Op 12 maart 2020 zal het Algemeen Overleg in de Tweede Kamer over Kunstmatige Intelligentie en Sleuteltechnologieën plaatsvinden. Voorafgaand aan dit overleg geeft de AWTI aan leden van de Kamercommissie een technische toelichting op het advies. De AWTI heeft een factsheet gemaakt en daarin de belangrijkste punten uit het advies Krachtiger kiezen voor sleuteltechnologieën op een rij gezet.
Factsheet
Techleap.nl, de Nederlandse universiteiten en TNO hebben ScienceFinder gelanceerd, een database met in eerste instantie ruim 400.000 publicaties, 120.000 projecten en 364 academische start-ups. Hiermee willen de initiatiefnemers wetenschappelijk onderzoek en het netwerk toegankelijk voor partners uit het bedrijfsleven en de overheid. De database is wereldwijd de eerste in zijn soort.
Persbericht
Website ScienceFinder
De Europese Commissie (EC) heeft een nieuwe strategie gepresenteerd om de industrie te helpen het voortouw te nemen bij de dubbele transitie naar klimaatneutraliteit en digitaal leiderschap. De strategie omvat een reeks maatregelen voor de ondersteuning van alle industriële actoren, met inbegrip van grote en kleine ondernemingen, innovatieve startende ondernemingen, onderzoekscentra, dienstverleners, leveranciers en sociale partners. Er is een specifieke strategie opgesteld voor kleine en middelgrote ondernemingen.
Persbericht EC
Industriële Strategie (pdf)
Factsheet Industriële Strategie (pdf)
MKB Strategie (pdf)
Factsheet MKB-Strategie (pdf)
Het Witte Huis bracht medio januari richtsnoeren uit voor de regulering van AI-toepassingen. Deze zijn er vooral op gericht om te voorkomen dat regelgeving innovatie belemmert, stelt een artikel van de Amerikaanse denktank Brookings Institution. Maar regels moeten juist bescherming van het publiek combineren met het stimuleren van innovatie. Regels voor transparantie, verantwoordingsplicht, billijkheid enzovoort bevorderen juist innovatie en groei, aldus het artikel. Veelzeggend is de opstelling van de Europese industrie als het gaat om regulering: bedrijven wíllen dat Europese regels de standaard worden, constateert een artikel van NRC. “Als je erin slaagt jouw standaarden in andere landen ingevoerd te krijgen, bescherm je de exportbelangen van je eigen bedrijven.” De krant sprak met Anu Redford, auteur van het boek ‘The Brussels Effect: How the European Union Rules the World’. Een voorbeeld van richtlijnen voor het gebruik van nieuwe technologie geeft het ‘Framework for the Responsible Use of Facial Recognition Technology’ van het World Economic Forum (WEF). Het is een set van richtlijnen om een betrouwbaar en veilig gebruik van deze technologie te waarborgen en tegelijkertijd waardevolle toepassingen te ondersteunen. Een artikel van Smart Cities World schrijft er meer over.
Artikel Brookings
Memorandum Amerikaanse overheid (pdf; januari 2020)
Artikel NRC (registratie verplicht)
Nieuwsbericht WEF
Rapport WEF (pdf)
Artikel Smart Cities World
Onlangs verenigden de Rijksuniversiteit Groningen, NHL Stenden Hogeschool, de Hanzehogeschool en Van Hall Larenstein zich in de Universiteit van het Noorden. In januari kondigden TU Delft, Erasmus MC en de Erasmus Universiteit Rotterdam aan hun samenwerking uit te bouwen. TU Eindhoven, Wageningen Universiteit, de Universiteit Utrecht en het UMC Utrecht gaan ook een nieuwe kennisalliantie vormen. Nauwere samenwerking is de nieuwe strategie in de strijd om onderwijs‑ en onderzoeksgeld, zet een artikel van HOP / UToday uiteen, al zal concurrentie nooit helemaal verdwijnen.
Artikel HOP / UToday
Voor Nederlandse studenten en studenten uit de EER komt er een maximum op de hoogte van het instellingscollegegeld. Dat zou een tweede studie toegankelijker moeten maken. De ministerraad heeft ingestemd met dit voorstel van minister Ingrid van Engelshoven (OCW).
Nieuwsbericht Rijksoverheid
Nieuwsbericht HOP / DUB
Het hoge aantal tijdelijke contracten leidt tot onzekerheid en stress bij wetenschappers, schrijft minister Ingrid van Engelshoven in een brief aan de Tweede Kamer. Ze wil afspraken maken met de VSNU over het terugdringen van het aantal flexwerkers. Ook als dit voor onderzoekers het einde kan betekenen van hun academische carrière, meldt een bericht van HOP / Delta.
Kamerbrief (pdf)
Nieuwsbericht HOP / Delta
Veel industriële bedrijven zijn onvoldoende voorbereid op technologisering, handelsspanningen en de duurzaamheidstransitie. Dat constateert een rapport van RaboResearch. Betere managementpraktijken zijn belangrijk voor de toekomstbestendigheid van industriebedrijven. Daarnaast is het belangrijk dat industriële bedrijven investeren in r&d en aandacht besteden aan hun menselijk kapitaal.
Rapport RaboResearch
Vandaag, 12 maart 2020, vergadert de Tweede Kamer over kunstmatige intelligentie (AI) en sleuteltechnologieën. AI is van toenemend belang voor onze maatschappij en economie. Volgens het kabinet dient de inzet van AI plaats te vinden met inachtneming van publieke waarden en mensenrechten. Het Rathenau Instituut stelt in een Bericht aan het Parlement 7 acties voor om maatschappelijk verantwoorde AI-innovatie mogelijk te maken.
Publicatie Rathenau (pdf)
Sensoren worden steeds meer ingezet op de werkvloer. TNO heeft na onderzoek infobladen ontwikkeld die beschrijven hoe sensoren kunnen worden gebruikt op werkplekken waar met (chemische) stoffen wordt gewerkt. Ze beschrijven wat de voor-/nadelen daarvan zijn en welke mogelijke vraagstukken op het gebied van ethiek en privacy dat oproept.
Nieuwsbericht TNO
Infobladen (iets verderop de pagina)
Bestuurders van moderne auto’s die altijd online zijn, weten vaak niet dat hun ‘computer op wielen’ veel gegevens doorsluist naar de fabrikant. De Autoriteit Persoonsgegevens heeft een ‘handleiding’ gepubliceerd met tips om persoonsgegevens te beschermen bij koop, huur, gebruik en verkoop van een ‘connected’ voertuigen.
Nieuwsbericht Autoriteit Persoonsgegevens
Handleiding (pdf)
Minister Cora van Nieuwenhuizen (I&W) heeft een Ontwerp Actieprogramma Hybride Elektrisch Vliegen (AHEV) naar de Tweede Kamer gestuurd. Het laat zien hoe Nederland zich de komende jaren kan ontwikkelen tot een internationale koploper op het gebied van hybride en elektrisch vliegen. AHEV is samengesteld door overheid, bedrijfsleven en kennis- en onderwijsinstellingen.
Kamerbrief (pdf)
Ontwerp AHEV (pdf)
Samenvatting AHEV (pdf)
De overheid vindt het belangrijk dat Nederlanders goed kunnen omgaan met computers en hun weg vinden op internet. In de digitale samenleving moet iedereen kunnen meedoen. Nu is dat nog onvoldoende het geval, blijkt uit nieuwe cijfers van het Rathenau Instituut. Niet alleen ouderen en lageropgeleiden kunnen hun vaardigheden verbeteren, ook jongeren en mensen met een hogere opleiding.
Nieuwsbericht Rathenau
Factsheet Rathenau
De regio Eindhoven krijgt de komende jaren meer aandacht van de stichting Brainport Development, bijvoorbeeld door het koppelen van hightech-bedrijven aan de regionale agrifood-sector om duurzame landbouwinnovaties uit te werken. Hiernaast wil Brainport meer sociale impact krijgen, bijvoorbeeld door een organisatie van bedrijven op te richten die de kwaliteit van leven van kansarme inwoners helpt verbeteren.
Nieuwsbericht ED
Op de eerste plekken in Nederland wordt komend jaar het nieuwe mobiele netwerk 5G beschikbaar. Dat betekent niet alleen sneller Netflix streamen, maar draagt ook bij aan ontwikkelingen als autonoom rijden. Om uit te vinden wat er wel en niet kan, worden door het hele land 5G-fieldlabs opgericht. Zuid-Holland gaat nog een stap verder, meldt Innovation Quarter, en werkt aan een onderling verbonden netwerk van living labs en fieldlabs: de 5G-corridor. De landelijke veiling van frequenties voor snelle mobiele communicatie zoals 5G begint dit voorjaar. Telecomaanbieders uit binnen- en buitenland kunnen tot en met maandag 6 april 2020 12:00 uur een aanvraag indienen voor deelname aan deze veiling.
Nieuwsbericht Innovation Quarter
Nieuwsbericht Rijksoverheid
Drie maanden geleden presenteerde het European Research Area and Innovation Committee (ERAC) een ‘Opinion on the future of the ERA’. Afgelopen week spraken twee Europese organisaties van universiteiten hun steun uit voor het initiatief, de European Universities Association (EUA) en The Guild. Beide leggen iets verschillende accenten in hun steunverklaringen, maar ze vinden beide dat betere Europese samenwerking en afstemming het Europese onderzoek verder moeten versterken en het maatschappelijk nut ervan kunnen vergroten.
Nieuwsbericht EUA
Publicatie EUA (pdf)
Nieuwsbericht The Guild
Publicatie The Guild (pdf)
De EU moet internationale partners in haar onderzoeks- en innovatieprogramma verwelkomen, maar alleen als zij voldoen aan de criteria van “wederkerigheid, toegevoegde waarde en respect voor de EU-waarden”, aldus de Europese ministers van wetenschap. Met name de samenwerking met Israël, het VK en Zwitserland staat momenteel ter discussie. Zwitserse onderzoekers maken zich ernstig zorgen.
Artikel Science|Business – 1
Artikel Science|Business – 2
Artikel Science|Business – 3
De Europese Commissie (EC) heeft vorige week een voorstel gepresenteerd voor een Europese Klimaatwet, als onderdeel van de European Green Deal. De Commissie wil hiermee bereiken dat ze ook klimaatmaatregelen kan afdwingen bij de EU-lidstaten. In de Raad van milieuministers klonk de nodige kritiek op het EC-voorstel, bijvoorbeeld over de aanscherping van de tussentijdse CO2-emissiedoelstelling voor 2030. Dat meldt Vleva. In Nederland tonen VNO-NCW en MKB-Nederland zich positief over de ambitie die het voorstel voor een klimaatwet uitstraalt. “Europees klimaatbeleid kan belangrijke groeimotor worden”, aldus de Nederlandse werkgevers. Volgens EARTO, de European Association of Research and Technology Organisations, moet de EC nu een plan voor klimaatonderzoek en ‑innovatie opstellen. Ook een opiniërend artikel in Science|Business roept hiertoe op. Een beleidsbrief van de denktank European Policy Centre (EPC) pleit ervoor om, nu er een omvattend beleid is om klimaatverandering tegen te gaan, ook beleid moet komen voor klimaatadaptatie, dat wil zeggen het voorbereiden van Europa op de gevolgen van klimaatverandering die sowieso zullen optreden. De European Parliamentary Research Service (EPRS) heeft een overzicht gemaakt van wat denktanks tot nu toe over de European Green Deal hebben gepubliceerd.
Persbericht EC
European Climate Law
Q&A on the European Climate Law
Nieuwsbericht Vleva
Nieuwsbericht VNO-NCW
Nieuwsbericht EARTO
Publicatie EARTO (pdf)
Nieuwsbericht EC
Artikel Science|Business
Nieuwsbericht EPC
Publicatie EPC (pdf)
Briefing EPRS (pdf)
In het voorstel van de Europese Commissie voor een Klimaatwet is het voornemen opgenomen voor de introductie van een CO2-heffing aan de Europese grenzen. Anders zouden producten van buiten de EU, waar bedrijven minder hoeven te doen aan CO2-reductie, goedkoper worden dan de Europese. Professor Jonathan Holslag van de VUB onderschrijft in een artikel het belang hiervan. Artikelen van NRC en de Europese denktank Bruegel wijzen op de nadelen van een CO2-taks aan de grenzen van de EU: er zullen aanzienlijke logistieke, juridische en politieke problemen door ontstaan.
Artikel VUB Today
Artikel NRC
Artikel Bruegel
De European Academies of Science Advisory Council (EASAC) waarschuwt dat de huidige pogingen om de plastic-crisis het hoofd te bieden ondoeltreffend en misleidend zijn. Daar is een volledige systeemwijziging voor nodig. Beleidsmakers en het bedrijfsleven zouden tegenstrijdigheden in alle fasen van de levenscyclus moeten aanpakken, van productie tot verwijdering. Eén van de aanbevelingen is het ontwikkelen van meer geavanceerde recycling- en herverwerkingstechnologieën.
Nieuwsbericht EASAC
Rapport EASAC
De strategische adviesraad van het Quantum Flagship heeft een strategische agenda gepresenteerd voor kwantumonderzoek en -innovatie in Europa. De strategie noemt vier belangrijke velden voor toegepast onderzoek in de quantumtechnologie (communicatie, computergebruik, simulatie en detectie en metrologie). Deze worden gevoed met nieuwe kennis, methodes, instrumenten en processen vanuit een kern van basiswetenschappen en ondersteund door werkzaamheden in engineering en onderwijs en opleiding.
Nieuwsbericht Quantum Flagship Strategic Advisory Board
Nieuwsbericht Europese Commissie
Achtergronddocument
Het Vanguard Initiative spreekt in een non-paper zijn steun uit voor de nieuwe, ambitieuze industriële strategie van de Europese Commissie voor de verwezenlijking van de Europese Green Deal. Het vraagt wel om verankering van de regionale dimensie van het industrie- en innovatiebeleid en versterking van de multilevel governance.
Nieuwsbericht Vanguard Initiative
Publicatie (pdf)
China verstoort de wereldhandel door zijn agressieve industriebeleid. Verschillende Europese landen willen daarom dat Europese Commissie de ‘Europese kampioenen’ helpt ontwikkelen. Zulk beleid is echter “voorbarig en riskant”, meent de denktank Centre for European Reform (CER). “Het is onwaarschijnlijk dat het zou werken zonder kruissubsidiëring.” Dat wil zeggen: lagere prijzen voor niet-EU-klanten en hogere voor klanten binnen de Unie. Het stelt een betere aanpak voor.
Artikel CER
Blockchain en andere Distributed Ledger Technologies (DLT) zijn als een set van vertrouwenstechnologieën de sleutel voor een vrije stroom van gegevens in elke datagedreven maatschappij. Een studie in opdracht van de Europese Commissie (EC) inventariseert de juridische, governance- en interoperabiliteitsaspecten van de technologieën en bespreekt verschillende scenario’s voor het opbouwen van een wettelijk kader in de EU.
Rapport EC (pdf)
Samenvatting rapport (pdf)
Wetenschappers van het Imperial College London (ICL) hebben een regelgevingskader ontwikkeld voor de beoordeling van het effect van AI, de zogenaamde Human Impact Assessment for Technology (HIAT). Het idee is gebaseerd op de milieueffectrapportages (MER), die worden gebruikt om milieueffecten te evalueren.
Nieuwsbericht ICL
Nieuwsbericht The Next Web
Wetenschappelijke publicatie (pdf)
Veel Europeanen willen dat hun digitale apparaten gemakkelijker te repareren of te recyclen zijn en zijn bereid hun persoonlijke informatie te delen om openbare diensten te verbeteren. Dat blijkt uit een speciale Eurobarometer-enquête.
Persbericht EC
Uitkomsten Eurobarometer Nederland
In het VK verschenen twee rapporten over duurzame en sociaal evenwichtige groei. Een rapport van de London School of Economics and Political Science (LSE) gaat met name over duurzame groei. Het beveelt onder andere de oprichting aan van een nationale investeringsbank en versterking van het stelsel van groene financiering om in alle regio’s innovatie en investeringen te stimuleren. Een rapport van de OESO gaat dieper in op de manier waarop grote steden in het VK hun productiviteit zouden kunnen vergroten en tegelijkertijd de groeiende sociale ongelijkheid bestrijden.
Nieuwsbericht LSE
Rapport LSE
Rapport OESO
We leven in een periode van ingrijpende systeemveranderingen met alle instabiliteit en onzekerheid van dien. Deskundigen van de OESO en het Internationaal Instituut voor Toegepaste Systeemanalyse (IIASA) stellen in het rapport ‘Systemic Thinking for Policy Making World’ systemen en technieken voor waarmee beleidsmakers inzicht kunnen krijgen in de samenhangende trends en vraagstukken.
Rapport OESO
Ingenieurs ondersteunen door hun werk, de groei van onze digitale economie en innovatie. Echter, veel landen hebben te kampen met een tekort aan goed opgeleide, hooggekwalificeerde ingenieurs. In het rapport ‘The Global Engineering Capability Review’ onderzoekt de Economist Intelligence Unit (EIU) de talentenkloof, de implicaties ervan voor innovatie en veiligheid en de manier waarop landen het gebrek aan ingenieurs kunnen aanpakken.
Nieuwsbericht EIU
Rapport EIU (pdf)
Een project van het Amerikaanse Brookings Institution en het Korea Development Institute onderzoekt hoe de agenda voor economische groei hervormt onder invloed van met name technologische verandering. Het onderzoekt nieuwe kwesties en uitdagingen voor groei vanuit zowel mondiaal als nationaal perspectief.
Artikelserie
Het nieuwe coronavirus (COVID-19) grijpt om zich heen en richt “een ravage” aan in de wereldwijde technologie-industrie, schetst een artikel van C|Net. Veel bedrijven hebben fabrieken gesloten en zakenreizen verboden, er worden winstwaarschuwingen afgegeven en grote industriële evenementen zoals de F8 van Facebook, de autoshow van Genève, Google I/O en het Mobile World Congress worden afgeblazen. Al zijn er natuurlijk ook partijen die van de situatie trachten te profiteren. Nu steeds meer werknemers vanwege het coronavirus worden gedwongen thuis te werken, stellen techconcerns als Google en Microsoft hun zakelijke thuiswerksoftware tijdelijk gratis beschikbaar voor ondernemingen en scholen. Er zijn ook start-ups die een bijdrage trachten te leveren aan de bestrijding van het virus. Een artikel van Silicon Canals noemt er enkele uit Europa.
Artikel C|Net
Artikel NRC (registratie verplicht)
Artikel Google Cloud
Artikel Silicon Canals
Overheidsinstellingen die projecten willen opzetten met kunstmatige intelligentie (AI) lopen tegen allerlei hindernissen op, zoals een gebrek aan databewustzijn, ‑beschikbaarheid en ‑kwaliteit. McKinsey presenteert een op missies gebaseerde vijfstaps datastrategie, die helpt deze hindernissen te omzeilen.
Artikel McKinsey
In het tijdperk van AI tornen makkelijk schaalbare, datagedreven bedrijven aan de concurrentiepositie van traditionele ondernemingen. Zoals de professoren Marco Iansiti en Karim Lakhani van de Harvard Business School zeggen: “De botsingen tussen innovators en gevestigde spelers dwingen leiders van bestaande bedrijven om opnieuw te onderzoeken hoe ze zakendoen in een omgeving waarin nieuwe spelers zich aan radicaal andere regels houden.” Het lentenummer van MIT Sloan Management Review is geheel gewijd aan disruptie.
Artikel MIT Sloan Management Review
Lentenummer MIT Sloan Management Review
“Technologische verandering volgt geen eigen richting”, stelt professor Dani Rodrik (Harvard University) in een artikel van Project Syndicate. “Het wordt gevormd door morele kaders, stimulansen en macht. Als we meer nadenken over hoe innovatie kan worden gericht op het dienen van de samenleving, kunnen we het ons veroorloven om minder zorgen te maken over hoe we ons eraan moeten aanpassen.”
Artikel Project Syndicate
In alle Westerse landen is er een grote groep bedrijven die vrijwel niet innoveert. Een rapport van de OESO onderzoekt hoe deze bedrijven zijn te typeren en wat de oorzaken zijn van hun passieve houding. Volgens het rapport kan beleid dat zich richt op het verbeteren van de vaardigheden van werknemers, het verlichten van de financiële beperkingen voor investeringen en het vergroten van de absorptiecapaciteit van bedrijven door middel van directe r&d-steun, de verspreiding van kennis en technologie versnellen en achterblijvende bedrijven helpen hun achterstand in te lopen.
Rapport OESO
De Amerikaanse National Science Foundation neemt de aanbevelingen over van het zogeheten Jason-rapport, over het voorkomen dat buitenlandse regeringen en bedrijven de openheid van het Amerikaanse onderzoekssysteem misbruiken. Met name China zou op oneerlijke wijze gebruik maken van het verkennende onderzoek en intellectueel eigendom (IP) uit de VS.
Nieuwsbericht AIP
Rapport (pdf)
Het simpelweg aanleggen en uitbreiden van wegen is al lang geen recept meer voor lokaal of regionaal economisch beleid, aldus een artikel van het Brookings Institution. Steden en regio’s zouden eerst in beeld moeten brengen wat de prestaties van buurten en gemeenten zijn op indicatoren als marktverbondenheid, inclusiviteit en leefbaarheid. Pas op basis daarvan zouden ze beleid moeten formuleren voor bijvoorbeeld het stimuleren van innovatieve bedrijvigheid, sociale gelijkheid of toegankelijkheid. Het digitale tijdschrift Issues wijst op verschillende artikelen over het bevorderen van innovatie en economische groei in achterblijvende steden en regio’s.
Artikel Brookings
Mapping Tool – Brookings
Artikel Issues
Sinds het begin van de handelsoorlog tussen de VS en China zijn de omzetcijfers van de grootste Amerikaanse halfgeleiderproducenten steeds minder hard gegroeid en recentelijk zelfs gedaald, met 4 tot 9 procent. De winsten dalen, waardoor het hele innovatiemodel van de sector op het spel staat, laat een rapport van BCG zien. Ander beleid is dringend nodig.
Artikel BCG
Rapport BCG (pdf)