In deze editie nieuws over AI in de gezondheidzorg, effecten op de werkgelegenheid, AI-samenwerking met Frankrijk en de toekomst van robotica in Europa. Verder wat kan Nederland leren van Duits herstelplan en welke wegen kunnen we bewandelen om na de coronacrisis een veerkrachtige en duurzame toekomst op te bouwen? Onderzoek en innovatie horen daar zeker bij. Horizon Europe kan in ieder geval van start. Verder ook aandacht voor moonshots en missies want Mariana Mazzucato heeft haar nieuwe boek ‘Mission Economy’ uitgebracht en met UCL-collega’s een voorstel gemaakt voor een nieuw mondiaal biofarmaceutisch innovatiesysteem.
In Nederland ontstaan steeds meer kennisintensieve start-ups. Toch groeien ze nog onvoldoende door tot grote bedrijven (scale-ups). Hoe maken we van Nederland een top-scale-up-land voor kennisintensieve bedrijven? Daarover gaat dit AWTI-Webinar. Het webinar is op dinsdag 16 februari van 16:00 uur tot 17:00 uur.
Nieuwsbericht AWTI
Op 28 januari vond het Quantum Delta NL Virtual Launch Event plaats. Quantum Delta NL is opgericht om de ontwikkeling van kwantumtechnologie in Nederland te versnellen. Het programma van het evenement omvatte sprekers en een serie ‘breakout sessions’, onder meer over de mondiale strijd om talent, het opbouwen van een nationaal kwantumnetwerk, kwantumcommunicatie en ‑simulatie en venture capital in het tijdperk van kwantumtechnologie.
Verslag met slides – Quantum Delta NL
Het nieuwe onderzoeks‑ en innovatieprogramma Horizon Europa, waarvoor de EU 95,5 miljard euro heeft uitgetrokken, is 2 februari officieel gepresenteerd tijdens een online internationale conferentie. Voorafgaand hieraan schreef eurocommissaris Mariya Gabriel een artikel voor Science|Business over de doelen van Horizon Europe. Science|Business vond online bijna alle concept werkprogramma’s die onderzoekers gedetailleerde aanwijzingen geven over het soort projecten dat Horizon Europe in de eerste ronde gaat financieren. Omdat er nog steeds veel details moeten worden geregeld, zal het geld nog wel even op zich laten wachten.
Persbericht Portugees voorzitterschap van de Europese Raad (pdf)
Videoverslag conferentie
Artikel Gabriel – Science|Business
Nieuwsbericht Science|Business – 1
Nieuwsbericht Science|Business – 2
Het is duidelijk dat de coronacrisis onze wereld drastisch heeft veranderd, maar hoe kunnen we de geleerde lessen gebruiken om een veerkrachtigere en duurzamere toekomst op te bouwen? Het International Institute for Applied Systems Analysis (IIASA) en de International Science Council (ISC) schetsten in vier rapporten, over governance voor duurzaamheid (1), het versterken van het wetenschapsstelsel (2), nieuwe energieoplossingen (3) en veerkrachtige systemen voor voeding en voedsel (4), een weg vooruit. Er is ook een syntheserapport.
Nieuwsbericht IIASA
Rapport Enhancing Governance for Sustainability (pdf)
Rapport Strengthening Science Systems (pdf)
Rapport Rethinking Energy Solutions (pdf)
Rapport Resilient Food Systems (pdf)
Syntheserapport (pdf)
De miljoenen die de afschaffing van de basisbeurs opbrengen, zouden gebruikt worden om de kwaliteit van het hoger onderwijs te verbeteren. Het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) onderzoekt in een serie artikelen of dat is gelukt. In deel 1 komt naar voren dat veel geld is gaan zitten in het opvangen van de groei van de studentenaantallen bij de meeste universiteiten en een deel van de hogescholen.
Artikel HOP / UKrant
NWO en de VSNU hebben afspraken gemaakt over de verdeling van de 20 miljoen euro die de overheid beschikbaar heeft gesteld voor door corona vertraagde wetenschappers. Het bedrag zal verdeeld worden over de universiteiten (inclusief umc’s), KNAW- en NWO-instituten en de jonge onderzoekers die aan een buitenlandse universiteit een tijdelijk dienstverband hebben. Ruim 18 miljoen euro gaat naar de universiteiten, ruim een miljoen naar de instituten en ruim een half miljoen naar Rubicon-laureaten in dienst van een buitenlandse universiteit.
Nieuwsbericht VSNU
Om competitief en relevant te blijven, zullen bedrijven mee moeten in de transitie naar een nieuwe economie die duurzaam en inclusief is. Met nieuwe data heeft Rabo Research deze nieuwe economie gemeten. Wat blijkt? Het Nederlandse bedrijfsleven scoort ‘maar’ net een voldoende: een 5,7. Er moeten dus nog bergen verzet worden.
Nieuwsbericht Rabo Research
Artikel Rabo Research
Elk jaar onderzoekt Waag Technology & Society in een debat met deskundigen de Staat van het Internet, dit jaar met specifieke aandacht voor algoritmisch onrecht en andere potentiële gevaren van slimme, zelflerende systemen. Wat zijn de gevolgen voor de mensen waartegen AI bevooroordeeld (biased) is, wat is een wenselijk toekomstperspectief, en welke acties zijn er nodig? Deelnemers aan het debat dit jaar waren Sennay Ghebreab (UvA), Roel Dobbe (TUD), Nani Jansen Reventlow (mensenrechtenadvocaat), Valerie Frissen (SIDN Fonds) en
Martine Stig en Stef Kolman (WeAlgo.org).
Videoverslag (Vimeo)
Lezing Senay
Terwijl Nederland wacht op de Tweede Kamerverkiezingen, presenteert Duitsland haar conceptplannen voor het Europees herstelfonds, waaruit het ruim 29 miljard kan verwachten. Speerpunten zijn onder meer de digitalisering van het onderwijs (1,5 miljard), digitalisering van de economie (6 miljard) en steun aan mkb’ers die stagiairs in dienst nemen (850 miljoen). Neth-ER zet in een artikel uiteen wat Nederland van Duitsland kan leren als het gaat om het Europese herstelgeld.
Artikel Neth-ER
Frankrijk en Nederland gaan intensief samenwerken op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI). De nationale AI-coalities van beide landen gaan samen onderzoeken hoe het mkb optimaal gebruik kan maken van AI. Ook gaan ze samen het gebruik van landbouwdata onderzoeken en bevorderen. Ondernemers en onderzoekers die samen EU-subsidies willen aanvragen voor nieuwe uitvindingen kunnen rekenen op meer steun vanuit beide overheden.
Nieuwsbericht Rijksoverheid
De 23 leden van de League of European Research Universities (LERU) maken van open science de standaard manier van werken op hun instellingen. Dat verklaren ze in de nota ‘Implementing Open Science - Challenges and Opportunities for research-intensive universities in LERU’. Ze gaan allemaal ook een open science-ambassadeur aanstellen die voor de gehele universiteit een cultuuromslag najaagt.
Nieuwsbericht LERU
Publicatie LERU (pdf)
Nieuwsbericht Neth-ER
Britse onderzoekers mogen ook in de toekomst wetenschappelijke projecten van het Horizon-programma van de EU leiden en eraan deelnemen. Maar onderzoekers worden waarschijnlijk geconfronteerd met talloze veranderingen en uitdagingen als gevolg van de brexit, bleek op een conferentie van Science|Business. Dan gaat het om visa-vereisten, gezondheidszorgrechten en ‑kosten, het dataverkeer en meer. Een briefing van de European University Association (EUA) bespreekt wat de brexit betekent voor universiteiten.
Nieuwsbericht Science|Business
Nieuwsbericht EUA
Rapport EUA (pdf)
Het University-Industry Innovation Network (UIIN) heeft een tweede Future of Universities Thoughtbook uitgebracht, deze keer vanuit het perspectief van de coronacrisis. Het eerste boek met essays over de toekomst van de universiteit verscheen in 2018. In het nieuwe boek staan bijdragen van onder meer David Garza (President Tecnologico de Monterrey), Tuula Teeri (President Royal Swedish Academy of Engineering Sciences) en Erik Stam (Professor Strategy, Organization & Entrepreneurship, Universiteit Utrecht). De centrale gedachte is dat universiteiten niet moeten afwachten wat de crisis hun gaat brengen, maar een actieve rol op zich moeten nemen om de toekomst vorm te geven.
Nieuwsbericht UIIN
Publicatie 2021 (pdf)
Publicatie 2018 (pdf)
Het Europees Parlement en de EU-lidstaten hebben overeenstemming bereikt over een nieuwe rechtsgrondslag van het Europees Instituut voor Innovatie en Technologie (EIT) en een strategische innovatieagenda voor het instituut voor de periode 2021-2027. Voor de uitvoering hiervan krijgt het EIT een budget van bijna 3 miljard euro. Het EIT verder gaat twee nieuwe Kennis‑ en Innovatiecentra (KICs) opzetten: voor cultuur en voor water.
Nieuwsbericht Europese Raad
Nieuwsbericht EIT
EIT-verordering (pdf)
Strategische Agenda 2021-2027 – EIT (pdf)
Nieuwsbericht Neth-ER
Door de snelle opkomst van open science hebben wetenschappelijke uitgevers hun functies en bedrijfsmodellen de afgelopen 12 maanden aanzienlijk veranderd. Ze nemen ook actief bestaande open access-uitgevers over. “Wetenschappelijk uitgeven is een kennisindustrie geworden en het wordt steeds duidelijker dat die als zodanig moet worden gereguleerd”, aldus een artikel van Research Professional News.
Artikel Research Professional News
Eind 2020 publiceerde het JRC een handleiding met een ‘beslisboom’ voor het beoordelen van de rechtmatigheid van staatssteun voor onderzoek, ontwikkeling en innovatie. EU-regels stellen hier beperkingen aan, maar bieden er ook mogelijkheden voor. Deze handleiding is gebaseerd op een rapport van EARTO, dat nu openbaar is.
Aankondiging EARTO
Rapport EARTO (pdf)
Sinds het begin van de COVID-19-uitbraak heeft de EU zwaar ingezet op onderzoek en innovatie in de strijd tegen de ziekte. Het zal ook oplossingen bieden voor hoe we als maatschappij en economie in de komende jaren moeten leven met het virus. In een factsheet zet de Europese Commissie (EC) uiteen wat de EU heeft geïnvesteerd in onderzoek en innovatie en welke resultaten daarmee tot nu toe zijn bereikt.
Factsheet EC
Mariana Mazzucato, inspirator van het Europese missiegerichte innovatiebeleid, heeft weer een boek uitgebracht: Mission Economy. In haar nieuwe boek stelt ze dat overheden zich moeten laten inspireren door het ‘moonshot’-programma dat president John F. Kennedy in 1962 lanceerde. Dezelfde insteek zouden overheden nu moeten hanteren om de grootste problemen van onze tijd aan te pakken. “Mission Economy brengt het soort visie, ambitie en verbeelding in dat zo verschrikkelijk ontbreekt in het regeringsbeleid van tegenwoordig”, aldus een recensie van The Guardian. De BBC en Bloomberg spraken met Mazzucato. Ook haar eigen instituut, het Institute for Innovation and Public Purpose (University College London; UCL-IIPP), nam een uitgebreid interview met haar op. Een artikel van FME adviseert beleidsmakers dringend om het boek te lezen.
Artikel The Guardian
Podcast BBC
Video Bloomberg
Video UCL-IIPP
Artikel FME
Moonshot speech Kennedy (1962)
In een wereld waar grote machtsblokken steeds meer strijd met elkaar voeren, wil de EU het liefst ‘strategisch autonoom’ worden, constateert een artikel van Rabo Research. “Dat is een droom die niet gaat uitkomen. En toch is het goed dat de EU daarnaar streeft, ook voor Nederland”, aldus auteur Menno Middeldorp.
Artikel Rabo Research
De Europese Commissie heeft 1,5 miljard euro uitgetrokken voor het opzetten van een transnationaal netwerk van innovatiecentra, ter ondersteuning van de groene en digitale transformatie. Op een eerste gezamenlijke (online) bijeenkomst, maakten meer dan 2.000 belanghebbenden en beleidsmakers de balans op van de ontwikkeling van het netwerk. Er werd ook een werkprogramma voor de komende periode vastgesteld.
Nieuwsbericht EC
Website European Digital Innovation Hubs (EDIH)
Werkprogramma EDIH (pdf)
Het Europees Parlement is verheugd over de start van de eerste fase van het project om vorm en functie van producten en gebouwen te verenigen met duurzaamheid, maar vraagt hoe de Commissie van plan is het te financieren. Op dit moment is er geen aangewezen financieringsbron voor het project dat Europa’s green deal wil omzetten in een culturele en architectonische beweging.
Nieuwsbericht Science|Business
Website New European Bauhaus
De opkomst van COVID-19 benadrukte de al bekende tekortkomingen van het biofarmaceutische innovatiesysteem en overheden sprongen massaal in om de vaccinontwikkeling te versnellen. Een beleidsbrief van het Institute for Innovation and Public Purpose (University College London; UCL-IIPP) bespreekt de noodzaak van een nieuw mondiaal farmaceutisch innovatiesysteem en doet voorstellen hoe dat eruit zou kunnen zien.
Publicatie UCL-IIPP (pdf)
Twaalf EU-landen mogen 2,9 miljard euro staatssteun geven aan een onderzoeksprogramma naar een nieuwe generatie accu’s voor elektrische auto’s. Daar heeft de Europese Commissie (EC) mee ingestemd. Private partijen uit de deelnemende landen investeren zelf, naar verwachting, 9 miljard euro in het programma. Nederland doet er niet aan mee.
Nieuwsbericht EC
Statement Eurocommissaris en Vice-President Maroš Šefčovič
Nieuwsbericht Reuters
Er zijn aanwijzingen dat regelgeving een negatief effect heeft op innovatie. Een artikel van Vox-CEPR beschrijft een onderzoek dat laat zien dat dit inderdaad het geval is, maar dan eigenlijk alleen op kleine, incrementele technologische innovaties. Voor radicale innovaties zijn de negatieve effecten afwezig. Geschat wordt dat regelgeving de totale innovatie met 5 procent vermindert.
Artikel Vox-CEPR
Het JRC organiseerde eind januari een tweedaagse online conferentie ‘What future for European robotics?’. Deze snelgroeiende technologie biedt grote kansen voor groei en herstel, maar vereist gecoördineerde inspanningen op het gebied van vaardigheden, waardeketens, financiering en schaalvergroting van start-ups. Onderwerp van gesprek op de eerste dag was het wetenschappelijk bewijs voor de impact van robotica op werkgelegenheid, productiviteit en concurrentievermogen. De tweede dag ging vooral over de sociale impact van AI en robotica, state-of-the-art ontwikkelingen op het gebied van mens-robotinteractie en het laatste onderzoek naar sociale robots en onderwijs. Op de tweede dag presenteerde de European Engineering Industries Association (EUnited) een ‘European Charter for Robots and Humans’, dat tien aandachtsgebieden noemt om de toekomst van werk vorm te geven. De European Parliamentary Research Service (EPRS) gaf afgelopen maand een rapport uit, opgesteld door het Panel for the Future of Science and Technology, over digitale automatisering en de toekomst van werk.
Verslag dag 1
Verslag dag 2
Persbericht EUnited
Charter EUnited
Rapport EPRS (pdf)
Bijlage Rapport EPRS (pdf)
De verstoring van nieuwe bedrijven als gevolg van de coronapandemie heeft een groot en blijvend effect op de groei van de werkgelegenheid in de EU, zo blijkt uit de prognoses van het JRC. Ondersteuning van start-ups zou in het komende decennium meer dan 3,5 miljoen banen kunnen opleveren. Voor het berekenen van dit effect heeft het JRC een speciale ‘start-up calculator’ ontwikkeld.
Nieuwsbericht JRC
Start-up calculator JRC
Veel van de huidige biologische innovaties zijn complex, meent een artikel van Project Syndicate. “We moeten ze volledig begrijpen om hun impact op ons leven en onze samenleving te kunnen inschatten. Alleen door samen te werken kunnen overheden, wetenschappers, bedrijven en het publiek de kracht van de biologie ten goede aanwenden en tegelijk de risico’s doeltreffend beheren”, aldus het artikel.
Artikel Project Syndicate
Het systeem van ‘slimme specialisatiestrategieën’ in de EU werkt niet optimaal. Dat laat een evaluatie van de Universiteit Utrecht zien. Veel strategieën kennen een waaier van doelstellingen en zijn te weinig gericht op de specifieke kenmerken van regio’s. Er wordt heel veel van elkaar gekopieerd. Dat komt hun efficiëntie niet ten goede. “Het ontbreken van meer beknopte en gerichte S3-strategieën zal waarschijnlijk de doeltreffendheid ondermijnen van wat overigens een zeer interessant en waardevol beleidsexperiment is”, aldus het rapport.
Aankondiging Wiley Online Library
Rapport UU (pdf)
De coronapandemie heeft tekortkomingen aan het licht gebracht in de manier waarop Duitsland omgaat met technologie en data. Met een nieuw 240-puntenplan wil Duitsland een wereldwijde pionier worden in het gebruik van door gebruikers gegenereerde gegevens.
Nieuwsbericht Duitse overheid (D)
Rapport (pdf; D)
Nieuwsbericht DW
Het jaarlijkse rapport over Intellectueel Eigendom (IP) van Raconteur, geschreven voor The Times, gaat in op de strijd om IP-rechten tussen mediareuzen, wat nieuwe bedrijven moeten weten over IP en IP en groene technologie. Een infographic geeft een beeld van het mondiale IP-landschap en legt uit hoe bepaalde landen hun innovaties tegen concurrenten beschermen.
Rapport Raconteur (pdf)
De Vlaamse Adviesraad voor Innovatie en Ondernemen (VARIO) heeft een advies uitgebracht over hoe burgers te betrekken bij het wetenschaps- en innovatiebeleid. Op basis van gegevens uit deskresearch en expertbevragingen maakte de VARIO een model met drie ‘lagen’. De raad legt de nadruk op communiceren (laag 1 in het model), als het meest essentiële om burgers te betrekken bij het wetenschaps- en innovatiebeleid, en als opstap naar meer actieve vormen van betrokkenheid. Laag 2 betreft evidence informed beleid dat het algemeen belang van de burgers prioriteit geeft en zo het draagvlak en het vertrouwen in het beleid versterkt. In deze laag is cocreatie samen met burgers het sleutelbegrip. Wat betreft directe beleidsinput voor wetenschap en innovatie (laag 3 in het model), ziet VARIO eerder een beperkte rol voor burgers.
Advies VARIO (pdf)
Achtergrondrapport (pdf)
Er is een snelgroeiende kloof tussen de huidige vaardigheden van mensen en de vaardigheden die nodig zijn voor banen in het komende decennium, als gevolg van de veranderingen die de vierde industriële revolutie met zich meebrengt. Dat constateert het rapport ‘Upskilling for Shared Prosperity’ van het World Economic Forum (WEF). Regeringen, bedrijven en onderwijsinstellingen moeten daarom in actie komen, aldus een artikel van University World News. Universiteiten kunnen niet snel genoeg beginnen met het opstellen van curricula en het opzetten van, bij voorkeur, duale opleidingen en trainingen.
Rapport WEF (pdf)
Artikel University World News
Vergelijkbaar met de industrie, verandert ook de wetenschap door nieuwe technologieën, aldus een artikel van The Conversation. “Science 4.0 bestaat echt.” Het is de taak van wetenschappers om al die veranderingen ten goede te laten komen aan de hele samenleving, inclusief vrouwen, achterstandsgroepen en ontwikkelingslanden.
Artikel The Conversation
De OESO schat dat 14 procent van de banen in de wereld een hoog automatiseringsrisico loopt. Desondanks is de werkgelegenheid in bijna alle OESO-landen in de periode 2012-2019 gegroeid. Op landenniveau hing een hoger risico op automatisering samen met een hogere werkgelegenheidsgroei, op beroepsniveau was dat effect veel geringer. Een tweede rapport van de OESO laat zien dat kunstmatige intelligentie (AI) vergelijkbare effecten op de werkgelegenheid heeft als automatisering in het algemeen. De inhoud van banen verandert er wel door in alle functies. Als AI alleen wordt ingevoerd om kosten te besparen, kan dit voor de hele werkomgeving negatieve gevolgen hebben.
Rapport OESO – 1 (pdf)
Rapport OESO – 2 (pdf)
Het Nederlandse Innovatie Attaché Netwerk heeft zes artikelen geschreven over het gebruik van kunstmatige intelligentie (AI) in de gezondheidszorg, in Frankrijk, Duitsland, China, Canada, Brazilië en India. De artikelen laten zien hoe elk land andere zwaartepunten legt en hoe die van elkaar verschillen.
Artikel AI in Frankrijk (pdf)
Artikel AI in Duitsland (pdf)
Artikel AI in China (pdf)
Artikel AI in Canada (pdf)
Artikel AI in Brazilië (pdf)
Artikel AI in India (pdf)
De ontwikkeling van ‘smart cities’ verloopt wereldwijd niet snel. Een artikel van Cities Today schetst welke zeven lessen er zijn te leren van de steden die momenteel vooroplopen, zoals Barcelona, Amsterdam, Singapore en New York. Het gaat bijvoorbeeld om een holistische benadering, het vooropstellen van burgers, het op één lijn brengen van overheidsinitiatieven en het formuleren van een langetermijnvisie.
Artikel Cities Today
Ongeveer 70 prominente politici uit G7-landen en de EU hebben een brief geschreven aan de leiders van hun landen waarin zij oproepen “zich te verenigen rond een actieplan” tegen China. Dat land zou op allerlei manieren trachten zijn marktmacht op het gebied van kunstmatige intelligentie (AI), kwantum en 5G-technologie te versterken, onder andere door het verkrijgen van sleutelposities in uiteenlopende organisaties. Volgens een artikel van Axios wil de Amerikaanse president Joe Biden China inderdaad op deze punten aanpakken.
Nieuwsbericht Science|Business
Brief (pdf)
Artikel Axios
Het Amerikaanse innovatiebeleid is verouderd en vereist een nieuw, internationaal kader. Dat stelt een artikel van Issues in Science and Technology. Ook een opinieartikel van Bloomberg pleit daarvoor. Terwijl het tweede artikel vooral pleit voor extra investeringen in r&d, pleit het eerste artikel ervoor om vooral maatregelen te nemen die de benutting van r&d door het bedrijfsleven versterken.
Artikel Issues
Artikel Bloomberg
Een artikel van de denktank Brookings schetst hoe de VS de komende jaren voortgaat op het pad van kunstmatige intelligentie (AI). Het constateert dat de regering Trump daarvoor een stevige basis heeft gelegd met financiering van onderzoek, de formalisering van het werken met AI door federale overheidsinstellingen en de oprichting van verschillende agentschappen. Ook een artikel van MIT Technology Review gaat in op de toekomst van AI in de VS. Dit artikel denkt onder meer dat het AI-onderzoek zich minder sterk gaat richten op het militaire gebruik van AI.
Artikel Brookings
Artikel MIT Technology Review