AWTI e-mail alert 12 oktober 2023

AWTI-symposium: Dijkgraaf dringt aan op verdubbeling Europees budget voor onderzoek en ontwikkeling

Minister Dijkgraaf pleit ervoor dat het budget in het volgende Europese kaderprogramma voor onderzoek en ontwikkeling wordt verdubbeld. Dat zei hij afgelopen week tijdens het AWTI-symposium ‘Voorbij (de) Horizon’. Volgens Dijkgraaf is dat nodig om op dit vlak de VS en China bij te kunnen benen. Tot 2028 loopt het negende kaderprogramma Horizon Europe, maar in de EU loopt al discussie over het volgende programma met de werktitel FP10. Voor het programma Horizon Europe, dat in totaal zeven jaar loopt, is 95,5 miljard beschikbaar. Tijdens het drukbezochte AWTI-symposium stond de vraag centraal hoe we vanuit Nederland tot een strategische agenda kunnen komen richting de EU om zo meer impact te bereiken met onderzoek en innovatie.

Verslag AWTI-symposium

AWTI-advies Strategisch samenspel

Kabinet waarschuwt voor ‘greep uit Nationaal Groeifonds’

Tijdens de Algemene Financiële Beschouwingen (AFB) botste de VVD opnieuw flink met D66 en minister Kaag over de ‘greep uit het Nationaal Groeifonds’. Bij de Algemene Politieke Beschouwingen (APB) werd een VVD-motie aangenomen, waarin wordt opgeroepen om gelden uit het Nationaal Groeifonds in te zetten om een verhoging van de brandstofprijzen voor automobilisten te voorkomen. In aanloop naar de AFB stuurde Kaag een kritische brief hierover naar de Kamer. Veel aangenomen moties uit de APB zouden fiscaal niet uitvoerbaar zijn per 1 januari 2024 en de dekking blijkt niet in alle gevallen deugdelijk. Het inzetten van middelen uit het Nationaal Groeifonds in 2024 zou kunnen betekenen dat enkele projecten die via het groeifonds worden bekostigd  (gedeeltelijk) niet meer door kunnen gaan. Tijdens de AFB wees Kaag opnieuw op de verwachtingen die zijn gewekt bij partijen die aanspraak maken op het fonds, maar voegde wel toe dat het binnen het budgetrecht van de Kamer mogelijk is om geld over te hevelen om het niet-indexeren van accijnzen te kunnen bekostigen. Het lijkt erop dat het VVD-amendement alsnog kan rekenen op een meerderheid en wordt aangenomen. In de beantwoording op vragen over de OCW-begroting waarschuwt ook minister Dijkgraaf voor de gevolgen van een greep uit het Groeifonds. HOP/U-Today heeft hier een artikel over geschreven.

Kamerbrief over aangenomen moties met budgettaire consequenties tijdens de APB
Verslag Algemene Financiële Beschouwingen (deel 1)
Verslag Algemene Financiële Beschouwingen (deel 2)
Beantwoording feitelijke Kamervragen ontwerpbegroting OCW 2023
Artikel HOP/U-Today

Europese Commissie roept op tot snelle risicobeoordelingen kritieke technologieën

De Europese Commissie heeft een aanbeveling vastgesteld over technologiegebieden die kritiek zijn voor de economische veiligheid van de EU, waaronder "1) geavanceerde halfgeleidertechnologieën (micro-elektronica, fotonica, hoogfrequentie chips, apparatuur voor de fabricage van halfgeleiders); 2) artificiële-intelligentietechnologieën (high-performance computing, cloud- en edgecomputing, gegevensanalyse, computer vision, taalverwerking, objectherkenning); 3) kwantumtechnologieën (kwantumcomputing, kwantumcryptografie, kwantumcommunicatie, kwantumdetectie en -radar); 4) biotechnologieën (genmodificatietechnieken, nieuwe genomische technieken, gendruk (“gene-drive”), en synthetische biologie)". De EC roept de lidstaten op om op korte termijn een risicobeoordeling uit te voeren. In het persbericht zetten zij  de criteria hiervoor uiteen. De Europese Commissie wil naar aanleiding hiervan in het voorjaar van 2024 mogelijk met nadere initiatieven komen, maar wil hier niet op vooruitlopen. Diverse media hebben geschreven over de mededeling.

Persbericht Europese Commissie
Artikel Science Business
Artikel Neth-ER
Artikel Computable

Mogelijk revolutionair algoritme ontdekt om internetencryptie te kraken

In een artikel op Science wordt melding gemaakt van een mogelijk revolutionair algoritme dat in staat zou zijn om internetencryptie te kraken. In augustus presenteerde Oded Regev van de universiteit van New York een dergelijk model. "In principe zou het een kleinere kwantumcomputer in staat kunnen stellen de geheime encryptiesleutels te achterhalen, of een grotere machine om ze sneller te decoderen", zo valt te lezen. In het artikel komen diverse experts aan het woord die de bevinding intrigerend en hoopvol vinden. Overigens blijft het de vraag wat de toepassingsmogelijkheden worden als de bevinding verder wordt uitgewerkt. Ook de beveiligingstechniek ontwikkelt zich immers verder. Zo wordt gewerkt aan een vorm van cryptografie die immuun zou zijn voor kwantumhacking.

Artikel Science

KNAW kritisch op wet Screening Kennisveiligheid

De Koninklijke Nederlandse Akademie van Wetenschappen (KNAW) vindt dat het kabinet geen wet voor screening van onderzoekers van buiten Europa moet invoeren. De KNAW stelt in een position paper dat het bestaand systeem, met een landelijke Leidraad voor kennisveiligheid en het Loket Kennisveiligheid waar de wetenschap voor advies terecht kan, goed werkt. “Het stelselmatig screenen van grote groepen onderzoekers die naar ons land komen, waar de overheid nu op aanstuurt, is onvoldoende fijnmazig en nauwelijks uitvoerbaar. Bovendien staan de plannen op gespannen voet met de principes van open science – de vrije uitwisseling van kennis – en met academische vrijheid”, aldus de KNAW. Volgens de KNAW is de wet ‘buiten proportie en ook schadelijk voor de vrijheid van wetenschapsbeoefening’. Minister Dijkgraaf kondigde eerder dit jaar aan in november met een wetsvoorstel te komen. Dit voorstel zou dan in de eerste helft van 2024 in de Kamers behandeld kunnen worden, zodat het op 1 januari 2025 in werking kan treden.

Nieuwsbericht KNAW
Position paper KNAW
Tijdspad voor wetstraject Screening Kennisveiligheid

Kabinet regelt extra geld voor NL Space Campus en ondertekent Artemis-akkoorden

Het kabinet heeft 22,2 miljoen euro vrijgemaakt om het vestigingsklimaat van de NL Space Campus rondom Noordwijk te versterken. Dat schrijft minister Adriaansens aan de Kamer. De investering komt bovenop de 500 miljoen euro aan publieke ruimtevaartinvesteringen tot en met 2025. Het geld is bedoeld voor de modernisering van ESTEC, het technologische hoofdkwartier van de Europese ruimtevaartorganisatie (ESA). “Nederland wil de sterke internationale positie van onze ruimtevaartsector graag verder uitbouwen. Het levert banen en inkomsten op en is van belang voor regionale toeleveranciers. Maar bovenal staat ruimtevaart aan de wieg van alledaagse innovatieve technologie zoals snelle, veilige data-uitwisseling, navigatiesystemen en zowel het meten als aanpakken van uitstoot”, aldus minister Adriaansens. Verder kondigt de minister aan dat Nederland de zogenaamde Artemis-akkoorden gaat ondertekenen. Deze internationale afspraken zijn bedoeld om transparantie en verantwoordelijkheid bij de verkenning en exploitatie van de maan en andere hemellichamen tussen landen te bevorderen. Het akkoord richt zich ook op het delen van wetenschappelijke data.

Persbericht Rijksoverheid
Kamerbrief over Renovatie ESTEC en Artemis-akkoorden

Essay: Kennisinfrastructuur moet zich richten op lange termijn

De politiek zou werk moeten maken van een kennisinfrastructuur die gericht is op de lange termijn. Dat betoogt Ernst Hirsch Ballin in een essay in het kader van vijftig jaar Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR). "Op wetenschap gebaseerde beleidsadvisering is wezenlijk voor goed regeringsbeleid gegeven de grote maatschappelijke vraagstukken waar Nederland en zijn Europese partners voor staan. En in tijden waar vooral de ervaringen van alledag beeldbepalend zijn, mag een kennisinfrastructuur gericht op de lange termijn niet ontbreken", zo valt te lezen in de toelichting. "De instelling van de WRR vijftig jaar geleden was gericht op de ontwikkeling van samenhangend langetermijnbeleid. Is zulk beleid in een democratie mogelijk, en hoe kan wetenschappelijke beleidsadvisering bijdragen aan het herwinnen van vertrouwen in democratie en rechtstaat?"

Essay WRR

HOP analyseert gevolgen herziening bekostiging hoger onderwijs

Het HOP schreef afgelopen week een analyse van de door veel partijen voorgestelde herziening van de financiering voor het hoger onderwijs, waarbij de bekostiging stabieler is en minder afhankelijk van fluctuerende studentenaantallen. In het stuk wordt onder andere gewezen op de mogelijk negatieve gevolgen voor de toegankelijkheid van het hoger onderwijs. 

Analyse HOP/U-Today

‘Meeste universiteiten vullen inkomen buitenlandse promovendi niet aan’

Uit onderzoek van het HOP en het Promovendi Netwerk Nederland (PNN) blijkt dat veel universiteiten niets doen om het inkomen van buitenlandse promovendi aan te vullen. Van de 13 universiteiten zouden slechts vijf een aanvulling aanbieden.

Artikel HOP/U-Today

TNO roept op tot langetermijn ruimtevaartstrategie

TNO roept de politiek op tot een langetermijn ruimtevaartstrategie om de Nederlandse positie en investeringen op dit vlak verder te versterken. "Veel technologie wordt ontwikkeld binnen programma’s van de Europese ruimtevaartorganisatie ESA, maar deze expertise is toepasbaar op allerlei andere gebieden in het civiele en militaire domein", zo valt te lezen. Met een brede strategie kan ruimtevaart volgens TNO bijdragen aan een veiliger, gezonder, duurzamer en welvarender Nederland.

Nieuwsbericht TNO

RDI, Unesco en Europese Commissie starten samenwerking rond toezicht op AI

De Rijksinspectie Digitale Infrastructuur (RDI), Unesco en de Europese Commissie gaan samenwerken om het Europees toezicht op AI te versterken. De RDI is voorzitter van de Europese werkgroep van toezichthouders op AI. Deze werkgroep onderzoekt in samenwerking met de Europese Commissie en het cybersecurityagentschap ENISA vraagstukken op het gebied van AI en beleid. Deze samenwerking wordt nu versterkt met de deelname en steun van UNESCO. “Overheden en internationale organisaties worstelen met belangrijke vragen over de gevolgen, het bestuur en de technische en ethische gevolgen van AI. Het is zaak de kansen die AI biedt te verzilveren, zonder de risico’s ervan te veronachtzamen. De samenwerking met UNESCO helpt ons als toezichthouder op AI enorm bij die belangrijke maatschappelijke opgave”, aldus Angeline van Dijk, inspecteur-generaal van de RDI. UNESCO heeft eerder het wereldwijde VN-kader ‘Ethics of Artificial Intelligence opgesteld.

Nieuwsbericht RDI
Persbericht Europese Commissie

Slimme innovaties voor de fysieke leefomgeving

Fruitteler Rini Kusters uit Wadenoijen kweekt als eerste ter wereld rode bessen onder zonnepanelen. Het is een mooi voorbeeld van innovatief dubbel ruimtegebruik. De panelen leveren duurzame stroom én beschermen de bessen tegen extreem weer. BlueBlocks ontwikkelt bouwmateriaal van zeewier en draagt tegelijkertijd bij aan het oplossen van de woningnood, de energietransitie en het creëren van een prettige leefomgeving. Met een gezamenlijke ‘databibliotheek’ brengen rijk, provincies, waterschappen en gemeenten ruimtelijke informatie bij elkaar om deze geodata te analyseren en de informatie te visualiseren zodat kan Nederland effectief kan inspelen op de energietransitie, landbouwtransitie en klimaatadaptatie. Dit soort baanbrekende innovaties voor de fysieke leefomgeving staan centraal op 2 november op de InnovatieExpo 2023, het tweejaarlijkse event over de Nederlandse innovatiekracht in en voor de fysieke leefomgeving en georganiseerd door de ministerie van EZK, LNV, BZK en I&W.

InnovatieExpo 2023

Pilot Professional Doctorate officieel gestart

Op 2 oktober vond de Startconferentie Professional Doctorate plaats op de Haagse Hogeschool. De pilot is opgestart door de Vereniging Hogescholen (VH), Regieorgaan SIA en het ministerie van OCW. Het professional doctorate moet een praktijkgerichte variant op het promotietraject aan de universiteit zijn. “Het van start gaan van de pilot Professional Doctorate is heel goed nieuws. Het professionele doctoraat moet het mogelijk maken om ook in het hbo tot het hoogste onderwijsniveau door te groeien. Dat is belangrijk voor de positionering van het bredere beroepsonderwijs in Nederland”, aldus VH-voorzitter Maurice Limmen. De pilot moet in 2029 zijn afgerond. ScienceGuide heeft een artikel geschreven over de lancering. 

Nieuwsbericht Vereniging Hogescholen
Artikel ScienceGuide

Rathenau haalt TWIN-publicatie offline om foutieve data

Het Rathenau Instituut heeft de publicatie ‘Totale investeringen in wetenschap en innovatie 2021-2027’ (TWIN) offline gehaald, omdat de onderliggende data met betrekking tot het Nationaal Groeifonds niet bleken te kloppen. Die data worden door derden aangeleverd. "Dit heeft geleid tot een substantiële overschatting van de begrote uitgaven vanuit het Nationaal Groeifonds voor de jaren vanaf 2023", zo valt te lezen. Volgens het Rathenau blijkt uit de correcte cijfers nog altijd een stijging van de overheidsuitgaven in R&D, maar de omvang hiervan ligt 'substantieel lager'. Het Rathenau beziet momenteel of het met een herziene publicatie komt.

Publicatie Rathenau

Europees Parlement wil bezuiniging op Horizon Europe voorkomen

Europarlementariërs proberen de aangekondigde bezuiniging van 800 miljoen euro op Horizon Europe terug te draaien, schrijft Science Business. In het voorstel voor het Strategic Technologies for Europe Platform (STEP) heeft de Europese Commissie voorgesteld om 800 miljoen uit de Horizon-begroting over te hevelen naar het Accelerator Fund van de European Innovation Council (EIC). Afgelopen week heeft het Europees Parlement zijn onderhandelingspositie aangenomen voor de onderhandelingen over het STEP. Hierin pleit het Parlement voor 3 miljard euro extra uit de nationale begrotingen van de lidstaten voor STEP, waarvan 800 miljoen euro gebruikt moet worden om de voorgestelde bezuiniging op Horizon te voorkomen. Ook de European Association of Research and Technology Organisations (EARTO) wijst in zijn inbreng opnieuw op de ‘dringende behoefte aan een stabiel RD&I-budget’ en maakt zich grote zorgen over de voorgestelde bezuiniging op Horizon.

Artikel Science Business
Publicatie EARTO

Europese Raad bereikt standpunt over Interoprable Europe Act

De Europese Raad heeft een gemeenschappelijk standpunt bereikt over het voorstel voor de Interoperable Europe Act. Het doel van deze verordening is om een nieuw samenwerkingskader voor Europese overheidsdiensten op te zetten om interoperabiliteit in publieke dienstverlening te verbeteren. Ook moeten ondersteunende maatregelen innovatie bevorderen en uitwisseling van vaardigheden en kennis verbeteren. De Raad wijkt in een aantal onderwerpen af van het originele voorstel. Zo pleit de Raad voor een duidelijkere definitie van de reikwijdte van de wetgeving én om deze beter af te stemmen op de AI Act en AVG. Binnenkort starten de onderhandelingen met het Europees Parlement over de definitieve wettekst.

Persbericht Europese Raad

Science Business: Europese Innovatieraad zal volgend jaar lumpsum-financiering introduceren

De uitrol van lumpsumfinanciering in Horizon Europe versnelt, waarbij de European Innovation Council (EIC) naar verwachting de volgende zal zijn die deze aanpak overneemt. Dat schrijft Science Business op basis van gesprekken met betrokkenen. De nieuwe benadering van onderzoeksfinanciering zal worden toegepast op drie programma’s van de EIC: Pathfinder, Transition en Accelerator. Volgens Science Business zullen deze programma’s in 2024 één lumpsum call lanceren. Dit zou betekenen dat de financieringsmethodiek van het Transition-programma volledig wordt aangepast, aangezien dit programma jaarlijks slechts één call lanceert. Deze stap zou onderdeel zijn van een grootschalige uitrol van lumpsum-subsidies. Eind 2024 wordt verwacht dat het percentage lumpsum-subsidies in Horizon Europe zal oplopen naar 30%. 

Artikel Science Business

Oorlog in Oekraïne zorgt voor verschuiving in focus EU-gefinancierd defensieonderzoek

De Russische inval in Oekraïne heeft de focus van het European Defence Fund (EDF) verlegd. Dat schrijft Science Business naar aanleiding van een analyse van de toegekende EDF-subsidies van de denktank Real Instituto Elcano. De nieuwste subsidies zijn voornamelijk gericht op technologieën die de veiligheid van de EU moeten verbeteren, terwijl eerdere toekenningen voornamelijk waren gericht op expeditiecapaciteiten om militaire operaties in buitenlands grondgebied te ondersteunen. “Nu gaat het meer om de verdediging van Europa”, aldus onderzoeker Daniel Fiott. “We zien duidelijk dat de aandacht sinds de oorlog [in Oekraïne] is verschoven naar raket- en luchtverdedigingscapaciteiten, tanks en munitie.”

Artikel Science Business
Publicatie Real Instituto Elcano

Europese Commissie bereidt zich voor om risico’s van generatieve AI aan te pakken

De Europese Commissie legt de basis om ervoor te zorgen dat de risico’s van generatieve AI worden geadresseerd en de voordelen worden gerealiseerd. In een artikel van Science Business worden diverse initiatieven van de Commissie op een rij gezet. Zo zijn er plannen om een speciale eenheid op te zetten binnen het onderzoeksdirectoraat van de Commissie. Deze moet richtlijnen vaststellen en een debat op gang brengen over de manier waarop de wetenschap zou moeten omgaan met AI, als onderdeel van de beleidsagenda van de Europese Onderzoeksruimte (ERA). De wetenschappelijke adviseurs van de Commissie publiceerden in juli een verkennend document over AI in de wetenschap. Hierin werd gewezen op een gebrek aan ‘toegewijd en systemisch beleid dat de introductie van AI in de wetenschap vergemakkelijkt’. Liviu Știrbăț, kabinetslid van Eurocommissaris voor onderzoek en innovatie Vestager, vindt dat de eerste stap moet zijn om te kijken naar de manier waarop AI het schrijven en evalueren van voorstellen beïnvloedt, maar hoopt dat de Commissie uiteindelijk overgaat naar de toepassing van AI in het onderzoek zelf. "Het is echt een transformatieve kans die moet worden aangegrepen.”

Artikel Science Business

Cybersecurity-experts uiten hun zorgen over Cyber Resilience Act

Een groep cybersecurity-experts heeft er bij Europese beleidsmakers op aangedrongen om de vereisten voor het openbaar maken van kwetsbaarheden in de Cyber Resilience Act (CRA) te heroverwegen. Dat schrijft EURACTIV naar aanleiding van een open brief aan de Europese Commissie en het Europees Parlement. De nieuwe regelgeving eist dat softwarefabrikanten kwetsbaarheden binnen 24 uur melden. De experts vrezen echter dat dergelijke onthullingen ‘de veiligheid van digitale producten en de personen die deze gebruiken ondermijnen’. “In hun haast om cyberveiligheidsbeleid te creëren, hebben de EU-leiders de essentiële informatiestroom bij het oplossen van kwetsbaarheden fundamenteel verkeerd begrepen. Overheden bevinden zich niet in de beste positie om zelf oplossingen voor kwetsbaarheden te creëren, dus moeten zich niet bemoeien door organisaties te dwingen hen over kwetsbaarheden te vertellen voordat getroffen leveranciers patches kunnen maken en testen”, zegt Katie Moussouris, medeondertekenaar en CEO van Luta Security, tegen EURACTIV. De ondertekenaars pleiten ervoor dat de CRA ‘een op risico gebaseerde aanpak hanteert bij het openbaar maken van kwetsbaarheden’.

Artikel EURACTIV
Open brief Center for Cybersecurity Policy and Law

Europese Commissie en lidstaten nemen deel aan grootschalige cybersimulatie

De Europese Commissie, cybersecurityexperts van lidstaten en het EU Agentschap voor Cyberbeveiliging (ENISA) hebben vorige week deelgenomen aan een grootschalige simulatie van cyberaanvallen om de paraatheid van de EU te testen. Dit gebeurde tijdens de tweedaagse ‘Blueprint Operational Level Exercise’ (Blue OLEx 2023), georganiseerd door het European Cyber Crisis Liazon Organization Network (EU-CyCLONe). Dit netwerk draagt bij aan de implementatie van de blauwdruk van de Commissie om snel te kunnen reageren in geval van een grootschalig internationaal cyberincident of -crisis. Ook bespraken de deelnemers strategische cyberbeleidskwesties.

Persbericht Europese Commissie

EuroHPC ondertekent aanbestedingscontract voor eerste Europese exascale-supercomputer

Het aanbestedingscontract voor JUPITER, de eerste EuroHPC exascale-supercomputer, is ondertekend door de European High Performance Computing Joint Undertaking (EuroHPC JU) en een consortium bestaande uit Eviden en ParTec. Dat meldt EuroHPC in een persbericht. JUPITER moet het eerste Europese systeem worden dat in staat is tot één exaflop, oftewel één miljard miljard berekeningen per seconde. “Om dit in perspectief te plaatsen: het betekent dat als elke persoon op aarde één berekening per seconde zou uitvoeren, het meer dan vier jaar zou duren om te doen wat JUPITER in slechts één seconde zou doen”, zo valt te lezen. De supercomputer moet bijdragen aan de ontwikkeling van uiterst nauwkeurige modellen van complexe systemen en toepassingen van AI in de wetenschap en industrie.

Persbericht EuroHPC

Science Europe publiceert verklaring ter ondersteuning van het Poolse National Science Centre

In aanloop naar de Poolse parlementsverkiezingen op 15 oktober spreekt Science Europe haar krachtige steun uit voor het Poolse National Science Center (NCN). Het NCN staat onder het Poolse Ministerie van Wetenschap en Hoger Onderwijs en ondersteunt fundamenteel onderzoek in het land. In augustus heeft de Poolse regering aangekondigd het NCN af te schaffen, wat leidt tot bezorgdheid in de onderzoeksgemeenschap. In de verklaring onderstreept Science Europe de ‘sleutelrol van het NCN in het Europese onderzoekslandschap’ en geeft aan zich krachtig te verzetten tegen ‘alle acties die de onderzoeksfinanciering politiseren of inbreuk maken op de vrijheid en autonomie van onderzoek, wat gedeelde waarden zijn binnen de vereniging en in het hele Europese O&I-landschap’.

Nieuwsbericht Science Europe
Publicatie Science Europe

EPO staat stil bij 50 jaar Europese Octrooiconventie

Vorige week stond het European Patent Office stil bij de vijftigste verjaardag van de Europese Octrooiverdrag (EPC). Dit verdrag creëerde de Europese Octrooiorganisatie en het EPO, en legde zo de basis voor het Europese octrooisysteem. “Ons Europees Octrooiverdrag bestaat vandaag 50 jaar. In dit juridische testament ligt een krachtige uitdrukking van de gecombineerde aspiraties van een continent dat vrede en welvaart verlangt, en verenigd is door een gemeenschappelijke visie op innovatie in Europa”, aldus EPO-voorzitter António Campinos. Bij de viering heeft het EPO het Observatorium voor Patenten en Technologie gelanceerd. Dit Observatorium moet een ‘uniek forum bieden dat publieke en private belanghebbenden verenigt om opkomende trends en technologieën op het gebied van intellectueel eigendom aan te pakken, en om uitdagingen zoals klimaatverandering en de transitie naar schonere energiesystemen aan te pakken’.

Nieuwsbericht EPO

OESO analyseert effectiviteit O&O-steun van de overheid

De OESO heeft afgelopen week een onderzoek gepresenteerd naar de effecten van overheidssteun op bedrijfsmatige O&O-activiteiten. Zo blijkt dat een eenheid O&O-belastingsteun resulteert in 1,4 extra O&O-eenheden, oftewel een incrementaliteitsratio van 1.4. Het percentage ligt nog een stuk hoger bij kleinere bedrijven. Bovendien blijken de effecten op experimentele ontwikkeling drie keer groter dan op fundamenteel en toegepast onderzoek. Verder blijkt dat er sprake is van een positief effect van onderzoek en ontwikkeling op de economische prestaties in het bedrijfsleven. Ook is daarbij sprake van overloopeffecten (R&D spillovers). Op bedrijfsniveau is moeilijker vast te stellen wat de stimuleringsmaatregelen voor effect hebben op innovatie en economische prestaties (zoals omzet en arbeidsproductiviteit). Wel zijn er positieve effecten gemeten op octrooiactiviteiten en blijken de 'sociale opbrengsten' twee keer zo hoog als de 'particuliere opbrengsten'. Dit laatste is het gevolg van de eerder genoemde overloopeffecten.

Publicatie OESO

ERC: Absorptievermogen cruciaal om te profiteren van buitenlandse R&D

Investeringen in onderzoek en ontwikkeling hebben tot over de grens positieve, maar ook negatieve effecten. Dat schrijft het Enterprise Research Centre in een publicatie. "Overloopeffecten worden verspreid via verschillende kanalen, variërend van de handel in goederen en diensten, technologieoverdracht en directe buitenlandse investeringen tot de migratie van wetenschappers, R&D-samenwerking, publicaties of overdracht van kennis", zo valt te lezen. Voor ontwikkelingslanden geldt dat ze soms moeilijker kunnen profiteren van 'spillovers'. "Het opbouwen van absorptievermogen door middel van onderwijs en eigen R&D-investeringen en het wegnemen van belemmeringen voor de adoptie van technologie zijn sleutelfactoren voor het absorberen van de voordelen van buitenlandse R&D", zo valt te lezen. Ook wordt de bescherming van eigen intellectueel eigendom genoemd en het afschaffen van regelgeving die slechts bepaalde actoren beschermt en de adoptie van technologie belemmert.

Publicatie ERC

OESO: Uitdagingen regulering AI zijn te overwinnen

In een verdiepend artikel van de OESO wordt opgeroepen om overheden en bedrijven beleid te laten ontwikkelen voor een veilige toepassing van AI. Algemeen bekend is dat er grote ongelukken kunnen gebeuren als er geen regulering wordt toegepast op de zelflerende systemen, maar internationaal is nog veel discussie over de manier waarop. Een belangrijke zorg is dat strenge regelgeving innovatie beperkt. In het artikel wordt ook gewezen op de verantwoordelijkheid van consumenten, die zich moeten inlezen en moeten pleiten voor verantwoorde AI. "Hoewel de uitdagingen op het gebied van AI-beveiliging groot zijn, zijn ze niet onoverwinnelijk. Met gezamenlijke inspanningen en visionaire strategieën kan AI gedijen, innovatie stimuleren en tegelijkertijd onze maatschappelijke waarden hooghouden", zo valt te lezen.

Artikel OESO AI

Verlenging EU-VS Wetenschaps- en Technologieovereenkomst formeel goedgekeurd

De Europese Raad heeft de verlenging van de wetenschaps- en technologieovereenkomst tussen de EU en VS met vijf jaar definitief goedgekeurd. Begin september stemde het Europees Parlement al in met de verlenging. Het strategische partnerschap tussen de EU en VS is opgericht in 1998 en biedt het juridische en politieke kader voor samenwerkingen op het gebied van O&I. 

Nieuwsbericht Europese Commissie

‘Hyperspace Challenge’ moet banden tussen industrie en Amerikaanse Space Force versterken

Het Amerikaanse Space Force Rapid Capabilities Office werkt voor het eerst samen met het acceleratorprogramma ‘Hyperspace Challenge 2023’, schrijft NextGov. Het doel hiervan is om bedrijven te identificeren met bestaande, volwassen ruimtevaart-technologieoplossingen en te koppelen aan het Amerikaanse Ministerie van Defensie en Space Force. Het is de zesde versie van het programma, dat bedoeld is om relaties op te bouwen tussen opkomende spelers uit de industrie en de Amerikaanse overheid om innovatie voor het groeiende ruimtevaartdomein te stimuleren.

Artikel NextGov

Amerikaans ministerie onderzoekt AI en machine learning om kindermisbruikzaken op te lossen

Een samenwerking tussen instanties binnen het Amerikaanse ministerie van Binnenlandse Veiligheid (DHS) onderzoekt hoe kunstmatige intelligentie en machine learning technologieën kunnen helpen om internationale gevallen van kindermisbruik sneller te ontdekken, te stoppen en te vervolgen. Dat schrijft NextGov in een artikel. De afdeling Homeland Security Investigations (HSI) en het directoraat Wetenschap en Technologie hebben twee systemen ontwikkeld om de enorme hoeveelheden aan data in het onderzoeksproces in kortere tijd te analyseren en consolideren. "We kunnen in principe van twee weken gaan naar het identificeren van een criminele klant die dit misbruik van een klein kind veroorzaakt, tot in principe vóór lunchtijd, in principe de helft van een werkdag," aldus Will Crogan van de afdeling Homeland Security Investigations (HSI).

Artikel NextGov