AWTI e-mail alert 30 januari 2020

Krachtiger kiezen voor sleuteltechnologieën

Op 29 januari heeft de AWTI zijn advies ‘Krachtiger kiezen voor sleuteltechnologieën’ overhandigd aan staatssecretaris Mona Keijzer (EZK) en minister Ingrid van Engelshoven (OCW). In dit advies doet de AWTI aanbevelingen over een aanpak om de mogelijkheden van sleuteltechnologieën optimaal te benutten en de negatieve effecten ervan te beheersen. Om mee te kunnen blijven doen op het wereldwijde hightechtoneel, adviseert de AWTI de regering te zorgen voor een integrale aanpak met weloverwogen keuzes en meer middelen. Het zorgt ervoor dat keuzes beter doordacht en minder afhankelijk worden van gepolder, gevestigde belangen en sterke lobby.
Nieuwsbericht AWTI
Advies AWTI

AWTI e-mail alert van 23 januari niet ontvangen?

Door een technische storing aan onze zijde heeft u mogelijk de AWTI e-mail alert van afgelopen week niet ontvangen. U kunt deze alsnog lezen op onze website.
AWTI e-mail alert 23 januari
 

Presentatie AWTI-advies en symposium: De rol van wetenschap, technologie en innovatie in maatschappelijke transities

De AWTI organiseert op vrijdag 7 februari een symposium met als onderwerp de rol van wetenschap, technologie en innovatie in maatschappelijke transities. Helaas zijn alle plekken inmiddels vergeven. U kunt zich nog wel aanmelden voor de wachtlijst. Heeft u zich al aangemeld maar kunt onverhoopt toch niet aanwezig zijn, dan verzoeken wij u zich tijdig af te melden. Tijdens het symposium presenteert de AWTI een advies dat de raad over dit onderwerp heeft opgesteld. Wetenschap, technologie en innovatie spelen een cruciale rol in maatschappelijke transities. Maar wat ze bijdragen wordt zowel overschat als onderbenut. Hoe kan de rol van wetenschap, technologie en innovatie verbeterd worden?
Website
 

VSNU: “Nederland moet in EU pleiten voor hogere uitgaven onderzoek en innovatie”

De VSNU maakt zich zorgen over de onderhandelingen over het nieuwe Meerjarig Financieel Kader van de EU. “Het Nederlandse standpunt lijkt te zijn: koste wat het kost niet meer budget voor Europa.” Dat lijkt een logische manier om de kosten in de hand te houden, maar is dat niet, vindt de VSNU. Nederland is een netto-ontvanger als het gaat om onderzoek en innovatie, en zo “schieten we, bij bezuinigingen, onszelf in de voet”.
Beleidsbrief VSNU (pdf)

Onzekerheid en vrees voor gevolgen brexit voor Europees onderzoek

Britse onderzoekers hebben in het afgelopen jaar minder aanvragen voor Europese onderzoeksbeurzen ingediend dan de jaren daarvoor. Dat zegt de nieuwe president van de Europese Onderzoeksraad ERC in gesprek met The Guardian. Hij vreest voor een lagere bijdrage en deelname van het VK aan het nieuwe kaderprogramma Horizon Europe. De European Universities Association (EUA) heeft een briefing gemaakt over de gevolgen van de brexit voor universiteiten en hoe ze daarmee moeten omgaan.
Artikel The Guardian
Briefing EUA (pdf)

Bloomberg: Duitsland meest innovatieve land van de wereld

Op de Bloomberg Innovation Index 2020 is Duitsland gestegen naar de eerste plaats. Hiermee doorbreekt het land het 6 jaar durende succes van Zuid-Korea. De VS zakt één plaats weg naar nummer 9. Nederland stijgt van 15 naar 13. “De (Duitse) productiesector is nog steeds zeer concurrerend en een bron van innovatie”, zegt Carsten Brzeski, hoofdeconoom bij ING Duitsland in een bericht van The Business Times. Hij waarschuwt echter voor het gebrek aan innovatie in de Duitse dienstensector. En de automobielindustrie moet grote veranderingen doorvoeren om de concurrentie met andere landen te weerstaan. Volgens een rapport van McKinsey zouden Duitse (en andere West-Europese) autobedrijven naar Midden- en Oost-Europa kunnen kijken als een strategische oplossing voor de huidige uitdagingen in hun r&d-functies.
Nieuwsbericht en Index Bloomberg
Nieuwsbericht The Business Times
Nieuwsbericht McKinsey
Rapport McKinsey
 

Onderwijsraad: Strategische visie op hele onderwijsstelsel en langere termijn nodig

De Onderwijsraad heeft een advies uitgebracht in reactie op de Strategische Agenda Hoger Onderwijs en Onderzoek die minister Van Engelshoven van OCW begin december 2019 publiceerde. De raad vindt het goed dat de nieuwe strategische agenda meer waardering voor onderwijs heeft en aandacht geeft aan leven lang ontwikkelen en studentsucces. Hij plaatst wel kanttekeningen. Zo zou de overheid een duidelijke visie op de waarden en de eigen aard van hogescholen en universiteiten moeten ontwikkelen. Als input voor de Strategische Agenda heeft de AWTI in juni 2019 een advies uitgebracht over de toekomstbestendigheid van het stelsel voor hoger onderwijs en onderzoek. Op 10 februari spreekt de Tweede Kamer over de Strategische Agenda. Ter voorbereiding daarvan heeft de AWTI een factsheet opgesteld voor de vaste Kamercommissie OCW.
Advies Onderwijsraad
Advies AWTI (juni 2019)
Factsheet AWTI (pdf)
 

Van Engelshoven zet dit jaar in op 1 miljard extra voor hoger onderwijs

Studenten lenen meer en ervaren stress, de werkdruk in het hoger onderwijs is te hoog en het rendementsdenken moet een halt worden toegeroepen, zegt minister Ingrid van Engelshoven. Daarom is er een miljard euro extra nodig, waarvoor zij zich dit jaar vol gaat inzetten.
Artikel ScienceGuide

Filosoof Hans Radder stuit op tal van inconsistenties in wetenschapsdebat

In zijn nieuwe boek ‘From commodification to the common good: Reconstructing science, technology, and society’ gaat emeritus-hoogleraar Filosofie van Wetenschap en Technologie Hans Radder (VU) breed in op aan aantal filosofische en maatschappelijke onderwerpen. Hierbij komen geregeld Nederlandse debatten over wetenschap en technologie aan bod, zoals over open access en de Nederlandse Wetenschapsagenda. Radder neemt veel inconsistenties in het debat waar, bijvoorbeeld over het maatschappelijk belang van fundamenteel versus dat van toegepast onderzoek.
Artikel ScienceGuide

Er is alle reden om een bredere opvatting te hanteren over economische groei

Vanuit de maatschappij, de politiek en de wetenschap wordt regelmatig kritiek geuit op de eenzijdige manier waarop de wereld tot nu toe aankijkt tegen economische groei. Een artikel van Trouw noemt drie redenen waarom we zouden moeten overstappen op een breder welvaartsbegrip: klimaatverandering, ongelijkheid en ongelukkige burgers. IJsland, Nieuw-Zeeland en Schotland hebben hiertoe al stappen gezet. Een rapport van Deloitte laat zien dat het concept ook steeds meer wordt omarmd door het grote bedrijfsleven en als een integraal onderdeel wordt gezien van de transitie naar Industrie 4.0. Forbes schreef er een artikel over.
Artikel Trouw
Artikel Deloitte
Rapport Deloitte (pdf)
Artikel Forbes
 

Von der Leyen: “Europese ‘science cloud’ zal verborgen schat blootleggen”

De European Open Science Cloud, een enorme opslagplaats van onderzoeksresultaten die later dit jaar live zal gaan, zal nieuwe waarde toevoegen aan enorme voorraden ongebruikte gegevens. Dat zei voorzitter van de Europese Commissie Ursula von der Leyen op één van de bijeenkomsten op het World Economic Forum in Davos. De Open Science Cloud zou ook moeten worden opengesteld voor onderzoekers van buiten de EU.
Nieuwsbericht Science|Business

Zo voeren universiteiten een cultuur van onderzoeksintegriteit door

LERU, the League of European Research Universities, presenteert een adviesdocument waarin wordt aangegeven hoe universiteiten een cultuur van onderzoeksintegriteit kunnen ontwikkelen binnen hun instellingen. In een tijd waarin het vertrouwen van het publiek in informatie steeds meer wordt uitgedaagd door verkeerde informatie, is degelijk en betrouwbaar onderzoek van bijzonder belang. Universiteiten spelen in deze context een sleutelrol, aldus de publicatie.
Adviesrapport LERU

EC benoemt topdeskundigen voor advisering onderzoeks- en innovatiebeleid

De Europese Commissie (EC) heeft 16 deskundigen aangewezen die onafhankelijk advies zullen geven over het toekomstige onderzoeks- en innovatiebeleid van de EU. De Economic and Societal Impact of Research and Innovation expert group (ESIR) moet de Commissie in het bijzonder gaan adviseren over duurzame ontwikkeling. Als voorzitter is de Belgische Sandrine Dixson-Declève benoemd, covoorzitter van de Club van Rome.
Nieuwsbericht EC
Benoemde leden

Europa is zwak in ‘prille’ technologie

Het Joint Research Centre heeft een methodologie ontwikkeld voor het opsporen van zeer vroege tekenen van opkomende technologieën. Hiermee is vastgesteld dat Europa in de vroege ontwikkeling van opkomende technologieën achterloopt op de rest van de industriële wereld. De gebieden sociale wetenschappen, gezondheid en milieu vormen een uitzondering hierop.
Publicatie JRC
Nieuwsbericht Neth-ER

Partnerschappen in 2020, de stand van zaken

In de aanloop naar Horizon Europe wordt er flink gesleuteld aan het partnerschappenlandschap. Het aantal partnerschappen daalt en ook de verschillende vormen worden verminderd. Met nog één jaar te gaan, maakt Neth-ER voor u de balans op. Waarom wordt er hervormd, wat is er tot nu toe gedaan en wat mogen we nog verwachten?
Artikel Neth-ER

MKB-instrument ondersteunt innovatie effectief

Het MKB-instrument (SME Instrument) biedt effectieve steun bij innovatieprojecten, concludeert een onderzoek van de Europese Rekenkamer (ECA). Tot nu toe zijn vanuit het fonds meer dan 5.000 projecten gefinancierd en het EU-stempel heeft hen tevens geholpen om extra investeringen aan te trekken. De controleurs stellen wel vast dat onderdelen van het instrument voor verbetering vatbaar zijn als het in 2021 wordt ondergebracht bij de European Innovation Council.
Nieuwsbericht ECA
Rapport ECA

Digital Europe: “Goed dat AVG er is, nu verbeteringen doorvoeren”

De Algemene verordening gegevensbescherming (AVG; GDPR) heeft de verantwoordingsplicht vergroot en op alle niveaus geleid tot een groter bewustzijn van gegevensbeschermingskwesties. Dat constateert brancheorganisatie Digital Europe in een position paper. Er is nog wel het nodige aan te verbeteren, zoals het vereenvoudigen van de regels voor gegevens met een laag risico voor individuele rechten en vrijheden of van de regels voor het overdragen van gegevens.
Nieuwsbericht
Rapport (pdf)

Kritische kanttekeningen bij Europese Green Deal

Het investeringsplan van 1 biljoen euro voor de European Green Deal zou bij lange na niet genoeg zijn om “een groene investeringsgolf” op gang te brengen. Volgens een artikel op het weblog van de Europese denktank Bruegel zullen ook de lidstaten grote inspanningen moeten plegen. De denktank Institut Montaigne heeft een beleidsbrief geschreven over hoe een CO₂-heffing de Europese klimaatdoelstellingen dichterbij kan helpen brengen. Een artikel van VOX – CEPR toont zich sceptisch over het idee dat de Green Deal moet leiden tot CO₂reductie en tegelijkertijd bijdragen aan de verhoging van de arbeidsproductiviteit. “Dat gaat voorbij aan het feit dat een grotere arbeidsproductiviteit de uitstoot kan verhogen en de klimaatverandering kan versnellen.”
Artikel Bruegel
Nieuwsbericht Institut Montaigne
Beleidsbrief Institut Montaigne (pdf)
Artikel VOX – CEPR

Kan goed werk de productiviteitspuzzel oplossen?

De Britse Royal Society for the encouragement of Arts, Manufactures and Commerce (RSA) heeft, samen met Carnegie UK Trust, een bundel gemaakt met 17 essays over de relatie tussen productiviteit en kwaliteit van werk. De hoofdvraag is: “draagt beter werk bij aan een hogere arbeidsproductiviteit?” De bundel geeft perspectieven en visies weer vanuit het beleid, het bedrijfsleven, de academische wereld en de vakbonden.
Nieuwsbericht RSA
Publicatie RSA / Carnegie UK Trust (pdf)

Nog veel onduidelijk over de effectiviteit van onderzoek‑ en ontwikkelingssubsidies

Het is (nog steeds) onduidelijk wat de relatie is tussen directe r&d-subsidies van overheden en variabelen op bedrijfsniveau zoals investeringen en prestaties. Dat laten onderzoekers van Universiteit Maastricht (UM) en KU Leuven zien in een artikel dat is opgenomen in het kwartaaltijdschrift over beleidsonderzoek van het Duitse ifo Institute. Een ander artikel, van onderzoekers van het ZEW – Leibniz Centre for European Economic Research, constateert dat het moeilijk valt uit te maken of een overheid meer geld moet steken in onderzoek en minder in ontwikkeling, of andersom. Overheidssubsidies voor onderzoek hebben gemiddeld meer maatschappelijk effect dan subsidies voor ontwikkelingsprojecten, maar de onzekerheid over resultaten is ook groter.
Artikel UM / KU Leuven (pdf)
Artikel TU München ZEW (pdf)
ifo DICE Report 4 / 2019 (Winter)

VK: Regering wil grote impuls geven aan onderzoek en ontwikkeling

De Britse regering gaat de publieke investeringen in r&d de komende 5 jaar verdubbelen. Dit moet ertoe leiden dat het VK in 2027 uitkomt op een besteding van 2,4 procent van zijn bbp voor dit doeleinde. De nieuwe minister van Wetenschap Chris Skidmore presenteerde afgelopen week in een toespraak zijn visie op de toekomst van r&d. Premier Johnson kondigde deze week aan dat er vanaf 20 februari a.s. een nieuwe, snelle visumregeling van kracht wordt voor buitenlandse topwetenschappers, onderzoekers en wiskundigen.
Toespraak Skidmore
Aankondiging Johnson

VK: Hoeveelheid durfkapitaal voor techsector breekt record in 2019

Techbedrijven in het VK hebben vorig jaar ruim 13 miljard dollar aangetrokken. Daarmee presteerde het land beter dan Duitsland en Frankrijk samen. Volgens een rapport van Tech Nation en Dealroom ging een derde van de totale investeringen in techbedrijven in Europa naar het VK.
Nieuwsbericht Science|Business
Rapport Tech Nation / Dealroom (pdf)
 

 “Automatisering verandert rol van manager in de komende vier jaar compleet”

69% van het routinematige werk dat managers op dit moment uitvoeren is in 2024 geautomatiseerd. Vooral de inzet van kunstmatige intelligentie (AI) en technologieën zoals virtuele persoonlijke assistente en chatbots op de werkvloer neemt snel toe, voorspelt onderzoeksbureau Gartner.
Nieuwsbericht Gartner
Nieuwsbericht Executive People

Modellen voor het herverdelen van de waarde van gegevens

Nu de waarde van persoonlijke gegevens zich blijkt te concentreren in digitale platforms, wordt het tijd om mensen auteursrechten op hun persoonlijke gegevens te geven, stelt een artikel van Vox – CEPR. Het presenteert een aantal modellen hiervoor die ethisch, juridisch en bestuurlijk haalbaar en verdedigbaar zijn.
Artikel VOX - CEPR

Waarom de grote technologiebedrijven opeens marktregulering van AI wensen

De grote techbedrijven pleiten steeds vaker voor regulering van AI, zoals vorige week nog Microsoft-president Brad Smith op het World Economic Forum in Davos. GeekWire maakt er melding van. “We moeten niet wachten tot de technologie volwassen is voordat we beginnen met het toepassen van principes en ethiek en zelfs regels om AI te besturen”, aldus Smith. In een artikel van Exponential View legt technologie-expert Azeem Azhar wat hierachter steekt: eigenbelang. De grote techbedrijven zijn vooral uit op behoud van hun enorme marktmacht. Een artikel van Forbes stelt dat bedrijven niet hoeven te wachten op regelgeving als het gaat om ethische AI. Het noemt 5 manieren waarop bedrijven er nu al direct mee aan de slag kunnen.
Nieuwsbericht GeekWire
Artikel Exponential View
Artikel Forbes

Ceo’s zien belang in van ‘upskilling’, maar doen nog (te) weinig

Ceo’s in de wereld zijn zich ervan bewust dat ze, voor het voortbestaan van hun bedrijf, medewerkers met andere vaardigheden nodig hebben. Maar tot nu toe is slechts 24 procent ‘significant’ aan de slag met het zogenoemde ’upskilling’. In Nederland ligt dit percentage slechts op 9 procent. Dat laat de jaarlijkse CEO Survey van PwC zien. Dat constateert verder dat ceo’s tamelijk pessimistisch zijn over de economische vooruitzichten voor de komende jaren. Vorige maand presenteerde McKinsey een rapport dat constateerde dat ceo’s anders moeten gaan denken en handelen als het gaat om het leren binnen hun organisaties. Investeren in vaardigheden is de sleutel tot succes in het tijdperk van kunstmatige intelligentie, stelt een artikel van de Adecco Group, dat zich baseert op gegevens van de Global Talent Competitiveness Index 2020 (GTCI). Deze index laat verder zien dat Nederland op plaats 6 van de wereld staat als het gaat om de beschikbaarheid van goed opgeleide mensen voor de arbeidsmarkt van de toekomst.
Nieuwsbericht PwC
Uitzending BNR
Artikel McKinsey
Artikel Adecco Group
Rapport GTCI

Waterstof wordt nog dit decennium concurrerend

Een rapport van de mondiale Hydrogen Council en McKinsey laat zien dat de kosten van waterstof als energiedrager in het komende decennium sterk zullen dalen, vooral dankzij schaalvergroting. Naar schatting gaat het om een daling met circa 50 procent. Hiermee wordt waterstof concurrerend met andere koolstofarme alternatieven en, in sommige gevallen, zelfs met conventionele energiedragers. Er is wel overheidssteun nodig om waterstof zijn beloften te laten waarmaken.
Nieuwsbericht Hydrogen Council
Rapport Hydrogen Council (pdf)

Ruimtevaart is een grote sector aan het worden

Tien jaar geleden zou de wereld hebben gelachen om het idee dat er private ruimtevaartbedrijven zouden ontstaan. Nu, ruim 25 miljard dollar verder, stelt een rapport van venture capital-bedrijf Space Angels dat we aan de vooravond staan van een ondernemend ruimtetijdperk. Volgens een artikel van Yahoo Finance wordt 2020 het jaar van het beginnende ruimtetoerisme. “The sky is not the limit.”
Nieuwsbericht Asume Tech
Rapport Space Angels (registratie verplicht)
Artikel Yahoo Finance

VS: Universiteiten “overschatten” hun rol bij commerciële toepassingen

De Amerikaanse hogescholen en universiteiten produceren een verrassend klein deel van de octrooien en start-ups van de natie, respectievelijk 2 en 0,1 procent. Ze verdienen zo weinig geld aan het in licentie geven van uitvindingen dat het op veel instellingen niet eens de kosten van het beheer ervan dekt. En toch melden universiteiten dat hun onderzoek “het mondiale concurrentievermogen van de VS en de nationale veiligheid zal verbeteren en zal leiden tot innovaties die onze economie laten groeien en tegelijkertijd de kwaliteit van het leven verbeteren.” The Hechinger Report laat wetenschappers aan het woord die sceptisch zijn over de mogelijkheden van universiteiten om onderzoeksresultaten naar de markt te brengen en over de resultaten die ze daarmee boeken. “We overschattende rol die we spelen.”
Artikel The Hechinger Report  

VS: Overheid moet veel meer gaan investeren in experimentele ontwikkeling

Het rapport The State of U.S. Science and Engineering van de Amerikaanse National Science Foundation (NSF) en de National Science Board (NSB) bevestigt het beeld dat we al jaren zien: de voortdurende groei van China in de wereldwijde omvang van r&d. Het land heeft Europa al ingehaald en zal de VS over ongeveer 2 jaar overtreffen. Volgens een artikel van het Amerikaanse State Science and Technology Institute (SSTI) moet de overheid nú meer gaan investeren in r&d, en dan niet zozeer in fundamenteel onderzoek maar vooral in experimentele ontwikkeling, het terrein waarop China (maar ook Zuid-Korea en Japan) de laatste jaren grote vooruitgang hebben geboekt.
Nieuwsbericht Euro Scientist
Rapport NSB
Artikel SSTI

VS: Kleinere bedrijven willen af van marktmacht Big Tech

De verschillende antitrust-onderzoeken in de VS naar Amazon, Apple, Google en Facebook vorderen gestaag. Vorige week getuigden topmensen van Sonos, PopSockets, Tile en BaseCamp in een hoorzitting van het Congres. Hun klachten over oneerlijke mededingingspraktijken van de Big Four kunnen wel eens de opmaat zijn naar strafzaken of nieuwe antitrust-regelgeving, stelt een artikel van Vox Recode.
Artikel Vox Recode