelgeving. Voorafgaand aan gebruik van generatieve AI moet voor iedere casus een risicoanalyse worden uitgevoerd. De uitkomsten hiervan moeten vervolgens worden voorgelegd aan de (departementale) Chief Information Officer en de Functionaris Gegevensbescherming. Gebruik van niet-gecontracteerde generatieve AI-toepassingen, zoals ChatGPT en Bard, zijn in beginsel niet toegestaan binnen de overheid. “Het gebruik wordt niet ontzegd, maar gekaderd. Zo blijft het mogelijk te experimenteren met de technologie”, aldus de staatssecretaris. In het eerste kwartaal van 2024 presenteert het kabinet de overheidsbrede visie op generatieve AI. 
Kamerbrief: Voorlopig standpunt voor Rijksorganisaties bij het gebruik van generatieve AI
Artikel iBestuur 


UNL presenteert Open Science agenda
De Nederlandse universiteiten gaan nauwer samenwerken aan Open Science. Dat hebben zij afgesproken in de nieuwe agenda Open Science van Universiteiten van Nederland (UNL). In de agenda wordt de route voor de komende jaren geschetst naar structurele en duurzame inbedding van Open Science bij de universiteiten.
Nieuwsbericht UNL 
Publicatie Open Science agenda UNL 


Overheid en bedrijven: werk samen in de trio-transitie van geopolitiek, verduurzaming en digitalisering
Geopolitieke rivaliteit, de verduurzamings- en energietransitie, en digitalisering hebben hun weerslag op handelsstromen, investeringen en het verdienvermogen van Nederland en Europa. Maar momenteel is er nog onvoldoende structurele dialoog tussen overheid en het bedrijfsleven over deze transities, stelt het Clingendael Instituut. In een policy brief worden aanbevelingen gedaan om de kennisuitwisseling rond deze transities tussen bedrijf en overheid te verbeteren. Op basis van gesprekken met een tiental Nederlandse bedrijven worden handvatten gepresenteerd voor het strategisch gesprek dat plaats moet vinden om dit mogelijk te maken. 
Publicatie Clingendael 


Groei aantal vrouwelijke hoogleraren stagneert
Het percentage vrouwelijke hoogleraren aan Nederlandse universiteiten stijgt, maar het groeitempo is opnieuw afgenomen. Dat blijkt uit de Monitor Vrouwelijke Hoogleraren 2023 van het Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren (LNVH). Vorig jaar signaleerde de Monitor een laagterecord met een toename van slechts 1,0 procentpunt. Dit jaar is dat slechts 0,9 procentpunt. Het LNVH pleit daarom voor een nieuwe impuls. De Monitor ziet op sommige punten vooruitgang. Zo nam het aandeel vrouwelijke universitair hoofddocenten voor het tweede jaar op rij aanzienlijk toe en is het aandeel vrouwelijke universitair docenten voor het eerst groter dan het aandeel vrouwelijke promovendi. 
Monitor Vrouwelijke Hoogleraren 2023
Artikel HOP/U-Today 


Rathenau: Creëer het vermogen om schadelijke generatieve AI-toepassingen van de markt te halen
Generatieve AI versterkt risico’s in de digitale samenleving en introduceert nieuwe risico’s. Dat stelt het Rathenau instituut in een Scan over de kansen en risico’s van generatieve AI (GAI). De Scan is ontwikkeld op verzoek van het ministerie van BZK, en is bedoeld voor beleidsmakers en politici. In het rapport geeft het Rathenau Instituut het kabinet vijf handelingsopties mee om haar strategie rond GAI vorm te geven. Hierin wordt onder andere geopperd om de mogelijkheid te creëren om schadelijke GAI-toepassingen van de markt te halen en om een ambitieuze agenda op te stellen voor maatschappelijk verantwoorde GAI.
Publicatie Rathenau Instituut
Artikel iBestuur 


TU/e in Europese top qua waarde van ‘deeptech spin-offs’
De TU/e staat op de negende plek van Europese universiteiten waarvan de deeptech-spin-offs de grootste waarde hebben, blijkt uit The 2023 European Deep Tech Report van Dealroom.co. De TU/e is de enige Nederlandse universiteit in de top-20. Als regio staat Eindhoven op de elfde plek in Europa.  “De resultaten laten zien hoe belangrijk de TU/e is als bron van nieuwe hoogtechnologische bedrijvigheid en toekomstig verdienvermogen”, zegt Robert-Jan Smits, voorzitter van het College van Bestuur. “Ik ben trots dat de resultaten van onze wetenschappers en professionals zo bijdragen aan oplossingen op terrein van onder meer semicon en fotonica, complexe moleculaire systemen en duurzaamheid.” In het rapport staat Nederland als vierde in Europa wat betreft de waarde van alle deeptech-spin-offs van universiteiten, na het VK, Duitsland en Zwitserland. 
Nieuwsbericht TU/e
Publicatie Dealroom.co 


Ook bij gelijkwaardige kwaliteit blijkt cum laude promoveren voor vrouwen veel lastiger
Vrouwen hebben twee keer zo weinig kans op een cum laude promotie dan mannen, ook als de kwaliteit van hun proefschrift van gelijkwaardig niveau is op basis van bibliometrische gegevens. Dat schrijft ScienceGuide naar aanleiding van een nieuw onderzoek van de VU en TMC Research. De onderzoekers hebben onderzocht of er sprake is van genderbias bij het toekennen van de cum laude-onderscheiding voor proefschriften in Nederland. Aan de hand van een reeks samengevoegde bibliometrische indicatoren - zoals het aantal volledige papers, gedeelde citaties en citaties per publicatie – zijn proefschriften met het predicaat cum laude vergeleken met overige proefschriften. Verder viel op dat cum laude gepromoveerden niet noodzakelijkerwijs betere prestaties leverden dan de beste promovendi zonder het predicaat cum laude. 
Artikel ScienceGuide
Onderzoeksartikel ResearchGate

Nieuws en achtergronden uit de Europese Unie

Politiek akkoord over aanbevelingen om onderzoekscarrières aantrekkelijker te maken
De Europese Raad heeft een politiek akkoord bereikt over de definitieve tekst van de aanbeveling over een Europees raamwerk voor het aantrekken en behouden van onderzoeks-, innovatie- en ondernemerstalenten in de EU. In de zomer presenteerde de Europese Commissie het voorstel als onderdeel van de beleidsagenda van de Europese Onderzoeksruimte (ERA). “De kern van een robuust en competitief onderzoeks- en innovatiesysteem ligt bij de onderzoekers. De vandaag overeengekomen maatregelen zijn van cruciaal belang om talent naar Europa aan te trekken, om het op ons continent te behouden en om een evenwichtige circulatie van talent tussen de Europese landen te garanderen. Ik moedig alle lidstaten aan om dit belangrijke document om te zetten in tastbare acties”, aldus Eurocommissaris Ivanova. 
Nieuwsbericht Europese Commissie 


EUA presenteert Onderzoeks- en Innovatieagenda 2027
De European University Alliance (EUA) heeft de EUA Onderzoeks- en Innovatieagenda 2027 gepresenteerd. De agenda definieert drie prioriteiten op het gebied van onderzoek en innovatie (O&I) voor 2027: 1) het vergroten van de maatschappelijke impact van universitaire O&I; 2) Het cultiveren van robuuste, diverse en collaboratieve O&I-culturen; en 3) het bevorderen van een goed ontworpen en duurzaam O&I-systeem. De agenda is bedoeld als katalysator voor strategische reflectie in de sector en om universiteiten op weg te helpen bij hun navigatie en vormgeving van het O&I-landschap voor de komende jaren. 
Publicatie EUA 


EU-verklaring over kwantumtechnologie: ‘Maak Europa de kwantumvallei van de wereld’
Het Spaanse EU-voorzitterschap heeft samen met 10 andere lidstaten een verklaring over kwantumtechnologieën gepubliceerd. In de verklaring worden lidstaten opgeroepen om samenwerking tussen de lidstaten en de Europese Commissie te versterken bij de ontwikkeling van een kwantumtechnologie-ecosysteem van wereldklasse in de hele EU. De verklaring onderstreept het strategische belang van kwantumtechnologieën voor het wetenschappelijke en industriële concurrentievermogen van de EU. Het doel is om van de EU de ‘kwantumvallei’ van de wereld te maken. Nederland heeft de verklaring (nog) niet gesteund. 
Persbericht Europese Commissie
Publicatie Europese Commissie 


JRC presenteert evaluatiekader voor science-for-policy ecosystemen 
Het Joint Research Centre (JRC) van de Europese Commissie heeft een evaluatiekader ontwikkeld om de institutionele capaciteit van science-for-policy ecosystemen in de EU-lidstaten te beoordelen. Het kader moet overheden en belanghebbenden beter inzicht geven in hoe  verschillende organisaties en actoren kennis delen en overbrengen ter ondersteuning van empirisch onderbouwde beleidsvorming en wat daarin beter kan.
Publicatie JRC 


Europees Parlement wil strengere concurrentiebeoordeling voor Big Tech
De Commissie Economische Zaken van het Europees Parlement wil dat de reikwijdte van de EU-wetgeving op het gebied van Big Tech uitbreiden naar de cloud- en AI-sectoren, schrijft Euractiv. Dat wordt gesuggereerd in het onlangs aangenomen jaarlijkse rapport over het mededingingsbeleid.  “Het Europees Parlement werpt licht op de huidige uitdagingen voor het concurrentiebeleid, namelijk de implementatie van nieuwe instrumenten zoals de DMA (Digital Markets Act), maar ook de wisselwerking van het concurrentiebeleid met andere regelgeving zoals gegevensbescherming en de toekomst van het staatssteunbeleid”, zegt Europarlementariër Stéphanie Yon-Courtin tegen Euractiv. Het rapport betreurt dat er geen enkele aanbieder van clouddiensten als poortwachter is aangewezen onder de Digital Markets Act. De Europarlementariërs dringen er bij de Europese Commissie op aan om een marktonderzoek in deze sector te starten. Ook pleiten zij voor een marktonderzoek naar de vraag of opkomende technologieën die momenteel niet onder de bestaande categorieën vallen, zoals generatieve AI, onder de DMA moeten worden opgenomen.
Artikel Euractiv 


Denktank CER optimistisch over mondiaal ‘Brussel-effect’ rond digitale regelgeving 
Ondanks dat de Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk hun eigen weg proberen te banen om technologieën als AI te reguleren, zal de EU de meeste invloed blijven uitoefenen op de mondiale technologieregelgeving. Dat betoogt denktank Centre for European Reform (CER) in een analyse van het zogenaamde ‘Brussel-effect’. De denktank noemt onder andere de nieuwe EU-regels voor ‘gemeenschappelijke opladers’ en de AVG als voorbeelden van EU-wetgeving die wereldwijd impact hebben.  “Het blijvende vermogen van de EU om mondiale technologienormen vast te stellen, laat de VS en Groot-Brittannië weinig andere keus dan te accepteren dat hun technologiebedrijven met de EU-regels zullen moeten leven.”
Publicatie CER 


ERC-enquête: Ethische richtsnoeren zijn nodig voor AI-gebruik in onderzoek
Er moeten ethische richtsnoeren ontwikkeld worden voor het gebruik van AI in onderzoek, vindt een meerderheid van de begunstigden van beurzen van de European Research Council (ERC). De ERC heeft een enquête gehouden over het gebruik en de impact van AI in de wetenschap. Neth-ER heeft een artikel geschreven over de uitkomsten. De onderzoekers vinden ethische kaders vooral wenselijk voor thema’s als privacy en gegevensbescherming, algoritmische eerlijkheid en preventie van misbruik.  Een grote meerderheid van de respondenten verwacht dat AI de ontwikkelingen in hun werkveld zal versnellen. 
Artikel Neth-ER
Publicatie ERC 


The Guild: Europa heeft Erasmus+ meer dan ooit nodig
In tijden van toegenomen polarisatie is Erasmus+ meer dan ooit nodig, betoogt universiteitenkoepel The Guild in de tussentijdse evaluatie van het programma. “Daarom moet de bijdrage van Erasmus+ aan de maatschappelijke cohesie centraal staan in onze discussies. Een ander belangrijk gebied waarop Erasmus+ een verschil kan maken is het ondersteunen van duurzame manieren van samenwerking met onze partners over de hele wereld. Erasmus+ zou beter moeten inspelen op de mondiale ambities van universiteiten”, zegt Ole Petter Ottersen, waarnemend secretaris-generaal van The Guild. In het position paper doet de koepel een aantal aanbevelingen.
Nieuwsbericht The Guild
Publicatie The Guild 


Science Europe: Gelijkheid en wederkerigheid moeten leidend zijn bij internationale onderzoekssamenwerkingen
Wederkerigheid en gelijkheid moeten leidend zijn voor een sterkere onderzoekssamenwerking tussen Europa, Afrika, Latijns-Amerika en het Caribisch gebied. Dat stelt Science Europe in een statement naar aanleiding van de High Level Workshop 2023 over de Europese Onderzoeksruimte (ERA). Hier gingen beleidsmakers en onderzoekers uit het Mondiale Noorden en het Mondiale Zuiden in gesprek over hoe internationale samenwerking op het gebied van onderzoek en innovatie verbeterd kan worden. De workshop is georganiseerd in samenwerking met de Spaanse Nationale Onderzoeksraad (CSIC), het Spaanse Ministerie van Wetenschap, Innovatie en Universiteiten. 
Publicatie Science Europe

Nieuws en achtergronden uit de rest van de wereld

Innovate UK publiceert lijst met 50 opkomende technologieën
Het Britse innovatiebureau Innovate UK heeft het 50 Emerging Technologies rapport gepresenteerd. Het rapport onderzoekt technologieën die nu nog in de kinderschoenen staan, maar een groot potentieel hebben om het dagelijks leven in de toekomst te transformeren. Het onderzoek moet innovatieve bedrijven inspireren om na te denken over hoe deze technologieën, of combinaties daarvan, de commerciële producten van de toekomst kunnen worden en daarmee banen en economische groei kunnen creëren. 
Nieuwsbericht UKRI
Publicatie UKRI 


Brookings: Versterk academisch onderzoek naar AI
Het academisch onderzoek naar AI moet worden versterkt om te voorkomen dat de ontwikkeling van AI gedomineerd wordt door een klein clubje private partijen. Daarvoor pleit de Amerikaanse denktank Brookings. Afgelopen jaren is door techbedrijven ingezet op de ontwikkeling van AI waardoor commerciële belangen belangrijker zijn geworden tegenover het algemene belang van het fundamenteel onderzoek naar AI door universiteiten en publieke onderzoeksinstellingen, zo stelt Brookings vast. Cruciale factoren daarbij zijn de toegang tot gegevens, menselijk kapitaal en computerkracht. Op al deze punten zijn universiteiten achterop geraakt met als gevolg dat hun innovatiemogelijkheden beperkt zijn, dit geldt ook voor startups. Brookings stelt daarom voor dat er geïnvesteerd wordt in de toegang tot cloudbronnen door universiteiten. Ook moet er extra geld naar de ondersteuning van academici en moet het binnenhalen van talent uit het buitenland worden aangemoedigd. Daarnaast zou het aanjagen van meer diversiteit in het personeelsbestand positief moeten uitpakken. "Om ervoor te zorgen dat de academische wereld een publieksgerichte rol kan spelen, zullen we beleidsinterventies nodig hebben om ervoor te zorgen dat zij over alle belangrijke ingrediënten van AI-onderzoek beschikken: grote datasets, bekwame wetenschappers en aanzienlijke rekenkracht.”
Artikel Brookings 


Pleidooi voor internationaal Search for Artificial General Intelligence-instituut (SAGI)
Om te kunnen anticiperen op de mogelijke negatieve gevolgen van hyperintelligente AI roept het Center for Data Innovation op om te komen tot een internationaal Search for Artificial General Intelligence-instituut (SAGI). De denktank maakt daarbij de vergelijking met het instituut dat in de jaren tachtig werd opgezet om de gevaren van mogelijk buitenaards leven te onderzoeken. Volgens het Center for Data Innovation zijn de effecten net zo hypothetisch en onbewijsbaar, maar wel in potentie catastrofaal. Eerdere voorstellen om te komen tot een instituut dat vergelijkbaar is met het klimaatpanel IPCC of de atoomautoriteit IAEA zijn volgens de denktank niet realistisch, omdat nog onduidelijk is of hyperintelligente AI echt mogelijk is. Het SAGI-instituut zou zich moeten richten op het ontwikkelen van tests naar het herkennen van hyperintelligente AI en wat er voor actie zou moeten worden ondernomen als dergelijke AI wordt geïdentificeerd. Via zo'n instituut zouden private ontwikkelaars van AI kunnen worden ondersteund en ontlast. Ook zouden ze binnen het SAGI-instituut met de academische wereld kunnen samenwerken. Het SAGI-instituut zou bovendien een platform kunnen zijn voor klokkenluiders.
Artikel Center for Data Innovation 


OESO: Hoe universiteiten kunnen bijdragen aan groene innovatie
De OESO heeft een rapport over het potentieel van co-creatie rond groene innovatie gepubliceerd. Het rapport is gebaseerd op tien internationale casestudies van universitaire partnerschappen met de industrie en de samenleving op het gebied van groene mobiliteit, groene energie en groene producten, diensten en processen. In het rapport worden beleidsaanbevelingen gedaan die deze initiatieven kunnen ondersteunen. 
Publicatie OESO 


International Science Council: 10 nieuwe inzichten in klimaatwetenschap voor beleidsvorming
Tijdens de COP28 heeft de International Science Council (ISC) tien inzichten in de klimaatwetenschap gepresenteerd. Deze inzichten bundelen de meest kritische bevindingen op het gebied van klimaatwetenschap, en zijn bedoeld als richtlijnen voor beleidsmakers en de samenleving. ISC waarschuwt dat de inzichten laten zien dat we ‘we onvermijdelijk op weg zijn om de doelstelling van de Overeenkomst van Parijs van 1,5°C opwarming van de aardete overschrijden’. “Het minimaliseren van deze overschrijding is van cruciaal belang als we de mondiale risico's willen verminderen, en dit kan niet worden bereikt zonder een snelle en beheerde uitfasering van fossiele brandstoffen.”
Publicatie International Science Council 


IMF: Rol financiële instellingen bij reguleren AI
In een blog doet Gita Gopinath van het Internationaal Monetair Fonds (IMF) aanbevelingen hoe de wereld moet reageren op de snelle opkomst van AI, zonder daarbij aan innovatiekracht te verliezen. Ze wijst daarbij onder andere op noodzakelijke aanpassingen aan het onderwijssysteem gezien de grote behoefte aan STEM-opgeleiden. Ook zijn sociale vangnetten nodig omdat generatieve AI mogelijk voor een schifting in werkgelegenheid zal zorgen. Verder wijst ze op de rol die internationale financiële instellingen hierbij kunnen spelen, bijvoorbeeld met betrekking tot het begrijpen van de effecten van AI op de economie. Ook zit er veel data en kennis bij de instellingen waar beleidsmakers internationaal van kunnen profiteren. Volgens Gopinath is het essentieel dat de wereld op één lijn komt bij de aanpak van AI.
Publicatie IMF


Bill Gates: ‘Een eerlijke en sociale groene transitie is sterk afhankelijk van technologische innovatie’
Een sociaal rechtvaardige groene transitie zou sterk afhankelijk moeten zijn van technologische innovatie. Dat betoogde de Amerikaanse technologiemagnaat en filantroop Bill Gates recent op een ‘Growth and Climate’-conferentie in Parijs. Euractiv heeft hier over geschreven. In een gesprek met de Franse minister van Economie Bruno Le Maire zei hij dat innovatie de kern vormt van de strijd tegen de klimaatverandering, zowel bij het betrekken van burgers bij de groene transitie als bij het creëren van nieuwe technologiemarkten die uiteindelijk de ‘groene premie’ verlagen, zodat nieuwe, groene oplossingen economisch levensvatbaar worden. Volgens Gates is het de taak van rijke landen om innovatieve oplossingen te helpen ontwikkelen en best practices te delen met opkomende landen.  
Artikel Euractiv 


Aantal universiteiten met netto nul emissiedoelstellingen neemt toe
Steeds meer universiteiten en hogescholen over de hele wereld komen in actie om hun eigen uitstoot te verminderen, terwijl ze hun stem gebruiken om regeringen op te roepen het traject van decarbonisatie te versnellen. Dat blijkt uit het Race to Zero voortgangsrapport, schrijft University World News. Race to Zero is een mondiale campagne die niet-statelijke actoren, zoals bedrijven, regio’s en kennisinstellingen, samenbrengt om de mondiale uitstoot tegen 2030 te halveren. In het rapport over 2023 valt te lezen dat bijna 1.200 universiteiten deelnemen aan het initiatief, wat een stijging is van 6% ten opzichte van 2022. Van deze universiteiten heeft 97% een netto nul-doelstelling en heeft 45% een transitieplan gepubliceerd. 
Artikel University World News


ITIF: Beleidsmakers opleiden in industriepolitiek
De National Science Foundation (NSF) zou universitaire programma's moeten financieren die master studenten trainen in de kennis en vaardigheden van industriepolitiek. Daarvoor pleit denktank ITIF. Zo zouden ambtenaren en politici wel hoogopgeleid zijn, maar niet de kennis in huis hebben om de technologische strijd met China aan te kunnen gaan. Beleidsmakers (politici en ambtenaren) zouden daarom opgeleid moeten worden op het brede terrein van economie, bedrijfskunde, bestuurskunde en politieke wetenschappen. Ook zouden zij moeten leren hoe de concurrentiepositie van landen en industrieën beoordeeld moet worden, hoe innovatiesystemen werken en hoe technologiebeleid de productiviteit, het concurrentievermogen en innovatie beïnvloedt.
Publicatie ITIF


EU-China top levert geen concrete resultaten op
Commissievoorzitter Von der Leyen vindt dat het tijd is voor een nieuwe handelsbalans tussen de EU en China. Dat betoogde Von der Leyen na afloop van de afgelopen EU-China top in Beijing. “Europese leiders zullen niet kunnen tolereren dat onze industriële basis wordt ondermijnd door oneerlijke concurrentie”, aldus Von der Leyen. Verder ging de top over onder andere de toegang tot kritieke grondstoffen, kunstmatige intelligentie en de oorlog in Oekraïne. De top, die aanvankelijk twee dagen zou duren maar na één dag al klaar was, heeft echter weinig concrete afspraken opgeleverd. Ook was er geen afsluitende gezamenlijke persconferentie, zoals gebruikelijk is na internationale topontmoetingen. 
Persbericht Europese Commissie 
Statement Von der Leyen
Nieuwsbericht ANP/BNR​
Nieuwsbericht BNR
Artikel VRT NWS ​


STEM-werknemers: de VS is de mondiale wetenschappelijke race aan het verliezen 
Meer dan 75% van de Amerikaanse STEM-gerelateerde werknemers zegt dat andere landen de VS hebben overtroffen – of binnenkort zullen overtreffen – op het gebied van wetenschap en technologie. Dat blijkt uit het jaarlijkse State of Science in America rapport van het onafhankelijke Science & Technology Action Committee (STAC), waar Axios een artikel over heeft geschreven. Het rapport omvat onder andere een enquête onder werknemers uit vijf STEM-gerelateerde sectoren. Het rapport roept de VS op om een nationale wetenschaps- en technologiestrategie te ontwikkelen en bepleit om de federale financiering voor wetenschappelijk onderzoek de komende vijf jaar op zijn minst te verdubbelen. 
Artikel Axios
Publicatie STAC