Politiek akkoord over AI Act, zorgen bij ngo's
De lidstaten hebben tijdens de Telecomraad van 6 december een politiek akkoord bereikt over de AI Act. De AI Act moet een wettelijk kader vaststellen voor AI-systemen, inclusief aanvullende verplichtingen voor hoog-risico-AI-systemen. Tegelijkertijd moet het wetgevingspakket de markt ook stimuleren, bijvoorbeeld door het testen van innovatieve AI-systemen mogelijk te maken in AI regulatory sandboxes. "Het definitieve compromisvoorstel bewaart het delicate evenwicht tussen de bescherming van de grondrechten en de bevordering van het gebruik van AI-technologie", aldus Ivan Bartoš, de Tsjechische vice-premier voor digitalisering. De Europese Commissie en het Europees Parlement moeten nu verder onderhandelen over het voorstel; het streven is om in het najaar van 2023 een definitief akkoord te bereiken. In dezelfde week heeft een coalitie van meer dan 160 ngo’s een open brief gestuurd met zorgen over de AI Act. In de brief wordt gewaarschuwd voor discriminerende profilering en misbruik van grenscontrolebeleid bij de inzet van AI systemen in het kader van migratie.
Persbericht Raad van de EU
Persbericht Rijksoverheid
Artikel EURACTIV (over het akkoord)
Artikel EURACTIV (over de open brief)
Open brief: The EU AI Act must protect people on the move
Akkoord over Carbon Border Adjustment Mechanism
Het Europees Parlement en de lidstaten van de EU hebben overeenstemming bereikt over het Carbon Border Adjustment Mechanism (CBAM). Dit is 's werelds eerste CO2-grensheffing. De importheffing geldt in eerste instantie voor ijzer, staal, cement, kunstmest, stroom en waterstof. Als bij de productie ervan de broeikasgassen zijn uitgestoten die niet zijn belast, zoals binnen de EU wel het geval is, dan volgt er bij de grens een afrekening. Het CBAM is belangrijk onderdeel van de EU Climate Action. Het mechanisme bevordert de invoer van goederen door niet-EU-bedrijven in de EU die voldoen aan de klimaateisen van EU-lidstaten. Het moet voorkomen dat Europese bedrijven hun productie verplaatsen naar buiten de EU en tevens andere landen stimuleren om hun klimaatambities op te schroeven.
Persbericht Raad van de EU
Europese Commissie investeert 1,2 miljard in militaire R&D
De Europese Commissie heeft een investering van ongeveer 1,2 miljard euro goedgekeurd voor 61 projecten die worden ondersteund door het Europees Defensiefonds (EDF). De investeringen zijn bedoeld voor hoogwaardige projecten om het Europees defensievermogen te versterken, zoals de volgende generatie gevechtsvliegtuigen, gepantserde voertuigen en kritieke defensietechnologieën op het gebied van ruimtevaart, cyber, AI en kwantumtechnologie. De investeringen zijn toegekend na een oproep uit juli dit jaar.
Artikel Pub Affairs Bruxelles
Europese Rekenkamer kritisch op digitalisering publieke diensten
De Europese Commissie is aanzienlijk tekortgeschoten in haar plan om overheidsdiensten in de EU te digitaliseren, concludeert de Europese Rekenkamer in een rapport. Het eGovernment-actieplan 2016-2020 zou onvoldoende gemonitord en gestimuleerd zijn vanuit de Commissie. De acties van lidstaten waren vrijwillig van aard en zijn slechts beperkt opgevolgd, een punt waar de Rekenkamer al eerder voor waarschuwde. De belangrijkste aanbevelingen uit het rapport zijn dat de Commissie het uitvoeringskader moet versterken om de medewerking van lidstaten af te dwingen én dat er één alomvattende strategie ontwikkeld moet worden voor het bevorderen van digitale overheidsdiensten in de EU.
Artikel EURACTIV
Rapport Europese Rekenkamer
EIT ontvangt 890 miljoen vanuit Horizon Europe
Het European Institute of Innovation & Technology (EIT) ontvangt een investering van 890 miljoen euro vanuit Horizon Europe. Het budget wordt verdeeld onder acht sectorspecifieke Europese kennis- en innovatiegemeenschappen. Het EIT geeft aan te kunnen pionieren met een nieuwe mogelijkheid in Horizon Europe, namelijk de toekenning van meerjarige subsidies. De meerjarige investeringen moeten meer flexibiliteit en stabiliteit bieden voor grootschalige innovatieprojecten. "De recordbrekende investeringen van het EIT in het kader van Horizon Europa komen overeen met het belang dat innovatie speelt bij het bevorderen van oplossingen voor de dringende mondiale uitdagingen. En ik ben blij te zien dat de EIT-gemeenschap, als Europa's grootste innovatie-ecosysteem, de nieuwe Europese innovatieagenda waarmaakt, innovatienetwerken versterkt en Europa naar excellentie en impact voor de groene en digitale transities stuwt", aldus Eurocommissaris Gabriel.
Artikel Science Business
Nieuwsbericht European Institute of Innovation & Technology
Artikel NethEr: EIT mag 890 miljoen euro verdelen
Europees kader voor ‘safe and sustainable by design’ chemicaliën en materialen
De Europese Commissie heeft een aanbeveling gepresenteerd voor een Europees toetsingskader voor 'safe and sustainable by design’ chemicaliën en materialen. "Door deze aanbevelingen in praktijk te brengen, zal Europa het voortouw nemen en wereldwijd de normen bepalen voor veiligere en duurzamere stoffen. Onderzoek en innovatie in de EU zullen nog meer bijdragen aan de groene transitie en het concurrentievermogen ervan versterken", aldus Eurocommissaris Gabriel. Het kader is vrijblijvend, maar de Commissie moedigt lidstaten , het bedrijfsleven en de academische wereld aan om het kader te gebruiken in hun O&I-activiteiten.
Persbericht Europese Commissie
ALLEA doet aanbevelingen voor open access
Onderwijskoepel ALLEA doet in een statement aanbevelingen voor een gelijkwaardige toegang tot wetenschappelijke publicaties die ook recht doet aan de onderzoekers. Volgens hen staat de vrije toegang niet in verhouding tot de kosten die onderzoekers moeten maken om de publicaties open aan te kunnen bieden. ALLEA hekelt daarbij onder andere de overeenkomsten tussen onderwijsinstellingen en uitgevers. Deze 'big deals' zouden de ongelijkheid hebben vergroot en de macht van de uitgevers versterkt. ALLEA stelt onder andere voor om de regels te harmoniseren en gratis verspreiding makkelijker te maken.
Nieuwsbericht ALLEA
Statement ALLEA
Denktank: Richtsnoeren nodig voor reikwijdte Digital Markets Act
Denktank Bruegel zocht uit welke grote techbedrijven vermoedelijk in beeld komen voor de onlangs ingevoerde Digital Markets Act. Met deze wet wil de EU voorkomen dat techbedrijven te machtig worden, maar de richtlijnen zijn volgens Bruegel nogal vaag. Zij bevelen daarom aan om met nieuwe richtsnoeren te komen wanneer overnames problematisch zouden zijn. In het artikel worden hiervoor suggesties gedaan.
Analyse Bruegel
Europese Alliantie voor zonne-energie
De Europese Commissie heeft, samen met relevante partijen uit de industrie en academische wereld, de Europese alliantie voor de zonne-energiesector (European Solar PV Industry Alliance) gelanceerd. De alliantie heeft de ambitie om tegen 2025 in de hele waardeketen 30 GW aan Europese productiecapaciteit te bereiken, wat ongeveer 60 miljard euro aan bbp per jaar en meer dan 400.000 nieuwe banen zou moeten opleveren. Om dit te bereiken moet de alliantie investeringsmogelijkheden voor Europese zonnepanelen veiligstellen, een gunstig economisch klimaat faciliteren en de toeleveringsketen veerkrachtiger maken.
Persbericht Europese Commissie
Herziene staatssteunregels voor breedbandnetwerken
De Europese Commissie heeft de herziene staatssteunregels voor breedbandnetwerken goedgekeurd. Het herziene kader moet een bijdrage leveren aan de doelen van de Europese digitale transitie om tegen 2030 overal 5G-dekking en gigabitconnectiviteit voor iedereen te waarborgen. "Dit zal zowel consumenten, bedrijven als de publieke sector ten goede komen. Door de digitale kloof te verkleinen, zullen de nieuwe regels verder bijdragen tot het corrigeren van sociale en regionale ongelijkheden in de EU", aldus Eurocommissaris Vestager.
Persbericht Europese Commissie
Paper over European Health Data Space
De Denktank van het Europees Parlement heeft een paper gepubliceerd over het voorstel voor de ‘European Health Data Space’, inclusief een koppeling naar andere EU-maatregelen en regelgeving van lidstaten. De onderzoekers schatten dat de primaire gebruiksbaten van het voorstel nog positiever in dan de effectbeoordeling van de Commissie: met zowel economische voordelen als betere patiëntenzorg. In het rapport worden tien aanbevelingen gedaan om het conceptvoorstel te verbeteren.
Publicatie Denktank van het Europees Parlement
EIC werkprogramma 2023: 1,6 miljard euro voor Europese innovatie
De Europese Commissie heeft het werkprogramma voor 2023 van de Europese Innovatieraad (EIC) goedgekeurd. De EIC investeert in 2023 in totaal 1,6 miljard euro in onderzoek en innovatie. Meer dan een half miljard euro is gereserveerd voor nieuwe technologieën ter bevordering van de Europese strategische autonomie, zoals energieopslag, kwantum en halfgeleiders. "Het werkprogramma voor 2023 zal doorgaan met het verstrekken van financiering voor deeptech-startups, het vergroten van talentstromen en het verbeteren van het Europese innovatie-ecosysteem", aldus Eurocommissaris Gabriel.
Persbericht EIC
Persbericht Europese Commissie
Politiek akkoord over eID
Ondanks de weerstand in het Nederlandse parlement hebben de Europese ministers ingestemd met het voorstel van de Europese Commissie voor de Europese Digitale Identiteit (eID). Het doel van de eID is om in elke lidstaat een openbare versie voor een digitale portemonnee te creëren die in elke lidstaat gebruikt kan worden om bepaalde aspecten (zoals leeftijd) te identificeren, authenticeren of verifiëren. Met de eID wil de EU kunnen concurreren met bestaande identificatiesystemen van Big Tech-bedrijven, zoals Google en Apple, die dergelijke wallets al aanbieden. Binnenkort beginnen de onderhandelingen met het Europees Parlement.
Persbericht Europese Raad
Artikel EURACTIV
Opinie: universiteiten moeten zich meer op maatschappelijke uitdagingen richten
Curricula van universiteiten moeten zich nadrukkelijker richten op de Fit for 55- en Renovation Wave-doelen, betoogt Jarek Kurnitski (Tallinn University of Technology) in een opiniestuk voor de denktank CESAER. Kurnitski waarschuwt dat een gebrek aan specifieke disciplines aan universiteiten vooruitgang kan belemmeren en EU-doelstellingen kan vertragen, zoals een dreigend tekort aan energiespecialisten. “Daarom is het essentieel voor universiteiten om een actieve rol te spelen en responsief onderwijs aan te bieden in energiecrises – wat kan worden gezien als een echte bijdrage aan de groene transitie”, aldus Kurnitski.
Opiniestuk CESAER
ISC presenteert onderzoek naar behoeften Oekraïense onderzoekers
De International Science Council (ISC) heeft een onderzoek gepubliceerd naar de behoeften van Oekraïense onderzoekers. De bevindingen moeten als leidraad dienen voor ondersteuningsprogramma's voor de ontheemde wetenschappers.
Rapport ISC
Duits Agentschap voor Transfer en Innovatie (DATI) moet volgend jaar van start gaan
In een interview met ScienceBusiness licht kwartiermaker Mario Brandenburg toe wat de plannen zijn voor het Duitse Agentschap voor Transfer en Innovatie (DATI) dat begin volgend jaar echt van start moet gaan. Tot de taken van DATI behoren onder meer het financieren van lokale diensten voor technologieoverdracht, het geven van trainingen, het aantrekken van lokaal en nationaal durfkapitaal voor start-ups en het ontwikkelen van regionale netwerken tussen onderzoeksinstellingfen en bedrijven. Het is de bedoeling dat DATI gedecentraliseerde 'innovatieregio's' in heel Duitsland heeft, elk geleid door regionale coaches die projecten voor technologieoverdracht snel kunnen opzetten en aanpassen. Deze mix van top-down en bottom-up techtransferactiviteiten is nieuw voor Duitsland.
Artikel ScienceBusiness