Beeld: ©AWTI

AWTI e-mail alert 4 maart 2021

Europa heeft grootse plannen om de overgang naar een groen, klimaatneutraal en digitaal Europa te versnellen en het Europese bedrijfsleven veerkrachtiger en competitiever te maken. De onvermijdelijk gevolgen van de klimaatverandering die op ons afkomen vergen het uiterste van ons aanpassingsvermogen. De digitale weerbaarheid laat te wensen over en Europa kan en moet veel meer investeren in 5G, opvolger 6G en Industrie 5.0. Niet de koplopers en deep tech-bedrijven, maar ook bestaande bedrijven moeten geholpen worden. Dit alles en veel meer in de AWTI e-mail alert van deze week. Veel leesplezier.

Bericht van de AWTI

Terugblik: Eerste AWTI-webinar een groot succes

Op 16 februari 2021 organiseerde de AWTI zijn eerste webinar. Dat stond in het teken van de vraag: hoe wordt Nederland een top-scale-up-land voor kennisintensieve start-ups? Hierover bracht de AWTI onlangs advies uit aan de Tweede Kamer. Hoewel er al heel veel goed gaat, was er brede consensus over welke hindernissen resteren en aangepakt moeten worden. Geduld, ambitie en handige afspraken met kennisinstellingen zijn en blijven van centraal belang.
Nieuwsbericht AWTI

De opvallendste berichten van de afgelopen twee weken

Zorgen over de digitale weerbaarheid van Nederland

Recent zijn veel bedrijven en organisaties in Nederland gehackt. Alleen al in de onderwijs‑ en onderzoekswereld ging het in de afgelopen twee weken om de Hogeschool Inholland, de Hogeschool en de Universiteit van Amsterdam, de website Holland High Tech, wetenschapsfinancier NWO en de regieorganen SIA en NRO. Volgens een artikel van Emerce is Nederland aanzienlijk slechter voorbereid op cybercriminaliteit dan andere landen. Zijn bedrijven en organisaties zich wel voldoende bewust van de risico’s en hun zorgplicht rond it-security?
Nieuwsbericht NOS – 1
Nieuwsbericht NOS – 2
Nieuwsbericht NOS – 3
Artikel Emerce


Tien miljard euro voor nieuwe Europese partnerschappen groene en digitale transitie

De Europese Commissie (EC) heeft een voorstel gedaan voor tien nieuwe Europese partnerschappen tussen de EU, de lidstaten en/of de bedrijfswereld. Zij moeten de overgang naar een groen, klimaatneutraal en digitaal Europa versnellen en het Europese bedrijfsleven veerkrachtiger en competitiever maken. De EU stelt bijna 10 miljard euro aan financiering ter beschikking; de partners zullen minstens evenveel investeren. De tien partnerschappen zijn: Global Health EDCTP, Innovative Health Initiative, Key Digital Technologies, Circular Bio-based Europe, Clean Hydrogen, Clean Aviation, Europe’s Rail, Single European Sky ATM Research 3, Smart Networks and Services en European Metrology. Het negende partnerschap, Smart Networks and Services, gaat mede over 6G, de opvolger van 5G. Een artikel van Techwire Asia maakt duidelijk dat de EU erg haar best zal moeten doen om de achterstand die het nu al heeft op de VS en Azië, in te lopen. De Britse Institution of Engineering and Technology (EIT) publiceerde een paper over 6G, speciaal bedoeld voor beleidsmakers. Een Europees land dat volop inzet op 6G is Finland. Een artikel van de Universiteit van Oulo beschrijft het Finse Smart Campus-programma dat van de universitaire campussen centra van 6G-innovatie wil maken.
Nieuwsbericht EC
Voorstel EC (pdf)
Bijlage Impact Assessment Report (pdf)
Samenvatting Impact Assessment Report (pdf)
Website Europese Partnerschappen
Nieuwsbericht Science|Business
Nieuwsbericht Neth-ER
Artikel Techwire Asia
Publicatie IET (pdf)
Artikel Universiteit van Oulo


Winnaars en verliezers bij de digitale transformatie van werk

Vooruitgang op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI) en machine learning (ML) heeft opnieuw de vrees doen ontstaan dat op grote schaal banen verloren zullen gaan. Dat zal zo’n vaart niet lopen, aldus een artikel van Project Syndicate, maar het gevaar is wel levensgroot dat de sociale ongelijkheid door de opkomst van AI en ML enorm gaat toenemen. Beleidsmakers moeten daarom (samen met het bedrijfsleven, de beroepsbevolking en scholen) maatregelen treffen om de inkomens- en vermogensongelijkheid te verminderen, onder meer door te zorgen voor brede toegang tot kwalitatief hoogwaardige sociale diensten zoals onderwijs en vaardigheidstraining. Een rapport van het McKinsey Global Institute (MGI) gaat dieper op de te treffen maatregelen in.
Artikel Project Syndicate
Rapport MGI
 

Nieuws en achtergronden uit Nederland

KNAW-rapport over betekenis en grenzen van academische vrijheid

Academische vrijheid is essentieel voor goede wetenschap, maar niet onbegrensd: wetenschappers moeten steeds een goed evenwicht zoeken tussen academische vrijheid en onafhankelijkheid aan de ene kant, en hun maatschappelijke verantwoordelijkheid aan de andere kant. Omdat het in discussies niet altijd duidelijk is wat academische vrijheid nu precies betekent, heeft de KNAW het begrip verder uitgewerkt. Het rapport Academische vrijheid in Nederland geeft een voorzet voor nadere discussie over het onderwerp.
Nieuwsbericht KNAW
Rapport KNAW (pdf)


Rathenau Instituut: Burgers bij wetenschap betrekken kan beter

Burgers bij onderzoek betrekken, komt in Nederland nog maar mondjesmaat van de grond, ondanks dat veel burgers daar wel interesse voor hebben en er goede mogelijkheden voor bestaan. Dat is een van de conclusies van het rapport ‘Samen verder met open science’ van het Rathenau Instituut. Het rapport presenteert vijf stappen om burgers op een meer betekenisvolle manier bij wetenschap te betrekken.
Artikel Rathenau
Rapport Rathenau (pdf)


Erkennen en waarderen op de Universiteit Utrecht

Afgelopen maand presenteerde de Universiteit Utrecht (UU) een visiestuk over het anders erkennen en waarderen van wetenschappers. ScienceGuide sprak met aanjagers Marieke Adriaanse en Paul Boselie. Het document moet volgens hen niet worden beschouwd als een dictaat, maar als een aanzet voor voortgaande dialoog en verandering binnen de organisatie.
Artikel ScienceGuide
Visiedocument UU (pdf; februari 2021)


Nederlandse wetenschap doelwit van Chinese spionageactiviteiten

Nederlandse hogeronderwijsinstellingen vormen één van de doelen van gerichte Chinese spionage, blijkt uit het rapport ‘Dreigingsbeeld Statelijke Actoren’ van de veiligheidsdiensten AIVD, MIVD en NCTV. Spionage en het aftappen van kennis gebeurt niet alleen via cyberactiviteiten, bleek al eerder uit een Kamerbrief. Ook Chinese studenten, promovendi en onderzoekers kunnen hiervoor worden ingezet.
Rapport Veiligheidsdiensten (pdf)
Nieuwsbericht ScienceGuide


Moeten en kunnen wetenschappers feiten en eigen meningen scheiden?

“Wetenschappers moeten voorzichtig zijn met het delen van hun mening over onderwerpen waar ze geen expert in zijn.” Die opvatting klonk een aantal keer op het derde Symposium van Wetenschapsbloggers. Maar er waren ook nuances, zoals: “De grens tussen mening en objectiviteit kan heel onduidelijk zijn.” Of: “Wetenschappers hebben een soort imago van een heilige die zich puur aan de feiten houdt, zonder mening, zonder politieke oriëntatie, en ik denk dat dat verkeerd is. Wetenschappers zijn mensen en de wetenschap is een vakgebied vol ego’s, dogma, fraude, koninkrijkjes en ook volop irrationaliteit.”
Artikel ScienceGuide


Het meten van de Meting impact van praktijkgericht onderzoek schiet tekort

De maatschappelijke impact van praktijkgericht onderzoek kan niet worden gemeten met kaders die voor academisch onderzoek zijn ontwikkeld, zeggen onderzoekers van de Universiteit Leiden. Het huidige Brancheprotocol Kwaliteitszorg Onderzoek schiet op dit punt ook tekort, aldus de onderzoekers. Ze presenteren een aantal voorstellen en kaders voor een nieuw meetkader.
Artikel ScienceGuide
Wetenschappelijk artikel Science and Public Policy


R&d-uitgaven passeren 17,5 miljard euro in 2019

Bedrijven, instellingen en het hoger onderwijs gaven in 2019 iets meer dan 17,5 miljard euro uit aan research & development (r&d) met eigen en ingeleend personeel. Dit is een stijging van een miljard euro ten opzichte van 2018. Noord-Brabant is koploper op het gebied van private r&d-uitgaven. Dit blijkt uit nieuwe voorlopige cijfers van het CBS en uit de regionaal-economische kengetallen.
Nieuwsbericht CBS


Nederland kan koploper biotechnologie worden

“We hebben in Nederland de kennis, de ervaring én de handelspositie om in Europa koploper biotechnologie te worden. Toch weten we onze excellente kennis op dit moment nog te weinig te benutten. Daarom zijn er extra investeringen en betere wet- en regelgeving nodig.” Dat staat in de visie ‘Toekomstpact Biotechnologie Nederland 2025’ van een coalitie van VNO-NCW, branches, topsectoren en bedrijven in de biotechnologie.
Nieuwsbericht VNO-NCW
Visiedocument (pdf)


Innovatie centraal in Actieagenda Groene Chemie

Nederland en Europa willen de CO2-uitstoot van de industrie in 2050 tot nul reduceren. De Nederlandse kunststoffen- en kunstmestindustrie, die is geconcentreerd in Zuid-Nederland, kan hieraan een uitermate belangrijke bijdrage leveren door opschaling van kansrijke innovaties, de inzet van duurzame grondstoffen en nieuwe, op groene elektriciteit gebaseerde processen voor de basischemie. De actie-agenda ‘Groene chemie, nieuwe economie’ beschrijft een integrale aanpak hiervoor.
Nieuwsbericht FME
Actieagenda (pdf)
Website Groene Chemie


Grenzen verleggen in Artificial Intelligence in Health

Nederland is wereldleider in kunstmatige intelligentie voor de gezondheidszorg. Maar er zijn nog uitdagingen, zoals een goede digitale infrastructuur. Een special van het Nederlandse Innovatie Attaché Netwerk beschrijft hoe partijen nóg beter kunnen worden door internationale samenwerking.
Health Special – Innovatie Attaché Netwerk (pdf)


Terugblik op de Conferentie Nederland Digitaal 2021

Ruim 2.000 mensen, afkomstig van overheden, bedrijven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties, hebben deelgenomen aan de driedaagse online Conferentie Nederland Digitaal, gehouden van 8 tot en met 10 februari 2021. Daarbij kwamen de meest uiteenlopende onderwerpen aan de orde, waaronder opschaling van innovatie, ruimte voor talent en de bescherming van publieke waarden en veiligheid. Op de conferentie-website staan de openingsvideo en videoverslagen van alle sessies en de plenaire gedeelten van de conferentie.
Video’s conferentie


SBIR projectenboek 2011 - 2020

De innovatiecompetitie Small Business Innovation Research (SBIR) stimuleert dat overheidspartijen innovatieve producten en diensten inkopen. Dat moet ook bijdragen aan de mondiale duurzame ontwikkelingsdoelen. Het SBIR-projectenboek ‘Vindingrijk Aanbesteden II’ beschrijft wat de 11 oproepen uit de periode 2011-2020 hebben opgeleverd. Per oproep worden een of twee succesvolle projecten uitgelicht.
Nieuwsbericht Rijksoverheid
Publicatie (online)


Planbureaus: Spoedige start van samenhangend herstelbeleid gewenst

Wacht niet met het opstellen van het herstelbeleid tot het afronden van een nieuw regeerakkoord. Dat duurt wellicht maanden en er is nu – gezien de aanhoudende coronacrisis – geen tijd te verliezen. Dat schrijven het Centraal Planbureau, het Sociaal Cultureel Planbureau en het Planbureau voor de Leefomgeving in een gezamenlijk briefadvies aan het demissionaire kabinet. De planbureaus adviseren om het herstelbeleid te verbinden aan langetermijndoelen op het gebied van brede welvaart en belangrijke maatschappelijke opgaven. In een artikel op de website van de Erasmus Universiteit Rotterdam (EUR) pleit collegevoorzitter Ed Brinksma voor een focus van het Groeifonds op grote sociale problemen, zoals armoede en ongelijkheid. In december 2020 bracht de AWTI een briefadvies uit over het Groeifonds. Daarin adviseerde de AWTI de effectiviteit van het Groeifonds te versterken door een inspirerend, gedragen en overkoepelend toekomstbeeld voor Nederland te ontwikkelen. Dit brengt de toekomstige behoeften van de samenleving in beeld, want juist daar ontstaan nieuwe kansen voor het toekomstig verdienvermogen.
Persbericht CPB
Briefadvies Planbureaus (pdf)
Artikel EUR
AWTI-advies (december 2020)


Toekomstige routes voor steden op het gebied van duurzaamheid en klimaatactie

Wat zeggen termen als ‘smart’, ‘eco’ of ‘future’ steden? Wereldwijd zijn er de laatste jaren tal van stadsinitiatieven rond deze en nog 32 andere, vergelijkbare termen ontstaan. Wetenschappers van de Universiteit van Glasgow, de TU Delft en de Erasmus Universiteit Rotterdam hebben een analyse gemaakt van duizenden van deze initiatieven. Ze adviseren steden om essentiële verbanden te leggen tussen verschillende aspecten van duurzame ontwikkeling, op basis van een multidimensionale analyse die bijvoorbeeld ‘leefbaar’ relateert aan ‘ecologisch’ of een ‘creatieve’ aan een ‘smart’ stedelijke ontwikkeling.
Nieuwsbericht Leiden-Delft-Erasmus Universities
Wetenschappelijk artikel ScienceDirect

Nieuws en achtergronden uit Europa

Grootste onderzoeksfonds ter wereld gaat onderzoek komende 7 jaar richting geven

Horizon Europe heeft de komende zeven jaar 95,5 miljard euro te besteden. Dat zal een enorme impact hebben op het wetenschappelijke onderzoek in Europa. Een artikel van Nature constateert dat er veel verandert ten opzichte van het vorige kaderprogramma voor onderzoek en innovatie, Horizon 2020, maar dat veel veranderingen nog verder moeten worden uitgewerkt. Denk aan de specifieke doelstellingen, de onderzoeksbehoeften en de indicatoren voor het meten van de impact van de vijf ‘missies’ waarop een deel van het onderzoek zich gaat richten. Een artikel van Science|Business beschrijft, op basis van vertrouwelijke documenten die het in handen heeft gekregen, de plannen van Horizon Europe voor de sociale en geesteswetenschappen. Die krijgen een grotere rol dan in Horizon 2020. Een tweede artikel van Science|Business meldt dat er, voor het eerst, geld komt uit de EU voor genetische bewerking in de agrarische sector.
Artikel Nature
Artikel Science|Business – 1
Artikel Science|Business – 2


Israël, Zwitserland en VK sluiten zich tegen eind 2021 aan bij Horizon Europe

De Europese Commissie heeft in beginsel overeenstemming bereikt met het VK over de associatie met Horizon Europa. Nu moet het Europees Parlement zich erover uitspreken. De overeenkomsten met Israël en Zwitserland kunnen tegen het einde van het jaar worden afgerond, meldt Science|Business. De European Research Council (ERC) heeft zijn eerste financieringsronde van onderzoeksvoorstellen al “voorwaardelijk” opengesteld voor deelnemers uit de genoemde landen.
Nieuwsbericht Science|Business – 1
Nieuwsbericht Science|Business – 2


Best practices op het gebied van kennisvalorisatie in kaart gebracht

De Europese Commissie (EC) heeft een rapport gepubliceerd met een samenvatting van de resultaten van de enquête ‘Naar een beleidsdialoog en uitwisseling van best practices inzake kennisvalorisatie’. Deze was gericht aan de EU-lidstaten en belangstellende EER-landen. In totaal hebben 23 landen, inclusief Nederland, aan de enquête deelgenomen en best practices naar voren gebracht. Het rapport is een eerste stap naar een omvattende aanpak van kennisvalorisatie in de EU en EU-lidstaten.
Rapport EC
Factsheet EC


Opinie: Hoger onderwijs moet open science-kerncurriculum ontwikkelen

Een expertgroep van de European Open Science Cloud (EOSC) adviseert instellingen voor hoger onderwijs in de EU een kerncurriculum en trainingsprogramma’s te ontwikkelen met aandacht voor vaardigheden voor FAIR (Findable, Accessible, Interoperable and Reusable) en Open Science. Dit moet de overgang naar open science versoepelen en de impact van de open science onderzoeksresultaten vergroten.
Nieuwsbericht EOSC-secretariaat
Advies werkgroep EOSC
Nieuwsbericht Neth-ER


Academies van Wetenschappen: inspanningen hernieuwbare energie moeten omhoog

‘We kunnen niet zomaar rekenen op lineaire ontwikkelingen en een gestage energietransitie in de komende 30 jaar tot 2050’, aldus William Gillett, Energy Programme Director van de EASAC (European Academies Science Advisory Council). In een reactie op de openbare raadpleging van de Europese Commissie over de herziening van de Richtlijn hernieuwbare energie (RED II) stelt EASAC dat de EU haar inspanningen op dit gebied al op korte termijn moet vergroten. Een rapport van CDP Europe en adviesbureau Oliver Wyman onderschrijft de noodzaak van veel sneller en harder ingrijpen, met name omdat grote bedrijven in Europa veel te weinig doen tegen klimaatverandering.
Persbericht KNAW
Rapport CDP Europe / Oliver Wyman (pdf)
Nieuwsbericht PR Newswire

Opinie: Snelle vaccinontwikkeling COVID-19 dankzij grote fundamentele kennisbasis

De snelle ontwikkeling van COVID-19-vaccins was alleen mogelijk dankzij de brede basis van fundamenteel-wetenschappelijke kennis, stelt Nobelprijswinnaar en neurowetenschapper Edvard Moser in een interview met Science|Business. Die basis was gelegd door het financieren van dit soort onderzoek door de EU, aldus Moser. Dat moet de EU dus blijven doen. Een rapport van de OESO zet uiteen wát wetenschap, technologie en innovatie afgelopen jaar concreet hebben opgeleverd in de strijd tegen de coronapandemie.
Artikel Science|Business
Rapport OESO


EU bereidt zich voor op toenemende dreiging coronavarianten

De Europese Commissie (EC) heeft een actie aangekondigd om nieuwe varianten van het SARS-CoV-2-virus op te sporen: het European bio-defence preparedness plan against COVID-19 variants (“HERA Incubator”). Hierin gaat de EC 225 miljoen euro investeren. Het geld is bedoeld voor genoom-sequencing van gevaarlijke virusvarianten en proeven met aangepaste vaccins. De goedkeuring van vaccins zal worden versoepeld en leveringscontracten zullen worden gewijzigd.
Nieuwsbericht EC
Mededeling EC
Q&A
Nieuwsbericht Science|Business


EU-strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering

De Europese Commissie (EC) heeft een strategie voor aanpassing aan de klimaatverandering goedgekeurd. Deze schetst hoe de EU zich op de onvermijdelijke gevolgen van de klimaatverandering moeten voorbereiden. De strategie omvat verbetering van de kennis van klimaateffecten en aanpassingsoplossingen, intensivering van aanpassingsplannen en klimaatrisicobeoordelingen, versnelling van aanpassingsmaatregelen en het helpen versterken van de klimaatbestendigheid wereldwijd. De EC vindt onder meer dat de Knowledge and Innovation Community on Climate Change (Climate KIC) meer resultaat moet hebben als het gaat om concrete innovatie.
Nieuwsbericht EC
Strategie EC
Q&A
Website Aanpassing Klimaatverandering EC
Nieuwsbericht Neth-ER
Nieuwsbericht Science|Business


Nieuwe Transitions Performance Index toont vooruitgang EU naar duurzaamheid

Volgens de nieuwe Transitions Performance Index (TPI) van de Europese Commissie, opgezet door het Joint Research Centre (JRC), laat zien dat de EU wereldwijd zeer goed scoort op het gebied van de overgang naar duurzaamheid. De index gebruikt 25 indicatoren om de weg te volgen die landen afleggen naar eerlijke en welvarende duurzaamheid. Zwitserland, Denemarken en Nederland vormen de mondiale top drie van de index.
Nieuwsbericht JRC
Nieuwsbericht EC
Rapport EC
Website TPI


Europese Commissie zet in op open, duurzame en assertieve handelsstrategie

De Europese Commissie heeft haar handelsstrategie voor de komende jaren uiteengezet. De strategie bouwt voort op de plannen van de EU voor economisch herstel door een groene en digitale transformatie, hernieuwde aandacht voor de versterking van het multilateralisme en hervorming van de regels voor de wereldhandel. Waar nodig zal de EU zich assertiever opstellen bij het verdedigen van haar belangen en waarden.
Nieuwsbericht EC
Beleidsrapport EC (pdf)
Bijlage Beleidsrapport (pdf)
Q&A


Meer investeringen nodig om volledige potentieel van 5G te ontsluiten

Een studie van de Europese Commissie (EC) en de Europese Investeringsbank (EIB) laat zien dat Europa zijn investeringen in digitale 5G-ondernemingen aanzienlijk moet verhogen om het volledige potentieel van 5G-innovaties te ontsluiten. De EU investeert nu elk jaar 4,6 tot 6,6 miljard euro minder dan de VS in het 5G-innovatie-ecosysteem. Vooral bedrijven die 5G-applicaties ontwikkelen en bedrijven die meer van 5G gebruik willen maken, komen geld te kort.
Persbericht EIB
Rapport EC / EIB (pdf)


Kansen, mogelijkheden en uitdagingen van Industrie 5.0 centraal op EU Industry Days

Vorige week vonden de EU Industry Days plaats over de transitie naar Industrie 5.0, de overgang naar digitale en duurzame productie, waarbij de menselijke en maatschappelijke aspecten centraal blijven staan. Eurocommissaris Margrethe Vestager en Commissievoorzitter Ursula von der Leyen zetten in toespraken de visie van de Europese Commissie op het onderwerp uiteen. Een artikel van Digital Europe blikt terug op het online evenement (de organisatie zelf heeft geen verslagen of video-opnamen openbaar gemaakt). In een serie van negen podcasts, gemaakt voorafgaand aan de EU Industry Days, worden de mogelijkheden van digitale en groene transitie vanuit verschillende invalshoeken besproken met deskundigen en belanghebbenden.
Speech Vestager
Speech Von der Leyen
Artikel Digital Europe
Podcasts EU Industry Days


EPC: Europese Unie moet bestaande bedrijven helpen met digitaliseren

Als Europa echt klaar wil zijn voor het digitale tijdperk, moeten de beleidsmakers zich niet zozeer zorgen maken over start-ups, maar eerder over de grote groep van conventionele bedrijven die er niet in slagen te digitaliseren. Dat stelt een artikel van de denktank European Policy Centre (EPC). “Tot dusver hebben de begrotingstoewijzingen deze uitdaging niet weerspiegeld, maar het nieuwe meerjarig financieel kader en de veerkracht- en herstelfaciliteit bieden een kans om dit recht te zetten.”
Artikel EPC


Hoe Europa van deep tech een succes kan maken

De Europese ‘deep tech’-bedrijven zijn samen 700 miljard euro waard, aldus voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen. ESADE-professor en voormalig decaan Jonathan Wareham bespreekt in een artikel van The Lisbon Council de kansen en uitdagingen voor de EU om een echt ecosysteem voor deep tech op te zetten en te koesteren.
Artikel The Lisbon Council


Opinie: EIC Fonds is bedoeld om “falend” Europees vc-stelsel aan te vullen

Eerder dit jaar kondigde het EIC Fund van de Europese Innovatieraad zijn eerste directe investering in een Europese startup aan. Dat leverde kritiek op van bepaalde risicokapitaalverstrekkers (vc’s) en commentatoren, die waarschuwden dat het particuliere investeerders zou kunnen verdringen en bedrijven zou kunnen belasten met onnodige bureaucratie. In een artikel van Sifted leggen drie leden van het fondscomité uit wat het EIC Fund beoogt en hoe het werkt. “Wij vullen de leemte op die is ontstaan doordat Europese risicokapitaalfondsen meer geïnteresseerd waren in de volgende ‘boekingsapp voor pizzabezorging’ dan in fundamentele innovatie.”
Artikel Sifted


EU Observatory publiceert vijf rapporten over de platform-economie

De EU Observatory for the Online Platform Economy is opgezet om de Europese Commissie van informatie te voorzien over de belangrijkste vragen rondom de platformeconomie. In dit kader publiceerde de Observatory afgelopen week vijf rapporten: over het meten en monitoren van de platformeconomie, het verschillend behandelen van zakelijke klanten, het genereren, verzamelen en gebruiken van data, witte vlekken in de discussies rondom de macht van platformen en over marktmacht en transparantie als het gaat om online adverteren.
Nieuwsbericht EC
Eindrapporten EC


Actieplan voor ruimte- en defensietechnologie

De EU moet meer energie steken in dronetechnologie, ruimtecommunicatie en het beheer van ruimteverkeer. Dat stelt de Europese Commissie (EC) voor in haar Action Plan on synergies between civil, defence and space industries. De Commissie pleit voor het creëren van ‘vlaggenschipprojecten’ waarin deze sectoren hun onderzoeksresultaten en innovaties delen, zodat Europa toonaangevend wordt in de wereld.
Nieuwsbericht EC
Actieplan EC (pdf)
Q&A
Nieuwsbericht Neth-ER


EU zet eerste stappen richting afspraken over data-uitwisseling met VK

Het Verenigd Koninkrijk heeft tot nu toe geen grote wijzigingen aangebracht aan zijn databeschermingswetgeving, die hierdoor vooralsnog in lijn is met de Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG; GDPR) en de Law Enforcement Directive (LED). De Europese Commissie heeft twee conceptbeslissingen genomen om vanuit de huidige situatie tot formele afspraken over data-uitwisseling te komen. De Britse regering verwelkomt de beslissingen.
Nieuwsbericht EC
Conceptbeslissing i.v.m. AVG (pdf)
Conceptbeslissing i.v.m. LED (pdf)
Nieuwsbericht Britse overheid
Nieuwsbericht Dutch IT Channel


Frankrijk: President kondigt nationaal cyberveiligheidsplan aan

Frankrijk wordt momenteel geteisterd door de ene cyberaanval na de andere, met name bij ziekenhuizen en lagere overheden. In reactie hierop heeft president Emmanuel Macron een Nationaal Cyberveiligheidsplan aangekondigd. Het land gaat tussen nu en 2025 een miljard euro investeren, waarvan 720 miljoen euro van de staat komt. De rest komt uit de private sector. De publieke financiering is deels afkomstig uit het Franse recoveryplan France Relance en deels uit het Programme d’investissement d’avenir. In een persdossier staan de hoofdlijnen van de plannen.
Nieuwsbericht NL Ambassade in Frankrijk
Webpagina Cybersécurité, faire face à la menace: la stratégie française
Persdossier (pdf; te vertalen met bijv. Google Translate)


VK: Nieuw agentschap voor risicovol onderzoek

De Britse regering heeft de oprichting aangekondigd van het Advanced Research & Invention Agency (ARIA). Het zal worden geleid door wetenschappers die de vrijheid krijgen om baanbrekende wetenschap en technologie op te sporen en te financieren. ARIA krijgt voor de komende vier jaar een budget van 800 miljoen pond (925 miljoen euro).
Nieuwsbericht Britse overheid
Nieuwsbericht Science Magazine
Nieuwsbericht Nature
 

Nieuws en achtergronden uit de rest van de wereld

Wetenschappelijk publiceren ten dienste van de wetenschap in het digitale tijdperk

De International Science Council (ISC) heeft een rapport uitgegeven over het verbeteren van het systeem van wetenschappelijke publicaties. Het rapport ‘Opening the record of science: making scholarly publishing work for science in the digital era’ analyseert in hoeverre het huidige systeem tegemoet komt aan de behoeften van de wetenschappelijke gemeenschap en bepleit zeven beginselen voor wetenschappelijk publiceren die de wetenschap als een mondiaal openbaar goed het best vooruithelpen. Deze beginselen zijn bijvoorbeeld mondiaal open access en open licenties voor hergebruik en text en data mining.
Nieuwsbericht ISC
Rapport ISC (pdf)


OESO: Ontwerp en uitvoering van missiegericht innovatiebeleid

Een rapport van de OESO gaat in op de nieuwe systemische beleidsaanpak van ‘missiegericht innovatiebeleid’. Met behulp van een speciaal analytisch kader onderzoekt het de uitdagingen en kansen van dit beleid op initiatief- en landenniveau. Het document is een aanvulling op de MOIP Online Toolkit, het kennisplatform van de OESO over missiegericht innovatiebeleid.
Rapport OESO
MOIP Online Toolkit
Nieuwsbericht EARTO


ILO: “Groei digitale economie vraagt om coherente beleidsreactie arbeidsplatformen”

De groei van de digitale arbeidsplatformen biedt kansen en uitdagingen voor werknemers, bedrijven en de maatschappij. Maar er moet nu wel een internationale beleidsdialoog gevoerd gaan worden over een coherente, consistente en gecoördineerde aanpak om digitale platformen te sturen richting fatsoenlijk werk en duurzame bedrijvigheid. Dat stelt de Internationale Arbeids Organisatie (ILO) in de publicatie ‘The role of digital labour platformen in transforming the world of work’. In september 2020 schetste Eurofound in een scenariostudie hoe platformwerk zich in de komende jaren zou kunnen ontwikkelen en welke rol overheden zouden moeten spelen om de meest gewenste ontwikkelingen te stimuleren. Deze studie richt zich vooral op het benutten van de positieve kanten van arbeidsplatformen. Een artikel van Tech Monitor legt uit waarom collectieve arbeidsplatformen, als alternatief voor de huidige techreuzen, maar moeilijk standhouden op de markt. Daar is meer dan alleen regulering voor nodig. Een artikel van Wired zet uiteen hoe Uber, een van de belangrijkste platformen ter wereld, overheidsregulering die ze ongewenst acht zal proberen te dwarsbomen.
Nieuwsbericht ILO
Rapport ILO (pdf)
Rapport Eurofound (september 2020)
Artikel Tech Monitor
Artikel Wired


Hoe stoppen we onethische AI?

Aan het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) kunnen allerlei maatschappelijke gevaren verbonden zijn, zoals inzet tegen bevolkingsgroepen (gezichtsherkenning, locatiebepaling, bewaking, enz.), indeling van mensen in biased categorieën, het gebruik in geautomatiseerde wapens of als middel om “alternatieve waarheden” te creëren. Een artikel van The New Yorker zet de gevaren op een rij en constateert dat veel onderzoekers die AI ontwikkelen discussies over ethiek uit de weg gaan. Eigenlijk zou er meer regulering moeten komen. Volgens een opinieartikel van Tech HQ moeten beleidsmakers zich veel meer in AI en de daarmee gepaard gaande ethische vraagstukken verdiepen. De open acces-publicatie ‘AI, Robotics, and Humanity: Opportunities, Risks, and Implications for Ethics and Policy’ van Springer Link bevat 21 artikelen die dieper op het onderwerp ingaan. Een jaar gelden publiceerde ALLAI, de Nederlandse Alliance on Artificial Intelligence, een raamwerk voor verantwoorde AI, dat bruikbare handvatten bevat voor AI-regulering. Volgens een artikel van Access Now is de Europese Commissie al hard op weg naar regulering van AI. Die regulering zou uitgaan van risicobeheersing, een uitgangspunt dat onvoldoende tegemoetkomt aan mensenrechten. De Universiteit van Melbourne (UoM) heeft een ‘spiekbriefje’ over AI-terminologie gemaakt voor juristen, beleidsmakers, politici en experts.
Artikel The New Yorker
Artikel Tech HQ
Publicatie Springer Link
Publicatie ALLAI (pdf)
Artikel Access Now
Publicatie UoM


China: Techbedrijven storten zich op het platteland

Kippen met stappentellers en blockchaintechnologie om precies te weten waar je kipfilet vandaan komt. Techbedrijven in China storten zich op het platteland, aldus een reportage van de NOS. Het belangrijkste doel van de inspanningen: meer en veiliger voedsel produceren.
Uitzending NOS


VS: Pleidooi om US Office of Technology Assessment in ere te herstellen

De afgelopen 25 jaar heeft het Amerikaanse Congres geen specifieke bron gehad van onpartijdige analyses over technologische kwesties. Daar heeft het overheidsbeleid onder geleden, stelt een artikel van de denktank Brookings. Het in ere herstellen van het Office of Technology Assessment zou het Congres kunnen helpen bij de voorbereidingen op de volgende golf van innovaties op het gebied van kunstmatige intelligentie, dataprivacy en meer.
Artikel Brookings


VS: Wat overheidsagentschappen voor innovatie kunnen leren van venture capitalists

Overheidsagentschappen en venture captalitsts (vc’s) werken op sommige punten vrijwel hetzelfde en verschillen op andere punten sterk van elkaar. Een artikel van Federal News Network zet de overeenkomsten en verschillen op een rij, en bespreekt wat de overheid van vc’s kan leren. Enkele belangrijke lessen zijn bijvoorbeeld: Zet geld opzij voor onderzoek naar totaal nieuwe en tegendraadse ideeën, overweeg een aandelenbelang te nemen in gefinancierde bedrijven en formuleer expliciete verwachtingen voor mislukkingen.
Artikel Federal News Network