Beeld: ©AWTI

AWTI e-mail alert 29 oktober 2020

In deze e-mail alert veel berichten over digitalisering en de impact daarvan op economie en samenleving. Hoe ziet de digitale samenleving in de toekomst er uit? Hoe kan digitalisering helpen Europa concurrerender, innovatiever, groener, inclusiever en veerkrachtiger te worden? Hoe ziet het werk er in de toekomst uit? En wat te doen met alle data? Verder ook nieuws over innovatie voor verduurzaming van de economie en samenleving.  We zetten stappen in o.a. energietechnologie, landbouwinnovatie en vergroening van de chemie, maar publieke en private investeringen in onderzoek & innovatie blijven nog achter. De grote uitdagingen van digitalisering en verduurzaming voor onze toekomst, zijn ook aanleiding voor de wetenschappelijke wereld om op te roepen tot meer geld en ruimte voor onderzoek, onderwijs en innovatie.

Bericht van de AWTI

Met presentatie ‘A better start’ gaf AWTI de aftrap van European Entrepreneurship Summit

Als opening van de online European Entrepreneurship Summit (EES) op 16 oktober presenteerde de AWTI de Engelse versie van het AWTI-advies over doorgroei van kennisintensieve start-ups (‘A better start. The key to growth of knowledge-intensive start-ups’). Constantijn van Oranje, special envoy voor start-ups en scale-ups, ontving het eerste exemplaar van het Engelstalige rapport. Hij ging samen met AWTI-raadslid Jos Benschop en de online volgers in gesprek over het verbeteren van doorgroei van start-ups. Constantijn riep op om de aanbevelingen uit te voeren om zo Nederland tot een scale-up kampioen te maken.
Advisory report: A better start. The key to growth of knowledge-intensive start-ups

De opvallendste berichten van de afgelopen twee weken


KNAW wil nieuw systeem van ‘rolling grants’ voor wetenschappers

Wetenschappers in verschillende fasen van hun loopbaan hebben behoefte aan meer rust en continuïteit, zodat zij succesvol kunnen bijdragen aan wetenschappelijke ontdekkingen en maatschappelijke ontwikkelingen. De KNAW denkt dat een nieuw rolling-grantsfonds met een werkkapitaal van zo’n half miljard euro, hiervoor kan zorgen. Het fonds moet in de vorm van een extra, geoormerkt budget aan de universiteiten en universitair medisch centra toegewezen worden. Het zou de ‘projectificering’ helpen bestrijden, ongebonden onderzoek bevorderen, de druk op het wetenschapssysteem verminderen, en meer garanties geven voor continuïteit. De VSNU ziet wel wat in de plannen.
Persbericht KNAW
Rapport KNAW (pdf)
Reactie VSNU
Nieuwsbericht HOP / EM


Toekomst Europese onderzoek, onderwijs en innovatie staat op het spel

De gevolgen van de coronacrisis. De grote mondiale veranderingen die gaande zijn. De noodzaak van het ontwikkelen van (veel) nieuwe groene en digitale oplossingen. De hele wetenschappelijke wereld is ernstig bezorgd en pleitte de afgelopen twee weken voor meer maatregelen van overheden om onderzoek, onderwijs en innovatie de ruimte te geven die nodig is om in de nabije toekomst al haar functies te vervullen. De EUA bracht bijvoorbeeld een rapport uit over de financiële en economische gevolgen van de coronacrisis voor de universiteiten in Europa. The Guild publiceerde een visiedocument over Europese universiteiten in een tijd van wereldwijde transformatie. De hele universitaire en wetenschappelijk wereld, waaronder de LERU, ondertekende een verklaring van het Europees Parlementslid Christian Ehler die de Europese Raad oproept alsnog tot een verhoging van het budget van Horizon Europe te komen. Het motto van deze oproep: ‘If we mess this up we are putting our future at stake!’. Los daarvan presenteerden de voorzitters van de Duitse Hochschulrektorenkonferenz (HRK) de Österreichische Universitätenkonferenz (Uniko) en de Nederlandse Vereniging van Universiteiten (VSNU) nog een gezamenlijke verklaring waarin ze (nogmaals) pleiten voor een hoger budget voor Horizon Europe.
Nieuwsbericht EUA
Rapport EUA (pdf)
Nieuwsbericht The Guild
Rapport The Guild
Nieuwsbericht LERU
Verklaring Ehler
Verklaring HRK / Uniko / VSNU (pdf)


VS: Nationale Strategie voor Kritische en Opkomende Technologieën

President Donald Trump heeft een ‘National Strategy for Critical and Emerging Technologies’ uitgebracht, waarin wordt geschetst hoe de VS zijn concurrentievoordeel zullen bevorderen en beschermen op gebieden als kunstmatige intelligentie, energie, kwantuminformatiewetenschap, communicatie- en netwerktechnologieën, halfgeleiders, militaire en ruimtetechnologieën. Het herfstnummer van het Amerikaanse tijdschrift Issues in Science and Technology is geheel gewijd aan de vraag hoe de VS economisch en maatschappelijk meer kan profiteren van zijn mondiale leiderschap op het gebied van technologie en innovatie. Dat levert een breed palet aan antwoorden op.
Nieuwsbericht Het Witte Huis
Rapport Amerikaanse overheid (pdf)
Issues #Najaar 2020

Nieuws en achtergronden uit Nederland


Aantal gepromoveerden groeit hard, maar slechts klein deel blijft in de wetenschap

Er komen steeds meer gepromoveerden. Ook verhoudingsgewijs vinden zij steeds vaker een baan buiten de academische wereld. Van de gepromoveerden die niet werken bij een universiteit of universitair medisch centrum zijn de werkzaamheden bij 39 procent niet gerelateerd aan het promotieonderzoek. Bij gepromoveerden die werken binnen de academische wereld is dit, niet onverwacht, lager: 16 procent. Dit blijkt uit het Gepromoveerdenonderzoek 2019 van het CBS.
Nieuwsbericht CBS
Rapport CBS
Nieuwsbericht HOP / UToday  


Frank Miedema: “Corona laat zien hoe belangrijk ‘open science’ is”

Er zitten allerlei haken en ogen aan het ideaal van open science, erkent hoogleraar Frank Miedema. Maar de wetenschap moet echt de ramen opengooien. “Toen de Covid-19-pandemie uitbrak, gebeurde er iets bijzonders”, vertelt Miedema. “Vrijwel alle uitgevers sprongen over hun eigen schaduw heen. Ze maakten alle wetenschappelijke publicaties en data rond het coronavirus gratis toegankelijk voor iedereen, zodat de kennis zich snel verspreidt. Dat is open science op zijn best. Zo moet het eigenlijk met alle kennis gaan.”
Artikel HOP / UToday


CPB kan opbrengsten investeringen in onderwijs en onderzoek niet doorrekenen

Uitgaven aan onderwijs en onderzoek tellen in de rijksbegroting als consumptieve uitgaven. Iedereen begrijpt dat het ook investeringen zijn, die zichzelf dus op de lange termijn terugbetalen, maar hoeveel precies is met de huidige stand van de wetenschap niet te berekenen. Dat hoorde ScienceGuide toen ze de vraag naar de opbrengsten van onderwijsinvesteringen voorlegde aan het Centraal Planbureau.
Nieuwsbericht ScienceGuide


Rathenau Instituut stelt tien ontwerpeisen aan de digitale samenleving

Met de doorbraak van ‘immersieve’ technologieën, zoals augmented reality, virtual reality en spraakcomputers, gaat de digitale samenleving een nieuwe fase in. De fysieke en digitale wereld raken meer dan ooit met elkaar verknoopt. Dat roept urgente maatschappelijke en politieke vragen op. In een manifest presenteert het Rathenau Instituut tien ontwerpeisen aan de digitale samenleving van morgen.
Nieuwsbericht Rathenau
Manifest Rathenau


Wat we van andere landen kunnen leren over digitale instrumenten voor democratie

Het parlement en de regering kunnen leren van digitale burgerbetrokkenheid in andere landen zoals Estland, Duitsland en Taiwan. Maar voor vruchtbare, vrije en veilige interactie tussen bestuurders, politici en burgers is meer nodig dan technologie. Dat blijkt uit nieuw internationaal vergelijkend onderzoek van het Rathenau Instituut. (Zie ook: ‘Estland: Zo ziet een ‘Digitale Republiek’ eruit’ onder Nieuws en achtergronden uit Europa).
Nieuwsbericht Rathenau
Rapport Rathenau


Drie rapporten over de platformeconomie

In de afgelopen twee weken verschenen drie rapporten over de platformeconomie: ‘Hoe werkt de platformeconomie’ (SER), ‘Meting Kluseconomie’’ (SEO Economisch Onderzoek i.o.v. SER) en ‘Platformarbeid in kaart brengen’ (TNO). Bij elkaar bieden ze een schat aan informatie voor een diepgaande discussie over de voor‑ en nadelen en de regulering van platformbedrijven. Een artikel van ZiPconomy zet uiteen dat het SER-rapport niet álle vragen beantwoordt die je over de platformeconomie zou kunnen stellen. (Zie ook: ‘Europees Parlement wil omvattende regulering platformeconomie’ onder Nieuws en achtergronden uit Europa).
Rapport SER (pdf)
Rapport SEO Economisch Onderzoek (pdf)
Rapport TNO (pdf)
Artikel ZiPconomy


Innovatieteams bedrijven richten zich vooral op digitale transformatie

De coronacrisis fungeert als aanjager van de digitale transformatie. Het zwaartepunt van deze transformatie ligt op de toepassing van nieuwe technologieën en in mindere mate op nieuwe vormen van waardecreatie, organisatorische veranderingen en financieel-strategische aspecten. Dit blijkt uit de Nederlandse Innovatie Monitor 2020 van het Amsterdam Centre for Business Innovation (UvA). Nederlandse bedrijven zetten vooral in op de sleuteltechnologieën cloud computing, e-commerce en big data. Bijna de helft van de ondervraagde bedrijven denkt dat de werkgelegenheid bij hun organisatie gaat toenemen als gevolg van digitale ontwikkelingen.
Nieuwsbericht UvA
Nieuwsbericht SEO Economisch Onderzoek
Rapport (pdf)


Meer startende ondernemers met groei-ambities, minder groeien door tot scale-ups

De mate van ondernemerschap is in Nederland in 2019 iets gedaald ten opzichte van 2018, maar de personen die in 2019 een nieuwe onderneming startten waren wel meer ambitieus. Dit blijkt uit de laatste resultaten van de Global Entrepreneurship Monitor (GEM). De nieuwe editie van de Scaleup Dashboard, het jaarlijkse scale- en startuponderzoek van de Erasmus Centre for Entrepreneurship (ECE) laat zien dat de groei van het aantal scale-ups al voor de coronacrisis is stilgevallen. Bijna twee derde van de scale-ups komt terecht in de tweede ‘Valley of Death’ en verliest zijn groeimomentum.
Nieuwsbericht Panteia
Rapport Panteia (pdf)
Nieuwsbericht ECE
Rapport ECE


Reshoring biedt kansen voor Nederlandse hightech

Decentralisatie van productie, vaak aangeduid met termen als reshoring en nearshoring, staat hoog op de agenda van internationale bedrijven. Wat zijn de belangrijkste redenen hiervoor en wat zijn de voor- en nadelen? Voor de Nederlandse industrie biedt het verschijnsel kansen voor onder meer de “high end productieactiviteiten die nauw verbonden zijn aan r&d activiteiten en die direct aansluiten bij specifieke kennisclusters in Nederland”, aldus onderzoek van Buck Consultants International (BCI).
Nieuwsbericht BCI


Kabinet kiest voor verantwoorde inzet biogrondstoffen

Biogrondstoffen vormen de basis voor de noodzakelijke transitie naar een duurzame economie. De SER bracht er in juli 2020 een advies over uit, ‘Biomassa in balans, dat het kabinet nu omarmt. Het beleid rond toepassing van biogrondstoffen zal worden verdeeld in de categorieën opbouw, ombouw en afbouw.
Nieuwsbericht Rijksoverheid
SER-advies (pdf; juli 2020)


Campussen en science parks krijgen weinig reactie op kritiek ‘afwezige overheid’

De grootste campussen en science parks van ons land presenteerden in juli 2020 een manifest voor overheidsinvesteringen in deze toplocaties. De rijksoverheid zou te weinig oog hebben voor het belang van campussen en science parks voor de Nederlandse concurrentiekracht. Minister Ingrid van Engelshoven (OCW) ziet het probleem niet zo, maar is wel bereid met de opstellers van het manifest in gesprek te gaan.
Nieuwsbericht Gebiedsontwikkeling.nu
Manifest (pdf; juli 2020)


Amsterdamse AI-coalitie publiceert speciale uitgave New Scientist

Om het belang van kunstmatige intelligentie (AI) voor de samenleving breed voor het voetlicht te brengen, heeft de Amsterdamse coalitie ‘AI technology for people’ een speciale uitgave gepubliceerd in het oktobernummer van het blad New Scientist. In de special wordt uitgebreid aandacht besteed aan onderzoek, onderwijs en innovatie op het gebied van AI in de regio Amsterdam.
Nieuwsbericht VU
Special New Scientist

Nieuws en achtergronden uit Europa


Europese ministers nemen verklaring aan over de vrijheid van onderzoek

De Europese ministers van Onderzoek en Hoger Onderwijs hebben, al dan niet digitaal, een verklaring ondertekend over academische vrijheid, opgesteld door het Duitse voorzitterschap van de Raad van de EU. Er komen onder andere monitoring-instrumenten voor het waarborgen van de vrijheid van wetenschappelijk onderzoek.
Bericht University World News
Verklaring (pdf)


EIC en EIT onderzoeken potentie van gezamenlijke ondersteuning start-ups

De Europese Innovatieraad (EIC) en het Europees Instituut voor innovatie en technologie (EIT) hebben een intentieverklaring ondertekend om hun inspanningen voor startende ondernemingen te coördineren. De mogelijkheden hiervan worden nu onderzocht in drie proefprojecten. Er wordt onder andere gekeken naar de perspectieven van gezamenlijk investeren in start-ups.
Nieuwsbericht Science|Business


Verschillende nieuwe Europese supercomputers aangekondigd

De European High-Performance Computing Joint Undertaking (EuroHPC JU) kondigt de laatste tijd het ene na het andere initiatief aan voor de bouw van supercomputers. In de afgelopen twee weken ging het om supercomputers in Tsjechië (naam nog niet bekend), Italië (LEONARDO) en Finland (LUMI).
Nieuwsbericht EuroHPC JU – 1
Nieuwsbericht EuroHPC JU – 2
Nieuwsbericht EuroHPC JU – 3


Stand van zaken Quantum Technologies Flagship en plannen voor de toekomst

In 2018 ging het Quantum Technologies Flagship (QTF) van start met het verkennen van het potentieel van kwantumtechnologieën. Halverwege de opstartfase blikt het vlaggenschip terug op wat er tot nu toe is bereikt en vooruit op de doelstellingen voor de komende jaren.
Nieuwsbericht QTF
Rapport QTF


Europese Commissie gaat gebruik open source-softwarestrategie bevorderen

De Europese Commissie gaat “het transformatieve, innovatieve en collaboratieve potentieel van open source” verder aanmoedigen en benutten. Dat zegt ze in de vernieuwde open source-strategie voor 2020-2023. Het werken met open source-software zou uiteindelijk goedkoper zijn dan het werken met software van de grote leveranciers en meer veiligheid en privacy-garanties kunnen opleveren.
Nieuwsbericht EC
Rapport EC (pdf)


Europese Commissie presenteert werkprogramma 2021

De Europese Commissie heeft haar werkprogramma voor 2021 vastgesteld. Dat staat komend jaar sterk in het teken van duurzaamheid, digitalisering en gezondheid. Op het gebied van onderzoek en innovatie zijn in het werkprogramma verschillende acties opgenomen, waaronder wetgeving over individuele leerrekeningen, een aanpak voor micro-credentials, herziening van de staatsteunregels, plannen voor kennismigratie en een Europees agentschap voor biomedisch onderzoek. De meeste zijn nog vrij abstracte plannen, die in 2021 concreet vorm gaan krijgen.
Persbericht EC
Werkprogramma – sleuteldocumenten
Nieuwsbericht Neth-ER


State of the Energy Union: Investeringen in onderzoek en innovatie stellen teleur

Het State of the Energy Union rapport van de Europese Commissie (EC) wijst op teleurstellende overheids- en particuliere uitgaven aan onderzoek en innovatie voor schone energie. De overige thematische analyses tonen positievere resultaten om de EU-doelstellingen voor klimaatneutraliteit te halen. Vooral in het overschakelen naar groene energie zijn stappen gemaakt.
Persbericht EC
Rapport EC (pdf)
Rapportage over Nederland (pdf)
Nieuwsbericht Neth-ER


Investeringsideeën voor een sterker digitaal Europa

Digital Europe heeft een investeringsplan gepubliceerd voor Europa. Het bevat tien ideeën voor hoe de EU door middel van digitale investeringen concurrerender, innovatiever, groener en veerkrachtiger kan worden. Volgens Digital Europe zou het plan een belangrijk onderdeel moeten worden van het Europese herstelprogramma voor de economie na de coronacrisis. Op een ‘launch event’ werd het plan gepresenteerd. Professor Bart van Ark van de University of Manchester zet in een lezing uiteen hoe belangrijk het is om ook te investeren in digitale vaardigheden. De Raad van de Europese Unie besloot begin oktober dat minimaal 20 procent van de middelen van herstel- en veerkrachtfaciliteit (RRF) beschikbaar moet worden gesteld voor de digitale transitie.
Nieuwsbericht Digital Europe
Rapport Digital Europe (pdf)
Videoverslag Launch event
Lezing Van Ark 
Besluit Raad van de EU


EU zet nieuwe stappen naar regulering van kunstmatige intelligentie

De Europese Raad heeft een Handvest vastgesteld ‘voor de grondrechten in het kader van kunstmatige intelligentie (AI) en digitale verandering’. Ook de plenaire vergadering van het Europees Parlement (EP) boog zich over het onderwerp en keurde daarbij een verslag over de ethische aspecten van AI goed (1). Het Parlement stemde eveneens in met een verslag over een verplicht aansprakelijkheidsregime voor technologieën met een hoog risico, zoals AI (2) en over intellectuele-eigendomsrechten in de context van AI (3). Het Nederlandse tv-programma Tegenlicht ging op 18 oktober over de wegen en oplossingen die Europa zoekt om de zeggenschap over gegevens aan de burger (terug) te geven. (Zie ook: ‘Internationale afstemming van AI-regulering’ onder Nieuws en achtergronden uit de rest van de wereld).
Persbericht Europese Raad
Rapport Europese Raad (pdf)
Persbericht Europees Parlement
Rapport EP – 1 (pdf)
Rapport EP – 2 (pdf)
Rapport EP – 3 (pdf)
Uitzending Tegenlicht


Europees Parlement wil omvattende regulering platformeconomie

In 2018 introduceerde de EU de General Data Protection Regulation (AVG / GDPR). Nu werkt ze hard aan een ander wettelijk kader voor de interneteconomie: de Digital Services Act (DSA). Het Europees Parlement (EP) stemde vorige week in met een Wetgevingspakket inzake Digitale Diensten (WDD), dat de contouren zal bepalen voor een nieuw online landschap, inclusief online platformen, om een betere en veiligere digitale omgeving te creëren voor gebruikers en bedrijven in de EU. Een artikel van het Amerikaanse Brookings zet op een rij wat er allemaal speelt en voor welke dilemma’s de EU staat. Het artikel voorziet dat de EU niet snel tot overeenstemming zal komen over de te nemen maatregelen. Een artikel van VOX – CEPR schetst hoe de EU één probleem zou kunnen oplossen: hoe te voorkomen dat zogeheten ‘gatekeeper’-platformen te veel macht krijgen.
Persbericht EP
Artikel EP
Documenten EP
Artikel Brookings
Artikel VOX – CEPR


EU-lidstaten gaan met Europese Commissie een Europese cloud opzetten

25 EU-lidstaten zetten, samen met de Europese Commissie (EC), een ‘cloud-federatie’ op. Deze gaat een cloud opzetten waarin alle gegevens van Europese burgers en bedrijven kunnen worden opgeslagen en verwerkt volgens de Europese regels en normen.
Nieuwsbericht EC
Nieuwsbericht Rijksoverheid


Europese Commissie lanceert Sustainable Chemicals Strategy

Met haar Chemicals Strategy for Sustainability heeft de Europese Commissie de basis gelegd voor een Europese chemische industrie die, in het kader van de EU Green Deal, milieuvriendelijker, gezondheidsbewuster en concurrerender moet worden. Innovatie zal worden aangemoedigd door reeds in het ontwerpstadium criteria vast te stellen die chemische stoffen definiëren. Daarnaast zal worden ingezet op onderzoekssteun door financiële en investeringsinstrumenten van de EU om groene technologieën en innovatieve bedrijfsmodellen te lanceren.
Nieuwsbericht EC
Rapport EC (pdf)


Akkoord over “toekomstbestendig en innovatief” Gemeenschappelijk Landbouwbeleid

De Europese Ministers van Landbouw hebben overeenstemming bereikt over de algemene inzet voor de hervorming van het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid (GLB) na 2020. Het Europees Parlement heeft er inmiddels mee ingestemd, al wil het op een aantal onderdelen nog wel aanpassingen. Volgens de Nederlandse overheid gaat het GLB leiden tot “de verdere ontwikkeling van een toekomstbestendige en innovatieve landbouw in balans met natuur, milieu en klimaat”. De Europese Ministers van Landbouw willen dat de Europese Commissie haast maakt met een standpunt over het gebruik van gentechnologie in de dier- en plantenveredeling, meldt Science|Business. Die technologie zou een grote rol kunnen spelen in het natuur‑, milieu‑ en klimaatvriendelijk maken van de Europese landbouw.
Nieuwsbericht Toekomst GLB
Persbericht EP
Nieuwsbericht Science|Business
Nieuwsbericht Rijksoverheid
Nadere informatie GLB


Europese Commissie lanceert kenniscentrum voor bescherming biodiversiteit

Een nieuw kenniscentrum wordt een one-stop shop voor kennis en data over biodiversiteit en de impact van beleid. Het fungeert als een platform voor onderzoekssamenwerking, het delen van onderzoeksresultaten en het monitoren voor de voortgang van de EU Biodiversity Strategy voor 2030. Het gaat momenteel bepaald niet de goede kant op met de biodiversiteit in Europa, constateert een rapport van het Europees Milieu Agentschap (EEA). Volgens een artikel in het wetenschappelijk e tijdschrift Science kan alleen een veelomvattende en integrale benadering, bestaande uit meerdere, onderling verbonden en ambitieuze doelstellingen, soelaas bieden. Dat geldt trouwens voor het biodiversiteitsbeleid wereldwijd. Een essay van de Europese Investeringsbank (EIB) legt nadrukkelijk een relatie tussen klimaat‑ en biodiversiteitsbeleid: “De natuur is onze beste bondgenoot in het leveren van een leefbare wereld aan toekomstige generaties. Om de klimaatverandering aan te pakken biedt biodiversiteit antwoorden die tijd kunnen kopen voor innovatie en economische transformatie.”
Nieuwsbericht EC
Rapport EEA (pdf; registratie e-mailadres verplicht)
Artikel Science (pdf)
Essay EIB


EU-gateway verbindt corona-apps van lidstaten

De Europese Commissie heeft, op verzoek van de EU-lidstaten, een systeem (‘gateway’) opgezet voor het aan elkaar koppelen van nationale contacttracerings- en waarschuwingsapps voor coronabesmettingen. In eerste instantie zijn de apps uit Duitsland, Ierland en Italië aan het systeem gekoppeld.
Nieuwsbericht EC


Hoe technologie ons op weg leidt naar een gedecentraliseerde toekomst

De coronapandemie heeft de invoering van digitale technologieën voor werken en samenwerken op afstand versneld. Wat is het eindpunt van deze trend? Hoe zouden volledig gedecentraliseerde organisaties eruitzien? En kunnen we opkomende technologieën gebruiken om nieuwe organisaties te ontwerpen die onze sociale problemen beter aanpakken? De Britse denktank Nesta presenteert tien essays voor vernieuwers, beleidsmakers en investeerders over gedecentraliseerde digitale organisaties en de manier waarop deze leven en werken radicaal kunnen veranderen. (Zie ook: ‘De toekomst van banen’ onder Nieuws en achtergronden uit de rest van de wereld).
Essays Nesta (pdf)


Durfkapitalisten blijven ondanks crisis investeren in Europese start-ups

Ondanks de coronacrisis investeren durfkapitalisten flink in Europese start-ups, aldus KPMG in een wereldwijde analyse van durfkapitaal. In de eerste zes maanden van dit jaar ging het om een bedrag van 19,9 miljard dollar. Dat is 1,1 miljard dollar meer dan in de laatste zes maanden van 2019. Het aantal transacties liep wel terug, van 1.383 naar 1.062. KPMG denk dat durfinvesteerders steeds meer kiezen voor volwassen start-ups, omdat die minder risico met zich meebrengen. De trends die KPMG vindt voor Europese investeringen in start-ups weerspiegelen zich in gegevens voor investeringen in Nederlandse start-ups in het derde kwartaal van dit jaar, van start-upanalist Golden Egg Check.
Nieuwsbericht KPMG
Rapport KPMG
Nieuwsbericht Golden Egg Check


Duitsland: Springer Nature en Max Planck bereiken akkoord over open access

De wetenschappelijke uitgeverij Springer Nature heeft een overeenkomst bereikt met de Max Planck Digital Library (MPDL). Auteurs van de deelnemende Max Planck-instellingen kunnen vanaf komend jaar een geaccepteerde paper open access publiceren in Nature of een daaronder ressorterend onderzoekstijdschrift, voor een vast bedrag van 8.575 pond. Naar verwachting zullen ongeveer 120 Duitse instellingen zich aanmelden voor deelname.
Nieuwsbericht Chemistry World


Estland: Zo ziet een ‘Digitale Republiek’ eruit

Estlanders kunnen al sinds 2005 stemmen via het internet. De dienstverlening van de overheid is vrijwel volledig gedigitaliseerd. Een artikel van Singularity Hub vertelt hoe deze ‘Digitale Republiek’ eruitziet en welke lessen andere landen uit dit voorbeeld kunnen trekken.
Artikel Singularity Hub


VK: Zonder strenge regels kan het land vrijhaven voor illegale data worden

Het VK bereidt zich volop voor op een definitieve brexit, ook op het gebied van dataregulering. Maar daarbij heeft het vrijwel geen oog voor de privacy van burgers, stelt associate professor Carissa Véliz van de University of Oxford in een artikel van The Guardian. Het VK zou zo zelfs een vrijhaven voor illegale data kunnen worden. Dat kan grote financiële en reputatieschade opleveren.
Artikel The Guardian

Nieuws en achtergronden uit de rest van de wereld


Hoe gaat het wereldwijde onderzoek eruitzien na de coronacrisis?

Tijdens de huidige coronacrisis toont de wereldwijde onderzoeksgemeenschap openheid, veerkracht en humanisme, betoogt postdoc Xin Xu van de University of Oxford in een artikel van University World News. Maar ongelijkheid, ethische vraagstukken en vragen over de rol van wetenschap zijn toegenomen, constateert ze verder. Ze pleit voor reflectie op de vraag hoe de wetenschap verder wil.
Artikel University World News


Gartner voorziet grote veranderingen op it-gebied in de komende jaren

Onderzoeksbureau Gartner heeft zijn jaarlijkse voorspelling van tien belangrijkste technologietrends voor de komende jaren uitgebracht. Het bureau voorspelt bijvoorbeeld dat een kwart van de traditionele chief information officers van grote ondernemingen binnen enkele jaren verantwoordelijk wordt gehouden voor de operationele resultaten van digitale bedrijfsactiviteiten, waardoor ze in feite chief operating officers worden.
Nieuwsbericht Gartner
Rapport Gartner (registratie e-mailadres verplicht)
Nieuwsbericht Executive People


Mondiale leiders wisselen gedachten uit over versterken Vierde Industriële Revolutie

Nog steeds maakt maar een klein percentage van de bedrijven gebruik van geavanceerde technologieën als ‘machine learning’, robotica of aanraakschermen. Wat hebben organisaties nodig om de invoering van technologie te versnellen? Op een webinar van het World Economic Forum (WEF) spraken wereldleiders uit de politiek, wetenschap en het bedrijfsleven over het beter benutten van de potentie van de Vierde Industriële Revolutie.
Verslag webinar WEF


De doeltreffendheid van fiscale stimulansen voor r&d bij bedrijven

Uit onderzoek van de OESO, dat wij al eerder beschreven maar nu wordt uiteengezet in een artikel van VOX – CEPR, blijkt dat fiscale stimulansen leiden tot meer bedrijfs-r&d. Dat werkt beter bij kleine dan bij grote bedrijven. En het heeft meer effect op ontwikkeling dan op onderzoek. Op een seminar van de OESO en de Europese Commissie werd nader ingegaan op de doeltreffendheid van fiscale stimulansen voor r&d bij bedrijven. Een videoverslag van het webinar verscheen deze week.
Artikel VOX – CEPR
Videoverslag Webinar


Het gebruik van ‘sandboxes’ bij regulering marktintroductie digitale producten

Veel hedendaagse innovaties passen niet goed in de traditionele marktdefinities zoals regelgevende instanties die erkennen. Een artikel van VOX – CEPR beschrijft hoe instanties in deze gevallen ‘regulatory sandboxes’ kunnen inzetten als manier om regelgevende grenzen vast te stellen. Ze voldoen echter niet in alle situaties. Soms kunnen regelgevende instanties beter kiezen voor “gewone” beleidsexperimenten, waarvan overigens vele vormen bestaan.
Artikel VOX – CEPR


Internationale afstemming van AI-regulering

De VS en de EU zouden regulering van AI beter op elkaar moeten afstemmen, meent Mauritz Kop, fellow van Stanford Law School. In een werkdocument verkent hij de mogelijkheden hiervan. In juli richtte de OESO het Global Partnership on AI (GPAI) op, een internationaal samenwerkingsverband “ter bevordering van een verantwoord gebruik van AI met respect voor de mensenrechten en democratische waarden”. Nederland besloot vorige week om zich bij dit initiatief aan te sluiten. Een wetenschappelijk artikel in het tijdschrift Reflections of AI for Humanity verkent de perspectieven van een dergelijke samenwerking. Een artikel van het Canadese Centre for International Governance Innovation (CIGI) is daar sceptisch over. Het constateert dat de aansturing en regulering van AI wereldwijd sterk achterloopt op de feitelijke ontwikkeling van de technologie en het gebruik ervan. In plaats van te zoeken naar internationale afstemming, kan elk werelddeel wellicht beter zijn eigen plan in de AI-sector trekken en daarbij eigen regulering opstellen.
Working Paper Stanford Law School
Nieuwsbericht OESO (Juli 2020)
Nieuwsbericht Rijksoverheid
Paper Reflections of AI for Humanity (pdf)
Artikel CIGI (pdf)


Bedrijven investeren dit jaar recordbedrag in AI terwijl opbrengsten beperkt zijn

Bedrijven gaan dit jaar wereldwijd zo’n 50 miljard dollar uitgeven aan kunstmatige intelligentie (AI). Dat is opvallend, aldus een artikel van Forbes, omdat de overgrote meerderheid van de bedrijven niet veel terugziet van die investeringen. In een onderzoek van MIT Sloan Management Review en Boston Consulting Group (BCG) onder meer dan 3.000 bedrijfsmanagers meldde slechts 10 procent van de respondenten dat hun AI-uitgaven significante financiële voordelen hadden opgeleverd.
Artikel Forbes
Artikel BCG
Rapport MIT Sloan Management Review / BCG (pdf)


De toekomst van banen

Wat zijn de banen van de toekomst en welke vaardigheden zijn daarvoor nodig? Op die vragen gaat het rapport The Future of Jobs 2020 van het World Economic Forum (WEF) in. Het rapport beschrijft niet alleen de gevolgen van de coronacrisis, maar zet deze vooral in de context van een langere geschiedenis van economische cycli en technologische transities. Op basis van het rapport beschrijven artikelen van het WEF de tien belangrijkste vaardigheden voor banen van de toekomst (1) en zes vaardigheden die niet kunnen worden vervangen door kunstmatige intelligentie (2). Een artikel van Information Age constateert op basis van het WEF-rapport: machines voeren tegen 2025 de helft van alle werktaken uit. Een rapport van de Britse Royal Society for Arts, manufactures and commerce (RSA) gaat dieper in op de “tsunami aan ontslagen” die de komende tijd wordt verwacht. Ook beschrijft het welke maatregelen de overheid zou moeten treffen.
Rapport WEF
Artikel WEF – 1
Artikel WEF – 2
Artikel Information Age
Nieuwsbericht RSA
Rapport RSA (pdf)


Wat de Tweede Wereldoorlog ons leert over crisisinnovatie

Een paper van het Amerikaanse National Bureau of Economic Research (NBER) beschrijft hoe het Amerikaanse overheidsbeleid voor innovatie veranderde onder invloed van de Tweede Wereldoorlog. Hoe veranderden bijvoorbeeld prioriteiten, het selecteren van onderzoekers en financieringsmechanismen? Het paper sluit af met een bespreking van de lessen die de studie oplevert, zoals wat het crisisinnovatiebeleid anders maakt en hoe de aanpak van crisisinnovatiebeleid kan variëren.
Artikel NBER


De toekomst van energie is technologie, maar ook het investeren daarin

De groei van het oliegebruik komt op de middellange termijn wereldwijd ten einde, constateert een artikel van Bloomberg op basis van rapporten van het Internationaal Energie Agentschap (IEA) en de OPEC. Dat komt vooral door de snelle doorbraak van twee technologieën: zonne-energie en elektrische voertuigen. Dat de wereld daarmee de doelstellingen van het Akkoord van Parijs behaalt is echter onwaarschijnlijk, constateert een scenario-analyse van ING. Dit jaar zorgt het coronavirus voor een ongekende daling in het gebruik van fossiele brandstoffen. Toch heeft dat maar weinig effect op de langere termijn Investeerders zijn momenteel terughoudend met het doen van groene investeringen. De bank pleit voor krachtiger klimaatbeleid dat investeerders zekerheid geeft over de richting waarin de maatschappij koerst: gaan we opwarming van de aarde echt bestrijden of passen we ons alleen aan klimaatverandering aan?
Artikel Bloomberg
Artikel ING
Rapport ING (pdf)


VS: Ministerie van Justitie klaagt Google aan voor misbruik marktmacht

Het Amerikaanse ministerie van Justitie klaagt Google aan voor het misbruiken van zijn monopoliepositie. Het bedrijf zou de marktmacht gebruiken om concurrenten buitenspel te zetten, meldt de NOS. Google heeft getergd gereageerd op het besluit van het Amerikaanse ministerie van Justitie. Het bedrijf spreekt van “een rechtszaak vol fouten die niets doet om consumenten te helpen.” Een artikel van Reuters weegt de argumenten van beide partijen tegen elkaar af. Een artikel op het weblog van de ngo SSTI beschouwt het besluit van het Amerikaanse ministerie van Justitie als een goede eerste stap in de strijd tegen marktmachtsmisbruik van tech-giganten. Het denkt dat hierdoor uiteindelijk meer marktkansen kunnen ontstaan voor start-ups. Volgens een artikel van Brookings is een mededingingsrechtszaak niet genoeg. De regulering moet bijvoorbeeld veel strikter worden en strikter worden gehandhaafd.
Nieuwsbericht NOS
Nieuwsbericht TechCrunch
Nieuwsbericht Department of Justice
Reactie Google
Artikel Reuters
Artikel SSTI
Artikel Brookings


VS: Tech-ceo’s moeten weer voor Senaat verschijnen, nu over aanpak desinformatie

Op 17 november a.s. moeten Mark Zuckerberg (Facebook) en Jack Dorsey (Twitter) opnieuw getuigen over het beleid van hun bedrijven op het gebied van des‑ en misinformatie. “De hoorzitting zal zich richten op de censuur van platforms en het tegenhouden van artikelen van de New York Post”, aldus een persmededeling van de Senate Judiciary Committee.
Nieuwsbericht The Verge
Persbericht Senate Judiciary Committee


VS: Miljardenboost voor kleine kernreactor

Een proefproject van de Amerikaanse start-up NuScale Power, die kleine modulaire kernreactoren ontwikkelt, krijgt 1,4 miljard dollar subsidie van het ministerie van Energie. Hiermee kan het bedrijf doorgaan met het testen van zijn nieuwe technologie. Volgens een artikel van Forbes heeft de wereld kernenergie nodig en zouden we daar niet bang voor moeten zijn.
Nieuwsbericht Department of Energy
Nieuwsbericht Popular Mechanics
Artikel Forbes