AWTI e-mail alert 29 september 2022

Nederland weer innovatieleider in EU

Nederland is weer een innovatieleider in Europa, zo stelt de European Innovation Scoreboard die afgelopen week is gepubliceerd. Nederland staat samen met België, Denemarken, Finland en Zweden in de top vijf van Europa. Volgens het scorebord is er nog altijd sprake van een innovatiekloof. Dat wil zeggen dat de Noordwestelijke landen een stuk beter scoren dan de Zuidoostelijke landen. De onlangs gepresenteerde Europese Innovatieagenda beoogt deze kloof te verkleinen. Het EU-gemiddelde is sinds 2021 Japan voorbijgestreefd, maar loopt nog steeds achter op onder andere Australië, de VS en Canada. “De autonomie en het concurrentievermogen van Europa zullen afhangen van ons vermogen om een technologische en commerciële leider te worden op strategische gebieden zoals ruimtevaart, defensie, waterstof, batterijen, kwantumchips en high-performance computing. De innovatieagenda van Europa, onze steun aan start-ups en innovatieve kmo's, industriële allianties of IPCEI's leiden al tot zeer innovatieve projecten in heel Europa”, aldus Eurocommissaris Breton.
Rapport
Persbericht

Doorbraak in rendement van zonnetechnologie

Een internationale onderzoekssamenwerking tussen TNO, TUE, Imec, TU Delft en partners in Solliance is er in geslaagd om de conversie-efficiëntie van tandemzonnecellen te verhogen tot voorbij de grenzen van de huidige barrière van 30%. De onderzoekers noemen het doorbreken van de 30%-barrière een belangrijke stap om de energietransitie te versnellen en energiezekerheid te verbeteren. “In combinatie met de schaalbaarheidsexpertise en -kennis die we de afgelopen jaren hebben opgedaan om materialen en processen op grote schaal toe te passen, kunnen we ons samen met onze industriële partners richten op de massaproductie van deze technologie met een efficiëntie van meer dan 30%”, aldus Professor Gianluca Coletti van TNO.
Nieuwsbericht TNO

ITIF: Europese technologiestandaarden zijn te protectionistisch

Om een echte trans-Atlantische digitale alliantie tussen de EU en VS te creëren moet er ook samengewerkt worden op het gebied van technische standaarden, schrijft denktank ITIF in een publicatie. De denktank is kritisch op de houding van de Europese Commissie die enerzijds toewerkt naar gezamenlijke standaarden met de VS, maar verschillende Amerikaanse experts zou weigeren in werkgroepen en Amerikaanse bedrijven in dezelfde risicocategorie plaatst als Chinese bedrijven. “Europa kan het niet van twee kanten hebben: praten over grotere niveaus van trans-Atlantische digitale samenwerking en toch systematisch de economische belangen van de VS tegenwerken. Het wordt tijd dat de EU het pad bewandelt - van een echte EU-VS. Alliantie”, aldus ITIF.
Publicatie ITIF

Hoger onderwijskoepels over Prinsjesdag

Nederlandse onderwijskoepels reageren met nieuwsberichten gematigd enthousiast op de op Prinsjesdag gepresenteerde onderwijsbegroting. Pieter Duisenberg (UNL) en Maurice Limmen (Vereniging Hogescholen) reageren op de voorgenomen investeringen. "We leiden hbo’ers op voor de arbeidsmarkt van de toekomst. Met praktijkgericht onderzoek zorgt het hbo voor vernieuwing van ons onderwijs én innovatie van de beroepspraktijk", aldus Limmen, die tegelijkertijd aangeeft op meer gehoopt te hebben: "Toch is er in de toekomst nog meer nodig om hogescholen in staat te stellen ten volle verder te werken aan de oplossingen van morgen".
Nieuwsbericht Universiteiten van Nederland
Nieuwsbericht Vereniging Hogescholen

Uitstel wetgevingsoverleg wetenschapsbeleid

De Commissie OCW heeft het wetgevingsoverleg wetenschapsbeleid van 7 november tot nader order uitgesteld. De Kamer is nog in afwachting van het advies van de AWTI over objectieve wetenschap. Daarnaast stelt de commissie voor om de eerste resultaten van het kennisveiligheidsbeleid te betrekken bij het overleg, die er voor de kerst zouden moeten zijn.
Besluitenlijst OCW-procedurevergadering (pdf)

Yeşilgöz: End-to-end-encryptie blijft mogelijk

In een Kamerbrief licht minister Yeşilgöz toe dat ze de Kamermotie die vraagt om end-to-end-encryptie in stand te houden zal uitvoeren. Wel schetst ze in de Kamerbrief de dilemma's rond dit thema, aangezien opsporingsmogelijkheden nodig zijn om terrorisme, zware criminaliteit en kinderporno te kunnen aanpakken. De minister wijst in dit kader op een advies van de Cyber Security Raad (CSR) waar aanbevelingen worden gedaan om opsporing mogelijk te maken zonder de aantasting van encryptie. De Raad wijst er echter op dat op korte en middellange termijn waarschijnlijk geen alternatieven beschikbaar zijn. "Om de afweging tussen de beschermende waarde van encryptie en de beschermende waarde van de interceptiebevoegdheid goed te kunnen maken zal onderzoek worden gedaan naar technische oplossingen voor de toegang tot informatie voor de opsporings-, inlichtingen- en veiligheidsdiensten", schrijft de minister.
Kamerbrief minister Yeşilgöz

Rijksbrede Risicoanalyse

De kans is groot dat er "komende jaren gebeurtenissen optreden die de nationale veiligheid raken", zo valt te lezen in de begeleidende Kamerbrief bij de Rijksbrede Risicoanalyse. In diverse thematische rapportages worden analyses gemaakt van de risico's. "Een veelheid aan dreigingen kunnen onze nationale veiligheid schaden, ook tegelijkertijd. De oorlog in Oekraïne laat dit zien: militaire en hybride dreiging, oplopende geopolitieke spanningen, dreiging voor vitale processen (energie) en cyber- en economische dreigingen komen hier samen. Door technologische ontwikkelingen wordt deze verwevenheid van dreigingen alleen maar groter. Kortom: onze nationale veiligheid is niet vanzelfsprekend", aldus minister Yeşilgöz.
Kamerbrief minister Yeşilgöz

KNAW: wetenschap moet zich nu voorbereiden op volgende pandemie

De Nederlandse wetenschap moet nu maatregelen nemen om goed voorbereid te zijn op de volgende pandemie, aldus de KNAW in het nieuwe advies ‘Met de Kennis van straks. De wetenschap goed voorbereid op pandemieën’. De KNAW pleit onder andere voor betere samenwerking binnen en buiten het vakgebied en het verbeteren van de infrastructuur voor en het vaker delen van (onderzoeks)data. Verder concludeert de KNAW dat vroeg in de COVID19 pandemie veel kennis uit het biomedisch perspectief is toegepast, maar te weinig uit andere delen van de zorgsector. Daarom zouden volgens het rapport alle relevante vakgebieden vanaf het begin van een nieuwe pandemie meegenomen moeten worden.
Nieuwsbericht KNAW

Nieuwe vertraging dreigt voor snelle 3,5 GHz-band

Nieuwe vertraging dreigt voor de ingebruikname van de snelle 3,5GHz-band voor 5G. In een Kamerbrief schetst minister Adriaansens meer tijd nodig te hebben voor een beslissing over de definitieve inrichting, omdat een consultatie tot verschillende inzichten heeft geleid. "Hoewel een later NFP-besluit een tegenvaller voor de planning is en daarmee de kans op vertraging is toegenomen, blijf ik streven naar beschikbaarstelling van de band voor landelijk mobiel gebruik (5G) per 1 december 2023", aldus de minister.
Kamerbrief minister Adriaansens

Evoluon heropent na dertig jaar de deuren voor het grote publiek

In Eindhoven is het Evoluon heropend. De grote schotel staat daar al sinds 1966, maar werd sinds eind jaren 80 al nauwelijks meer gebruikt als plek voor exposities. Nu krijgt het Evoluon nieuw leven ingeblazen met een expositie over de geschiedenis van de toekomst van technologie. Het idee is dat het Evoluon komende tien jaar de plek wordt voor onderzoek en evenementen rondom de thema's natuur, techniek en design.
Item NOS

Nederland dringt aan op nieuwe EU-regelgeving ggo’s om innovatie mogelijk te maken

In een Kamerbrief heeft staatssecretaris Heijnen het belang benadrukt van aanpassing van de Europese regels voor genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s). Nederland heeft in dit kader tijdens de consultatieronde de Europese Commissie hierover geïnformeerd. "De publieke consultatie is onderdeel van het proces om de huidige EU-regelgeving voor genetisch gemodificeerde organismen (ggo’s) op het gebied van plantenveredeling voor bepaalde nieuwe genomische technieken te herzien", schrijf Heijnen. "Nederland pleit al geruime tijd voor veiligheidsregelgeving die aansluit bij de nieuwe (bio)technologische ontwikkelingen waardoor innovaties en duurzame toepassingen mogelijk worden gemaakt, en ziet uit naar het nieuwe EU-voorstel vanwege de mogelijkheden die dit naar verwachting zal bieden om toepassing van bepaalde nieuwe genomische technieken te vergemakkelijken." Naar verwachting komt de Europese Commissie in het tweede kwartaal van 2023 met een voorstel.
Kamerbrief staatssecretaris Heijnen

Meeste NWO- en ZonMw-publicaties Open Access

Minstens 9 van de 10 publicaties in 2021 die (mede)gefinancierd zijn door NWO en/of ZonMw zijn Open Acces beschikbaar, blijkt uit de Open Acces Monitor van het Center for Science and Technology Studies (CWTS). Voor beide onderzoeksfinanciers is dit een stijging ten opzichte van vorig jaar. “Ik stel vast dat er sinds de eerste formulering van ons open access beleid in 2009 enorme stappen gezet zijn. Open access is feitelijk de norm geworden. 90% is, ook in internationale context, een bijzonder mooie score. Uiteraard blijven wij streven naar 100% en blijven wij actief bijdragen aan de transitie naar het vrij en toegankelijk publiceren van al het wetenschappelijk onderzoek”, aldus Caroline Visser, verantwoordelijk voor Open Science in de raad van bestuur van NWO.
Nieuwsbericht NWO

Benoeming kwartiermakers nationaal centrum voor wetenschapscommunicatie

Hoogleraar wetenschapscommunicatie aan de Universiteit Leiden Ionica Smeets en MT-lid bij Regieorgaan SIA Alex Verkade zijn door minister Dijkgraaf aangesteld als kwartiermakers voor een nieuw nationaal centrum voor wetenschapscommunicatie. Het nieuwe centrum werd in mei dit jaar aangekondigd door Dijkgraaf en heeft als doel om de dialoog tussen de samenleving en wetenschap te versterken. “Ionica en Alex vertegenwoordigen een schat aan kennis en connecties en ze zijn goed gepositioneerd om het brede vakgebied van wetenschapscommunicatie bij elkaar te brengen. Dat daaraan behoefte is, blijkt uit de vele positieve reacties op het initiatief voor een nationaal centrum. Die brede betrokkenheid geeft de noodzaak van samenwerken en kennisdeling weer”, aldus Dijkgraaf.
Nieuwsbericht Rijksoverheid

AI, Media & Democracy Lab gelanceerd

De Universiteit van Amsterdam, Hogeschool van Amsterdam en het Centrum Wiskunde & Informatica hebben samen het AI, Media & Democracy Lab gelanceerd. Doel van het Lab is om innovatieve AI-toepassingen die de democratische functie van de media daadwerkelijk versterken te stimuleren. “De toepassing van AI is niet triviaal en zou niet de laatste stap van een onderzoeksproces moeten zijn. Dit lab wordt een plek om samen uit te vinden. We zullen co-creëren in een sandbox-setting, waarbij we AI-oplossingen stap voor stap naar het veld brengen, door te discussiëren, te modelleren, te bouwen, te testen en te implementeren in een cyclische werkwijze”, aldus Nanda Piersma, medeoprichter van het Lab en wetenschappelijk directeur van het HvA Centre of Expertise Applied AI.
Nieuwsbericht UvA

FNS programma wil grotere rol voor Nederland in ontwikkeling 6G

Het Groeifondsvoorstel van TNO en partners voor het Future Networks Services (FNS) programma wordt ondersteund door het ministerie van EZK en de Topsector ICT, meldt TNO in een nieuwsbericht. Het Groeifondsvoorstel wordt ingediend voor de derde aanvraagronde van het Nationaal Groeifonds en bevat vier programmalijnen op het gebied van digitale infrastructuur voor de periode 2023-2028. Eén van de doelen van het programma is om een internationale toppositie voor Nederland te verwerven in de ontwikkeling, intellectueel eigendom en productie van intelligente 6G antenne technologie en optische componenten.
Nieuwsbericht TNO

Hoekstra schetst prognose digitale wetgeving

Minister Hoekstra heeft in een Kamerbrief over de Staat van de Unie inzicht gegeven in de ingangsdata voor diverse Europese wetten in het digitale domein. "De DMA is vanaf 2023 van kracht en de DSA treedt in 2024 in werking. Daarnaast is er een akkoord bereikt in de trilogen over de Data Governance Act (DGA), welke eind 2023 in werking treedt. Tevens is er een politiek akkoord bereikt over de herziening van de Netwerk- en Informatiebeveiliging richtlijn (NIB2). De Nederlandse implementatie van deze richtlijn zal naar verwachting zomer 2024 in werking treden", schrijft Hoekstra.
Kamerbrief minister Hoekstra

TNO: quantumcomputer verdient hoge plaats op veiligheidsagenda

Het is noodzakelijk dat de overheid de risico’s van quantumcomputing voor de nationale veiligheid, economie en vitale sectoren in kaart brengt, schrijft TNO in een artikel over de risico’s van quantumtechnologie. TNO bepleit dat de overheid, het bedrijfswezen en kennisinstellingen nu aan de slag moeten gaan met het ‘quantum safe’ maken van hun IT-systemen. TNO publiceert, samen met de AIVD en het CWI, begin 2023 een handboek voor de migratie naar quantum-safe cryptografie. Staatssecretaris Van Huffelen laat in reactie op Kamervragen weten de risico’s te erkennen, maar stelt daarnaast dat de Nederlandse economie kan profiteren van de mogelijkheden van kwantumtechnologie: “In het kader van het publiek-private samenwerkingsplatform voor cybersecurity kennis en innovatie ‘dcypher’ wordt door de overheid, het bedrijfsleven en kennisinstellingen samengewerkt aan de ontwikkeling van innovatieve producten en diensten op het gebied van cryptocommunicatie”.
Nieuwsbericht TNO
Antwoord Kamervragen
 

Klimaatdoelen in de knel door tekort aan technische ho’ers

Een tekort aan technische master-gediplomeerden kan het behalen van de klimaatdoelen bemoeilijken, waarschuwen het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL) en het Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA). “De grootste knelpunten voor het uitvoeren van het klimaatbeleid worden verwacht voor techniekberoepen op hoger onderwijsniveau zoals ingenieurs en architecten en in iets mindere mate voor techniek- en ambachtsberoepen op mbo-niveau, zoals machinemonteurs, metaalbewerkers en constructiewerkers”, aldus het rapport. Daarnaast waarschuwt het rapport dat de tekorten in regio’s zoals Zeeland, Drenthe en Limburg groter kunnen uitvallen dan het nationaal gemiddelde.
Artikel ScienceGuide
Rapport ROA-PBL

Nederlands recht biedt geen bescherming tegen ‘digitale differentiatie’

Het Nederlandse recht biedt onvoldoende bescherming tegen nieuwe vormen van discriminatie als gevolg van digitalisering, waarschuwt Frederik Zuiderveen Borgesius hoogleraar ict en recht aan de Radboud Universiteit. Volgens Zuiderveen Borgesius is het Nederlandse recht niet voorbereid op de gevolgen van ‘digitale differentiatie’ door de gevolgen van algoritmes. “We hebben nu duidelijke regels die mensen beschermen tegen discriminatie op het gebied van huidskleur, geslacht of vergelijkbare kenmerken. Die normen gelden ook voor discriminatie door computers. Maar zulke digitale discriminatie is moeilijk te ontdekken”, aldus Zuiderveen Borgesius.
Artikel Computable

Internationale top over AI

Minister Hoekstra heeft tijdens de algemene vergadering van de VN aangekondigd dat Nederland een internationale top gaat organiseren over de verantwoorde toepassing van AI in het militaire domein. De Responsible AI in the military domain Summit (REAIM 2023) wordt op 15 en 16 februari 2023 in Den Haag georganiseerd met als doel om tot een gezamenlijke agenda te komen die uiteindelijk tot internationale afspraken leidt. “Als we nu geen verantwoordelijkheid nemen in de ontwikkeling, inzet en het gebruik van AI in het militaire domein, dan krijgen we daar later spijt van”, aldus Hoekstra.
Persbericht Rijksoverheid

ERC pleit voor ‘bottom-up’ benadering in wetenschap

President van de European Research Council Maria Leptin heeft in haar toespraak voor de wetenschappelijke top van de VN gepleit om talentvolle onderzoekers meer vrijheid te geven. “Wetenschappers weten zelf het beste welke onderzoeksgebieden het meest veelbelovend zijn om te verkennen. We noemen dat de bottom-up benadering. We vertrouwen erop dat de besten de grenzen van onze kennis verleggen”, aldus Leptin.
Nieuwsbericht European Research Council

Denktank: wat zijn de effecten van digitale technologieën op baankwaliteit?

Denktank Bruegel heeft een paper gepubliceerd over de effecten van nieuwe digitale technologieën op de kwaliteit van banen in Europa. Om mogelijke gevolgen in kaart te brengen is data uit eerdere Europese enquêtes toegepast op de ‘zeven domeinen’ van baankwaliteit: beloning, kwaliteit van de werktijd, vooruitzichten, vaardigheden en discretie, werkintensiteit, sociale omgeving en fysieke omgeving. Uit de (theoretische) resultaten zouden de effecten op drie domeinen negatief zijn en slechts op één domein positief. De onderzoekers roepen beleidsmakers op om het debat over de toekomst van werk breder te trekken dan alleen werkgelegenheid en loon.
Publicatie Bruegel

Aftrap Waterstof-IPCEI met 5,2 miljard

De Europese Commissie heeft 5,2 miljard euro aan staatssteun goedgekeurd voor het ‘IPCEI Hy2Use’-project. In totaal doen 13 lidstaten, waaronder Nederland, mee aan het project dat zich gaat richten op  de ondersteuning van onderzoek en innovatie, eerste industriële toepassingen en bouw van relevante infrastructuur in de waterstofwaardeketen. Er wordt nog 7 miljard euro aan extra particuliere investeringen verwacht. In totaal werken 29 ondernemingen mee aan 35 projecten verspreid over de deelnemende lidstaten.
Europese Commissie

LERU kritisch op Europese terugkerende bezuinigingsvoorstellen Horizon Europe

De League of European Research Universities (LERU) is kritisch op de houding van de Europese ministers van financiën ten opzichte van onderzoeksprogramma’s, schrijft de organisatie in een statement. De koepel betreurt de jaarlijks terugkerende voorstellen vanuit de Europese Commissie en Europese Raad om fors te bezuinigingen op Horizon Europe en spreekt steun uit voor de politieke weerstand vanuit het Europees Parlement. Daarnaast pleit LERU voor een betere waarborging van financiële zekerheid en meer duidelijkheid voor onderzoeksprogramma’s in toekomstige begrotingskaders.
Nieuwsbericht LERU

Europees Parlement roept lidstaten op om New European Bauhaus in nationaal beleid op te nemen

Het Europees Parlement heeft een resolutie aangenomen die lidstaten verzoekt om het New European Bauhaus (NEB) op te nemen in nationaal beleid. Het in 2021 aangekondigde New European Bauhaus-initiatief, onderdeel van de Green Deal, richt zich op het tastbaar maken van de groene transitie door onder andere de leefruimte te verduurzamen en interdisciplinaire samenwerking aan te jagen tussen partijen uit de kunst-, cultuur-, wetenschap- en technologiesector. In de resolutie worden landen opgeroepen om de doelen uit het NEB op te nemen in het nationaal beleid en wordt aanbevolen om innovatieve onderwijsprogramma’s op te zetten die de NEB-doelen ondersteunen.
Artikel Neth-ER
Publicatie Europees Parlement

Europees Parlement pleit voor meer cohesiebudget

Het Europees Parlement wil dat het Europese budget voor cohesiebeleid vanaf 2027 hetzelfde blijft of verhoogd wordt, blijkt uit een aangenomen resolutie waar Neth-ER over schrijft. In het bijzonder vraagt het Parlement om aanvullende investeringen in het ‘Just Transition Fund II’, bedoeld om gebieden die zwaar worden getroffen door de overgang naar klimaatneutraliteit extra te ondersteunen. “De klimaatcrisis is de grootste uitdaging waarmee de EU momenteel wordt geconfronteerd en in dit verslag vragen we de commissie om de regio's te helpen bij deze grote transitie door een nieuw fonds voor een rechtvaardige transitie beschikbaar te stellen dat niet alleen beschikbaar zal zijn voor steenkoolregio's, maar voor alle regio's met industrie in transitie, zoals staal en aluminium. Dit zal de regio's en de Unie helpen om zo snel mogelijk klimaatneutraliteit te bereiken”, aldus rapporteur Constanze Krehl.
Artikel Neth-ER
Nieuwsbericht Europees Parlement

Gevolgen stijgende energiekosten voor Europese onderzoeksinstellingen

De stijgende energiekosten kunnen problemen opleveren voor Europese onderzoeksinfrastructuren. In een artikel op Science Business lichten betrokkenen van diverse energie-intensieve onderzoeksinstellingen, waaronder deeltjesversnellers, krachtige lasers en supercomputerfaciliteiten, de gevolgen en risico’s van de stijgende elektriciteitskosten voor hun onderzoek toe. Leden van de League of European Accelerator-based Photon Sources (LEAPS) hebben tijdens een algemene vergadering besloten dat er een beleidsdocument opgesteld moet worden waar de Europese Commissie wordt verzocht om onderzoeksinfrastructuren op te nemen in de voorstellen over het terugdringen van de energiekosten.
Artikel Science Business

McKinsey: EU zit in een groeiende concurrentiecrisis

De Europese Unie moet met dezelfde samenwerking en vastberadenheid als in de reactie op de oorlog in Oekraïne reageren op de groeiende zakelijke en technologische kloof ten opzichte van andere regio’s, schrijft adviesbureau McKinsey in een rapport. Het adviesbureau waarschuwt dat de EU haar concurrentiepositie in verschillende traditionele industrieën dreigt te verliezen door de achterblijvende positie in belangrijke technologieën. Zo zou de EU bijvoorbeeld in de toekomst de marktleiderspositie in de automobielsector kwijt kunnen raken door een achterstand op het gebied van autonoom rijden. In het rapport worden risico’s uiteengezet en beleidsaanbevelingen gedaan.
Artikel McKinsey

Groeiende steun voor Europees verbod op gezichtsherkennende camera’s

De steun voor een verbod op gezichtsherkenningstechnologie in het Europees Parlement neemt toe, schrijft Politico. Een meerderheid van Renew Europe, de op twee na grootste fractie in het Parlement, is inmiddels ook voorstander van een verbod op het gebruik van AI-camera’s voor het scannen en identificeren van mensen in de openbare ruimte. Naast Renew pleiten de Groenen en Sociaaldemocraten al langer voor een verdergaand verbod dat ook het creëren van biometrische databases die foto’s van social media verzamelen zou moeten verbieden. Eind dit jaar wordt het formele standpunt over het onderwerp van het Europees Parlement in stemming gebracht.
Artikel Politico

Denktank ITIF gematigd positief over Cyber Resilience Act

De Cyber Resilience Act lost hiaten in het bestaande regelgevingskader van de EU op, maar vereist her en der aanscherping, schrijft denktank ITIF. De denktank vreest dat het huidige voorstel kan leiden tot hoge nalevingskosten en niet flexibel is om aan te kunnen passen indien nodig door technologische vooruitgang. Daarom pleit de denktank voor amendementen om de nalevingslast te minimaliseren en nadruk te leggen op innovatie op het gebied van cyberbeveiliging. “Een aangepaste Cyber Resilience Act zorgt ervoor dat toekomstgericht, objectief en technologieneutraal toezicht centraal blijft staan”, aldus ITIF.
Analyse ITIF

Biden en Big Tech presenteren acties tegen online extremisme

Het Witte Huis heeft aangekondigd dat verschillende technologiebedrijven met maatregelen komen tegen de verspreiding van extremisme via hun platforms. De platforms Youtube, Microsoft en Meta staan onder politieke druk na verschillende schietpartijen in het land waarvan de schutters online een geschiedenis van gewelddadige retoriek hadden.
Artikel Washington Post

FTC-rapport kritisch over toename digitale misleiding van consumenten

Bedrijven maken steeds vaker gebruik van geavanceerde ontwerppraktijken, ook wel ‘dark patterns’, genoemd, die consumenten misleiden of manipuleren om hun privacy op te geven of producten te kopen, concludeert de Amerikaanse Federale Handelscommissie (FTC) in een rapport. Het rapport is onder andere kritisch op advertenties die vermomd zijn als onafhankelijke content en het voor gebruikers ingewikkeld maken om abonnementen op te zeggen.
Publicatie Federal Trade Commission