AWTI e-mail alert 20 januari 2022

Technische briefing over advies ‘Kansen pakken met kennis’

Op donderdag 13 januari gaven de AWTI-raadsleden Sjoukje Heimovaara en Ellen Moors een toelichting op het advies ‘Kansen pakken met kennis’ aan de vaste Kamercommissie voor Economische Zaken en Klimaat (EZK). Ook beantwoordden de AWTI-leden de verschillende vragen van de aanwezige Kamerleden over hoe onderzoekers en ondernemers elkaar beter kunnen gaan vinden.
Nieuwsbericht AWTI
AWTI-advies
Briefing terugkijken

Directeur Rekenkamer pleit voor digitale standaardisatie overheid

Meer standaardisatie in de publieke sector is nodig, met name op het gebied van digitalisering. Dit zegt Arno Visser, de president van de Algemene Rekenkamer, in zijn nieuwjaarsessay in Elsevier. Volgens hem zorgt de decentrale organisatie van de overheid er voor dat elk overheidsdeel zelf het wiel uitvindt. "De overheid kan digitale dienstverlening efficiënter en effectiever inrichten door te standaardiseren en te sturen op een gemeenschappelijke taal. De burger wil geen videosystemen die van elkaar verschillen, maar een cd die altijd en overal bruikbaar is", aldus Visser. "De publieke sector kan alleen goed gebruikmaken van die technologie, als hij erkent dat daarvoor gemeenschappelijke afspraken onontbeerlijk zijn."
Artikel Rekenkamer

EIB: Coronasteun springplank voor digitale transformatie

Volgens de Europese investeringsbank (EIB) heeft de coronasteun die door de lidstaten is ingesteld een positief effect gehad op de digitale transformatie en investeringen in groene technologie. Dat blijkt uit het EIB Investment Report 2021/2022. Kanttekening is volgens de EIB dat geografische en sociale ongelijkheid is versterkt. De EIB pleit dan ook voor het verbeteren van vaardigheden en mogelijkheden voor omscholing.
Rapport EIB

Klimaatwetenschappers: Stop met zonne-klimaatengineering

Een groep van zestig klimaatwetenschappers roepen in een open brief de wereld op om een verbod in te stellen op zonne-klimaatengineering, oftewel het kunstmatig beïnvloeden van het klimaat. Volgens hen zouden deze technieken niet op een eerlijke manier wereldwijd kunnen worden ingezet en bovendien onaanvaardbare risico's met zich meebrengen. Volgens Frank Biermann van de Universiteit Utrecht zal zonne-klimaatengineering "het huidige mondiale klimaatbeleid alleen maar vertragen en doen ontsporen".
Artikel UU
Open brief klimaatwetenschappers

Hoe de overheid de regie hoort te pakken in grote transities

De overheid moet de regie moeten pakken in de grote transities als de klimaattransitie en de digitaliserende samenleving. In een artikel op ESB licht de secretaris-generaal van het ministerie van Economische Zaken Lidewijde Ongering toe hoe dat zou moeten. De kern is dat de overheid richting moet geven, maar ook afstand moet houden als de samenleving de transitie zelf oppakt. Wel kan de overheid faciliteren of juist op de rem trappen om uitwassen tegen te gaan. Grote transities vereisen ook dat heldere keuzes worden gemaakt en dat hier tijdig en helder over wordt gecommuniceerd.
Artikel ESB

Vijf Nederlandse projecten European Innovation Council krijgen steun

Nederland haalt vijf projecten binnen van de 42 die zijn geselecteerd in de eerste ronden van 'transition call' van de European Innovation Council (EIC). Volgens Neth-Er gaat het vooral om projecten rondom medische apparatuur.
Artikel NethEr
Nieuwsbericht EIC

Medezeggenschapsraden willen minder afhankelijkheid techbedrijven

De medezeggenschapsraden willen dat universiteiten zich minder afhankelijk maken van de grote techbedrijven. Dat zegt voorzitter Rien Wijnhoven van koepelvereniging LOVUM. Directe aanleiding is het gebruik van slimme camera's en software die de privacy van studenten in gevaar zouden brengen.
Nieuwsartikel HOP TU/e

'Zonder China kunnen we opwarming aarde niet stoppen'

Zonder wetenschappelijke samenwerking met China wordt het onmogelijk om klimaatverandering tegen te gaan. Dat zeggen wetenschappers van de Wageningen Universiteit. "Internationale samenwerking tussen wetenschappers is essentieel om grote milieuproblemen te tackelen: wat er politiek ook speelt. [..] Zonder China kunnen we opwarming van de aarde niet stoppen", zo valt te lezen. Volgens de wetenschappers is er geen sprake van onderlinge concurrentie, maar wordt juist gezocht hoe zij elkaar kunnen aanvullen.
Artikel WUR

Kabinet geen voorstander nog offensievere EU cyberstrategie

Het kabinet is het niet met de leden van de VVD-fractie eens dat de EU een offensievere cyberstrategie zou moeten voeren. Dat blijkt uit het schriftelijk overleg over het Strategisch Kompas. "Om de afschrikkende werking van de EU te vergroten ligt het meer in de rede om de cyber resilience zoals cyber awareness, cybersecurity en cyber incident response capaciteiten van en in de lidstaten en de EU te vergroten", zo antwoordt het kabinet. Het Strategisch Kompas voorziet in de verdere ontwikkeling van de EU Cyber Defense policy en Nederland reageerde hierop eerder enthousiast.
Verslag schriftelijk overleg

Vertragingen subsidies European Innovation Council door strijd binnen EC

De European Innovation Council (EIC) dreigt een speelbal te worden van de verschillende afdelingen van de Europese Commissie. Daarover schrijft Science|Business. De investeringstak van de EIC kan momenteel toegezegde subsidies niet uitkeren, omdat de begrotingsdirectie van de Europese Commissie meer grip op het budget zou willen. De directie Onderzoek van de Europese Commissie zou hier fel op tegen zijn en dat levert juridische strijd en vertraging op. Xavier Aubry van de European Association of Innovation Consultants - een branchevereniging voor adviseurs van subsidieaanvragers - roept dan ook op om de EIC los te maken van de Europese Commissie en als zelfstandig orgaan verder te laten gaan. De EIC is in 2018 opgezet om risicovolle investeringen in technologische innovatie mogelijk te maken.
Nieuwsbericht Science|Business

Opinie: Aanpassen productaansprakelijkheid mag AI-innovatie niet remmen

Het aanpassen van de Europese productaansprakelijkheidsregels mag geen belemmering worden voor innovatie, vindt Business Europe. De Europese Commissie overweegt aanpassing van de regels, zodat ook duidelijk is wie verantwoordelijk is in het geval van kunstmatige intelligentie. In deze gevallen blijkt het nu namelijk vaak ingewikkeld om uit te zoeken wie verantwoordelijk is. Bovendien is er tussen de lidstaten sprake van uiteenlopende nationale wetgeving, wat harmonisatie ingewikkeld maakt. Uit het position paper blijkt dat aanpassing van de productaansprakelijkheid alleen wenselijk is als dit niet voor overlap zorgt met bestaande regels en het ook geen rem mag zetten op innovatie.
Achtergrondartikel Lexology
Artikel Business Europe
 

Europees Parlement stemt over positie Digital Services Act

Het Europees Parlement stemt deze maand over haar positie in de discussie over de Digitale Services Act (DSA). DSA vormt de toekomstige basis voor digitale diensten zoals online platforms en verduidelijkt hun verantwoordelijkheden qua activiteiten en informatie richting afnemers zoals consumenten. In een achtergrondartikel op de site van het Europees Parlement wordt toegelicht welke voorstellen er op tafel liggen om het bestaande voorstel van de Europese Commissie aan te passen. Ook wordt toegelicht welke aanpassingen er door de lidstaten zijn voorgesteld. Als het EP de voorstellen aanneemt worden deze onderdeel van de triloog tussen EP, EC en lidstaten.
Achtergrondartikel Europees Parlement
 

EU-fonds moet mkb'ers helpen bij beschermen intellectueel eigendom

De Europese Commissie wil mkb'ers bijstaan bij het beschermen van intellectuele eigendomsrechten en heeft daarom een nieuw fonds gelanceerd. Het fonds is onderdeel van de EU-strategie om het mkb te ondersteunen bij de groene en digitale transities. Eurocommissaris Margrethe Vestager (mededinging): "Nieuwe ideeën en expertise zijn de belangrijkste toegevoegde waarde die we in de EU hebben. Met dit fonds willen we kmo's ondersteunen om deze bijzondere tijden het hoofd te bieden en de komende decennia sterk en innovatief te blijven." Voor het fonds is 47 miljoen euro beschikbaar.
Persbericht Europese Commissie
 

Europese Commissie wil grotere rol duurzaamheid in onderwijsstelsel

De Europese Commissie heeft een voorstel voor een grote rol aan ecologische duurzaamheid in de onderwijs- en opleidingsstelsels gepubliceerd. Een van de maatregelen zou zijn het inzetten van EU-middelen voor het investeringen in “duurzame en groene infrastructuur, opleiding en instrumenten en hulpmiddelen” om zo het onderwijs beter op de groene transitie voor te bereiden.
Persbericht Europese Commissie
 

Frankrijk wil quantumcomputing toegankelijk maken voor wetenschap en startups

De Franse overheid heeft een programma opgezet dat quantumcomputing voor zowel startups als wetenschap toegankelijk moet maken. Het plan is onderdeel van de Franse quantumstrategie waar 1,8 miljard euro voor is uitgetrokken. Medio dit jaar moeten er twee of drie quantumsystemen worden toegevoegd aan het programma, later aangevuld met nog een aantal van deze systemen. De Fransen hebben volgens Euractiv de ambitie om voorop te lopen in de quantumtechniek, zonder daarbij de andere EU-lidstaten te passeren. EU-breed is in het Digitaal Kompas afgesproken om te streven naar de eerste Europese quantumcomputer in 2025.
Nieuwsbericht Euractiv

VK: Alan Turing Institute gaat normen AI ontwikkelen

Het Alan Turing Institute heeft van de VK overheid de opdracht  gekregen om het voortouw te nemen in het ontwikkelen van wereldwijde normen voor kunstmatige intelligentie. De nieuwe AI Standard Hub zal daarnaast bedrijven helpen en de AI-gemeenschap samenbrengen. "De Hub zal werken aan het verbeteren van de governance van AI, een aanvulling zijn op pro-innovatieregelgeving en het enorme economische potentieel van deze technologieën ontsluiten om investeringen en werkgelegenheid te stimuleren", zo valt te lezen in het persbericht.
Nieuwsbericht Gov.uk
 

Opinie VK: Wet online veiligheid VK gaat niet ver genoeg bij beschermen online anonimiteit

De conceptwet online veiligheid in het Verenigd Koninkrijk gaat niet ver genoeg in het beschermen van de online anonimiteit. Dat zegt Victoria Baines van de Britse denktank Demos. In de wet wordt anonimiteit en pseudonimiteit als cruciaal omschreven voor bijvoorbeeld klokkenluiders of slachtoffers van huiselijk geweld, maar volgens Baines is dat te beperkt. "Ophouden met het beschermen van anonimiteit en pseudonimiteit resulteert in een schadelijke beperking van wat het betekent om online op een openbare plaats te communiceren". In de nieuwe wet worden techbedrijven stevig aangepakt om ongewenste content tegen te gaan, zoals desinformatie en nepadvertenties. Ook moeten de mogelijk schadelijke effecten van algoritmen tegen worden gegaan.
Artikel Demos
Conceptwet Online veiligheid
 

VK: Moeten centrale banken overstappen op een eigen digitale munt?

De Britse Economic Observatory stelde afgelopen week de vraag of het een idee is dat centrale banken hun eigen digitale munt (CBDC's) gaan uitbrengen. Deze munten zouden volgens dezelfde blockchaintechniek kunnen werken als crypto's, maar dan wel onder controle van de centrale banken. Uit het artikel blijkt dat veel landen met argusogen naar de ontwikkeling van crypto kijken en willen voorkomen dat veel mensen daarop overstappen. De Economic Observatory ziet kansen voor de centrale banken, maar ook belangrijke nadelen. Een belangrijk risico is de dreiging van cyberaanvallen.
Artikel Economic Observatory

McKinsey biedt handvatten om strategische invulling te geven aan cyberveiligheid

De coronacrisis, die bedrijven dwong om meer op afstand te werken, heeft nieuwe uitdagingen in het kader van cyberbeveiliging opgeleverd. Een analyse van McKinsey zet deze uitdagingen uiteen en geeft aan waar meer focus nodig is. Zo zouden organisaties beter inzicht moeten hebben in hun eigen digitale infrastructuur om te weten waar  mogelijk kwetsbaarheden zitten. Ook is er, met name in grote organisaties, sprake van toenemende fragmentatie van ingezette cybersecurty tools. Dit vanuit de gedachte dat inzet van zoveel mogelijk tools om cybersecurity te waarborgen de beste strategie is. Mc Kinsey zet hier vraagtekens bij. Verder is er sprake van een enorm tekort aan cyberexperts. McKinsey geeft handvatten om deze uitdagingen te lijf te gaan.
Artikel McKinsey

De eerste mogelijkheden van quantumcomputers

In de vorige nieuwsbrief is gewezen op  een analyse van McKinsey die duidelijk maakte dat bedrijven en overheden al moeten nadenken over de toekomstige mogelijkheden van quantumsystemen. Op Singularity Hub is nu een uiteenzetting gegeven van de eerste toepassingen. Een belangrijke rol voor quantumtechniek is mogelijk kan  versnellen van medicijnonderzoek. Verder zou quantumtechniek een oplossing kunnen betekenen voor ontwerptools in de chemische industrie, die moleculair gedrag nu slechts beperkt kunnen inschatten. Ook het testen van auto's zou met quantum een stuk eenvoudiger moeten worden.
Artikel Singularity Hub

VS: Ontdekking Log4j zet cyberveiligheid hoger op de agenda

De recente ontdekking van de zogeheten log4j-kwetsbaarheden in softwarepakketten heeft de bewustwording van de noodzaak van cyberveiligheid bij overhedenvergroot , zo blijkkt uit een artikel van NextGov. De kwetsbaarheden zijn dusdanig complex dat een eenvoudige update niet voldoende is en mogelijk honderden miljoenen apparaten geraakt kunnen worden. Twee hoge overheidsfunctionarissen lieten weten dat daarom onder andere de opensourcegemeenschap bij de gesprekken in het Witte Huis wordt betrokken. Onder andere wordt gekeken of het zogeheten software bill of materials (SBOM) breder kan worden ingezet. Via zo'n SBOM-document kan inzichtelijk worden gemaakt hoe software is opgebouwd. Ondertussen dreigt de Federal Trade Commission (FTC) bedrijven aan te pakken die geen stappen ondernemen om de kwetsbaarheden te beperken.
Artikel NextGov
Achtergrondartikel NCSC over SBOM
Nieuwsbericht FTC

Podcast Techtank: Wat te verwachten van de digitale agenda van Biden in 2022

Het belooft een boeiend techjaar te worden, ook voor de Amerikaanse president Biden. Niet alleen speelt er veel wetgeving en gaan de technologische ontwikkelingen razendsnel, er zijn ook zorgen over de rol van digitalisering op de democratie. Biden heeft onder andere met een aantal benoemingen aangetoond het onderwerp 'digitalisering' speerpunt te maken van zijn presidentschap. In de podcast Techtank van Brookings wordt vooruitgeblikt op het techjaar 2022 voor Biden.
Podcast Techtank

Stevige inzet China op onderzoek naar bewakingstechnologie

China besteed een opvallend groot deel van het eigen onderzoek aan AI-bewakingstechnologie. Dat bleek uit een rapport van het Center for Security and Emerging Technology (CSET). Het betreft bijvoorbeeld onderzoek naar gezichtsherkenning, maar ook technieken die het mogelijk maken om acties of emoties te herkennen. "Onderzoekers met een relatie tot China waren verantwoordelijk voor meer dan een derde van de publicaties in onderzoek naar computervisie en visuele surveillance", zo valt te lezen. "Dit maakt China op beide gebieden verreweg het meest productieve land." In veel gevallen worden deze technieken ingezet voor onschuldige toepassingen, maar ze kunnen in potentie ook worden ingezet voor repressieve bewakingsmaatregelen.
Rapport CSET
Artikel Unite.ai

Amerikanen waarschuwen voor Russische cyberdreiging

De Amerikaanse inlichtingendiensten vrezen voor cyberhacks vanuit Rusland als gevolg van de oplopende spanningen tussen dat land en de VS rondom de kwestie-Oekraïne. In een gezamenlijk advies riepen de Cybersecurity and Infrastructure Security Agency (CISA), het Federal Bureau of Investigation (FBI) en de National Security Agency (NSA) op tot waakzaamheid. "Historisch gezien hebben door Russische actoren effectieve tactieken gebruikt, waaronder het exploiteren van bekende kwetsbaarheden tegen accounts en netwerken met een zwakke beveiliging", aldus de diensten.
Nieuwsbericht CISA
Artikel NextGov

VS: Taskforce roept op wetenschap te beschermen tegen politieke beïnvloeding

De wetenschap moet beter worden beschermd als onderdeel van beleidsvorming en tegen misbruik door beleidsmakers. Dat zijn conclusies van een taskforce van het Office of Science and Technology Policy (OSTP), onderdeel van het Witte Huis. Het onderzoek was ingesteld door president Joe Biden, nadat zijn voorganger de positie van de wetenschap trachtte te ondermijnen. "Politieke inmenging in het gebruik (of misbruik) van wetenschap heeft een ernstige impact op het vertrouwen van het publiek in de wetenschap", aldus het rapport. De onderzoekers adviseren om overheidsinstanties meer verantwoordelijkheid te geven om overheidsinmenging tegen te gaan. Ook zou er een integriteitscommissie moeten komen.
Artikel Nature
Rapport OSTP

Opinie: De digitale kloof gaat over meer dan breedband en een computer

De Amerikaanse overheid steekt miljoenen in het dichten van de digitale kloof, maar vergeet daarbij dat digitale ongelijkheid niet geslecht wordt met het beschikbaar maken van computers of een internetverbinding. Dat stelt Nicol Turner Lee van het Center for Technology Innovation in een opinieartikel op Brookings. "Beleidsmakers moeten erkennen dat inspanningen om de digitale kloof te dichten ook armoede, geografisch en sociaal isolement moeten aanpakken", schrijft ze.
Artikel Brookings

China: Toptalenten keren terug naar academische wereld

Veel Chinese toptalenten in de techwereld keren terug naar de academische wereld. Aanleiding is volgens University World News de repressie vanuit de Chinese overheid in de richting van de techreuzen als Alibaba en Tencent. Zo moest Alibaba een boete betalen van 2,75 miljard dollar voor het schenden van mededingingsregels. Veel wetenschappers hadden de wetenschap verlaten voor prestigieuze banen, maar nu zou er sprake zijn van een 'bonanza' voor universiteiten.
Artikel University World News
 

Aziatische landen starten initiatief om toekomstgerichte investeringen te promoten

Japan heeft de oprichting aangekondigd van het Investing for the Future Initiative, een samenwerkingsverband dat Aziatische op economisch terrein laat samenwerken. "De ASEAN-regio wordt geconfronteerd met steeds snellere innovatie (met name door de opmars van digitalisering) en een toenemend bewustzijn van het belang van duurzaamheid in stedelijke en landelijke gebieden. In het licht van deze veranderingen wil dit initiatief nieuwe toekomstgerichte investeringen (toekomstige investeringen) actief promoten", zo valt te lezen in het persbericht.
Artikel Ministry of Economy, Trade and Industry (METI)
 

Zuid-Korea: Drijvende stad kan oplossing zijn voor stijgende zeespiegel

In de Zuid-Koreaanse stad Busan is het initiatief genomen om de eerste duurzame drijvende stad te bouwen. De overstromingsbestendige stad beweegt mee met eb en vloed en moet zelfvoorzienend kunnen zijn in energie, voedsel en water. Ook moeten tsunami's en orkanen weerstaan kunnen worden. De stad moet in 2025 worden voltooid.
Artikel Innovatorsmag
 

ITIF maant wereld tot actie om klimaatverandering

De Information Technology and Innovation Foundation (ITIF) waarschuwt dat landen snel moeten handelen om de klimaatdoelstellingen te halen. Volgens de ITIF staan de meeste indicatoren er niet best voor. "De wereld heeft een gezond energie-innovatiesysteem nodig om toekomstige decarbonisatieverplichtingen te realiseren, maar er is weinig vooruitgang geboekt sinds de overeenkomst van Parijs van 2015", zegt Hoyu Chong, senior beleidsanalist bij de ITIF. Volgens hem zijn de investeringen in onderzoek en ontwikkeling sinds 2015 slechts beperkt gestegen. Bovendien stijgt het gebruik van fossiele brandstoffen nog steeds harder dan dat van schone energie.
Publicatie ITIF
 

OPSI: Vier principes voor het 'orkestreren' van een innovatief ecosysteem

De Observatory of Public Sector Innovation (OPSI, onderdeel van de OESO) heeft aan de hand van een evenement met internationale experts een lijst opgesteld van vier principes voor het samenstellen van een innovatief ecosysteem. Een belangrijk principe is dat het systeem niet van bovenaf wordt opgelegd, maar moet ontstaan door het faciliteren van samenwerking. Ook is het belangrijk om de systeempartners te overtuigen verder te kijken dan hun eigen deelbelang om hiermee belemmeringen voor innovatie weg te kunnen nemen.
Artikel OPSI