Beeld: ©AWTI

AWTI e-mail alert 5 september 2019

De opvallendste berichten van de afgelopen week


Discussie over financiering tijdens opening academisch jaar in Leiden

Deze week openden de universiteiten officieel het  nieuwe academisch jaar. In Leiden was minister van Ingrid van Engelshoven (OCW) aanwezig en klonk er kritiek op het kabinetsbeleid. Er zou te weinig worden geïnvesteerd in het hoger onderwijs en onderzoek, de onlangs aangekondigde herverdeling van middelen zou niet deugen, net zomin als de plannen op het gebied van internationalisering. De kritiek werd ondersteund door een protestactie buiten het universiteitsgebouw. Artikelen achter een betaalmuur, van FD en NRC, een artikel van Science Guide en twee artikelen van het Hoger Onderwijs Persbureau (HOP) vertellen meer. Minister Van Engelshoven reageerde met begrip voor de boosheid over de herverdeling van middelen en deed het verzoek om de plannen van Prinsjesdag af te wachten. In een tweede artikel van ScienceGuide constateert ook KNAW-president Wim van Saarloos dat de Nederlandse wetenschap te lang heeft moeten interen op investeringen uit het verleden. Melanie Peters, directeur van het Rathenau Instituut, pleit er in een eigen artikel echter voor dat de universiteiten de hand in eigen boezem steken. De inkomsten van universiteiten zijn, volgens haar, in de achterliggende jaren juist gestegen. Universiteiten moeten meer strategische en transparante keuzes maken over waar het geld naartoe gaat.
Artikel FD – 1 (registratie verplicht)
Artikel FD – 2 (registratie verplicht)
Artikel NRC – 1 (registratie verplicht)
Artikel NRC – 2 (registratie verplicht)
Artikel HOP / Ad Valvas
Artikel HOP / Cursor
Artikel ScienceGuide – 1
Artikel ScienceGuide – 2
Artikel Rathenau

Oost-Europa geeft voorkeur aan cohesie‑ boven onderzoeksbeleid

Versterking van de Europese cohesieprogramma’s wordt de belangrijkste prioriteit van de Midden- en Oost-Europese lidstaten in de onderhandelingen over de EU-begroting. Dat concludeert een artikel van Science|Business uit de woorden van verschillende vertegenwoordigers uit die landen. Mogelijk dwarsbomen die landen daarmee de pogingen van de Europese Commissie om een groter budget voor Horizon Europa veilig te stellen.
Artikel Science|Business

Nieuwe trends in de technologie

Jaarlijks publiceert onderzoeksbureau Gartner de Hype Cycle for Emerging Technologies. Dit jaar bevat deze vijf nieuwe technologische trends. Ze zijn nauwelijks te vertalen: sensing & mobility, augmented human, postclassical compute and comms, digitale ecosystems en advanced AI & analytics. Samen met 16 trends die al in eerdere Hype Cycles werden beschreven, zullen deze opkomende technologieën “een aanzienlijke impact hebben” op het bedrijfsleven, de maatschappij en mensen. In een artikel van Forbes doet Amir Husain, ceo van het mondiale AI-bedrijf SparkCognition vijf voorspellingen over de toekomst van AI.
Nieuwsbericht Gartner
Nieuwsbericht Executive People
Artikel Forbes

Nieuws en achtergronden uit Nederland


Meer dan 100 miljoen voor baanbrekend fundamenteel onderzoek

NWO heeft, in het kader van het programma Zwaartekracht, bijna 114 miljoen euro toegekend aan zes consortia met topwetenschappers van verschillende Nederlandse universiteiten. De gehonoreerde programma’s betreffen bijvoorbeeld onderzoek op moleculair en cellulair niveau naar complexe aandoeningen van de hersenen en het versterken van landbouwgewassen om de uitdagingen van duurzame voedselproductie aan te gaan.
Nieuwsbericht NWO

Aansluiting opleidingen op arbeidsmarkt bovenaan agenda hogescholen

Hogescholen leggen de focus  van hun strategische  koers op de aansluiting van hun onderwijs op de arbeidsmarkt. Dat blijkt uit de strategische agenda ‘Professionals voor morgen’ van de Vereniging Hogescholen. De arbeidsmarkt verandert razendsnel. Het onderwijs  moet meeveranderen. Ook  is het nodig dat onderzoek meer oplevert voor de beroepspraktijk dan nu het geval is. Daarnaast is aandacht nodig voor  bijscholing van werkenden.
Nieuwsbericht Vereniging Hogescholen
Publicatie Vereniging Hogescholen (pdf)

Casus Tata leidt tot toelichting van de werking van het innovatiebeleid

Minister Eric Wiebes (EZK) beantwoordde afgelopen week Kamervragen over subsidies aan het bedrijf Tata Steel Nederland. Deze waren opgekomen naar aanleiding van een artikel medio juli in NRC. Dat suggereerde dat Nederland aan Tata miljoenen aan onderzoeksgelden had gegeven voor de ontwikkeling van een nieuwe technologie, maar dat India daarvan nu de winsten opstrijkt. Volgens Wiebes klopt deze weergave niet. Tata Nederland wil nog steeds verder met het project. De minister maakt tevens duidelijk dat innovatie niet moet worden gezien als een lineair en voorspelbaar proces. Risico’s nemen hoort bij innovatie en dus ook bij het innovatiebeleid. Wiebes is niet van plan het beleid naar aanleiding van de casus te veranderen.
Beantwoording Kamervragen (pdf) 

Start-ups zijn banenmachine, aantal unicorns neemt toe

Startende bedrijven voegen in Nederland sneller banen toe dan welke sector dan ook. Sinds 2016 hebben start-ups bijna 20.000 nieuwe banen geschapen. In totaal bieden ze nu 108.000 banen, laat het laatste ‘startup employment report’ zien van Dealroom (in samenwerking met CBRE en TechLeap.nl, voorheen StartupDelta). Ook groeit het aantal Nederlandse ‘unicorns’. Dat zijn er inmiddels vijftien, constateert een artikel van Sifted.
Nieuwsbericht Dealroom
Rapport Dealroom (pdf)
Artikel Sifted

“Crowdfunding moet gereguleerd worden”

Duizenden euro's lijken verdwenen te zijn bij crowdfundingswebsite Dream or Donate. De website is offline en waar het geld is gebleven, is maar de vraag. Alleen met regelgeving kan dit in de toekomst voorkomen worden, zegt lector Lex van Teeffelen in Radio EenVandaag.
Uitzending Radio EenVandaag

“EU-budget moet komende jaren vol inzetten op innovatie”

De Nederlandse regering moet bij de onderhandeling over het EU-budget 2021-2027 vol inzetten op stimuleren van innovatie. Met oog op behoud van concurrentiekracht tegenover de VS en China zou de EU daar minstens 120 miljard euro voor moeten vrijmaken. Dat vindt de Kenniscoalitie, een samenwerkingsverband van bedrijfsleven en kennisinstellingen.
Nieuwsbericht VNO-NCW

Nieuws en achtergronden uit Europa


Nederland krijgt 53 Europese starting grants

De Europese onderzoeksraad ERC heeft 408 ‘starting grants’ uitgereikt. Hiermee kunnen wetenschappers vroeg in hun carrière een onderzoeksgroep starten. Met de 408 beurzen is een totaalbedrag gemoeid van 621 miljoen euro. Zoals inmiddels gebruikelijk, scoort Nederland goed bij de ERC, met 53 toegewezen beurzen. Alleen Duitsland (73) en het Verenigd Koninkrijk (64) wisten er meer binnen te halen. De helft van de Nederlandse beurzen is overigens voor onderzoekers die in ons land werken maar niet de Nederlandse nationaliteit hebben.
Persbericht ERC
Gehonoreerde onderzoekers (pdf)
Statistieken (pdf)
Nieuwsbericht HOP / Observant

“De toekomst van het Europese onderzoek is inclusief”

Gezien de grote uitdagingen waar Europa de komende tien jaar voor staat, is het van vitaal belang dat de onderzoeksactiviteiten van de EU niet alleen door bureaucraten worden ontworpen, maar door een breed scala aan mensen en partijen. Dit moet ervoor zorgen dat het onderzoek “inclusiever” wordt, dat wil zeggen gericht op resultaten die iedereen ten goede komen. Dat zegt Jean-Eric Paquet, DG voor onderzoek en innovatie, in gesprek met Horizon Magazine.
Artikel Horizon Magazine

“De EU zou moeten streven naar gendergelijkheid in Horizon Europe”

Het herstellen van genderongelijkheid in de academische wereld is “geen onbeduidende zaak”. De EU zou hierin een rol moeten spelen door het volgende onderzoeks- en innovatieprogramma, Horizon Europe, aantrekkelijker te maken voor vrouwen. Dat zegt Gunnar Bovim, voormalig rector van de Noorse Universiteit voor Wetenschap en Technologie (NTNU), in gesprek met Science|Business.
Artikel Science|Business

Richtlijnen voor het ramen van de kosten van onderzoeksinfrastructuren

Een studie van het Europees Strategieforum voor onderzoeksinfrastructuren (ESFRI) bevat “richtsnoeren voor de raming van de kosten van onderzoeksinfrastructuren”. Hiermee moet het mogelijk worden om eerlijkere afwegingen te maken tussen investeringen in de verschillende infrastructuren uit de ESFRI-routekaart.
Rapport ESFRI (pdf)

EUA presenteert voorstellen voor hoge kwaliteit audits van Europees onderzoek

De Europese Vereniging van Universiteiten (EUA) heeft een reeks voorstellen gepubliceerd over het “verwezenlijken van audits van hoge kwaliteit in het Europese onderzoek”. De voorstellen zijn gericht op nationale en EU-financiers en bieden richtsnoeren voor het efficiënter en effectiever maken van rapportages en controles.
Nieuwsbericht EUA
Briefing EUA

EU moet internationalisering onderzoeksorganisaties versterken

Internationale samenwerking op het gebied van onderzoek is de kern van het hedendaagse hoger onderwijs en de wetenschapssystemen. Het onderzoekscentrum van het Europees Parlement (EPRS) heeft hiernaar onderzoek gedaan. Het constateert dat de positie van de EU verzwakt, met name ten opzichte van China. Het doet voorstellen om de EU-positie te versterken.
Rapport EPRS (pdf)

World Health Organization en TDR sluiten zich aan bij cOAlition S

Een opsteker voor cOAlition S, de groep van partijen die zich inzet voor open access in de wereld: de World Health Organization (WHO) en het Special Programme for Research and Training in Tropical Diseases (TDR) sluiten zich bij het initiatief aan.
Nieuwsbericht cOAlition S

Inspanningen nodig voor behoud en bloei van culturele en creatieve sectoren in EU

De culturele en creatieve sectoren zijn van groot belang voor innovatie in Europa. Dat stelt een rapport geschreven in opdracht van de beleidsafdeling voor structuur- en cohesiebeleid van het DG Intern beleid van de Europese Commissie (EC). De genoemde sectoren staan echter voor grote veranderingen. Het rapport laat zien dat de EU veel zal moeten doen om de sectoren in stand te houden en te laten bloeien.
Rapport EC (pdf)

Europese Rekenkamer gaat steun voor Industrie 4.0 en digitale innovatie beoordelen

De Europese Rekenkamer voert een audit uit van de EU-steun en -financiering van de digitalisering van de industrie (Industrie 4.0) en de rest van de samenleving. Ze onderzoekt of de steun effectief is en of deze startende ondernemingen en kleine en middelgrote ondernemingen helpt bij hun inspanningen om digitaal te  werken. De resultaten worden naar verwachting in 2020 gepubliceerd.
Nieuwsbericht European Court of Auditors

Gids voor ondersteuning van ondernemerschap via clusters

Hoe kunnen clusters het ondernemerschap stimuleren? Hoe kunnen beleidsmakers op het gebied van ondernemerschap beter gebruik maken van clusters? Wat zijn ‘good practices’ als het gaat om het duurzaam ondersteunen van startende en schaalbare bedrijven via clusters? Antwoorden op deze vragen staan in ‘The Smart Guide to entrepreneurship support through clusters’ van het European Observatory for Clusters and Industrial Change (EOCIC).
Nieuwsbericht European Cluster Collaboration Platform
Rapport (pdf)

Duitsland en Frankrijk willen hogere investeringen in Europese datacenters

Frankrijk en Duitsland zullen in de komende maanden voorstellen doen om Europees overheidsgeld te investeren in dataopslagfaciliteiten. Op deze manier zou Europa minder afhankelijk kunnen worden van buitenlandse centra. Het zou ook investeringen in kunstmatige intelligentie stimuleren, aldus de Franse minister van Financiën Bruno Le Maire.
Nieuwsbericht Reuters

VK: ‘No-deal brexit’ zou gegevensstromen tussen EU en VK ernstig verstoren’

Als het VK op 31 oktober zich zonder akkoord terugtrekt uit de EU, worden de gegevensstromen van en naar het land verstoord. Dat zal ernstige economische gevolgen hebben, waarschuwt een rapport van onderzoekers van het University College London (UCL). De verstoring zou “ongekend en uiterst schadelijk” zijn voor het Britse bedrijfsleven.
Nieuwsbericht Science|Business
Rapport UCL (pdf)

Nieuws en achtergronden uit de rest van de wereld


Pleidooi voor verantwoorde internationalisering van hoger onderwijs en onderzoek

“We moeten de internationalisering van het hoger onderwijs en onderzoek heroverwegen om het rechtvaardiger, inclusiever en duurzamer te maken en de voordelen van internationalisering beter te verdelen.” Dat stelt onderzoeker Luciane Stallivieri in een opiniebijdrage voor University World News. “De nadruk moet liggen op de zorg voor individuen, menselijke waarden en de maatschappij in plaats van op de kwantitatieve resultaten van de internationalisering.”
Artikel University World News

De verbondenheid van academische vrijheid, institutionele autonomie en democratie

Wereldwijd leeft toenemende bezorgdheid dat de academische vrijheid en de institutionele autonomie van universiteiten niet meer gegarandeerd zijn. Dat vormt niet alleen een bedreiging voor de kwaliteit van het hoger onderwijs, maar ook voor de democratie zelf, aldus een artikel van University World News. Een recent gehouden Global Forum benadrukte de noodzaak om wereldwijd actie te ondernemen.
Artikel University World News

Wat is kennisdiplomatie en hoe kun je het inzetten?

Internationale initiatieven van instellingen voor hoger onderwijs en onderzoek kunnen niet alleen betere banden opleveren tussen twee universiteiten, maar ook breder bijdragen aan multilaterale betrekkingen. De British Council publiceerde hier onlangs een discussiestuk over: Knowledge diplomacy in action. Kennisdiplomatie moet in ieder geval niet worden gezien als uitsluitend een ‘zachte kracht’. Je kunt er hard beleid mee voeren.
Publicatie British Council (pdf)
Artikel University World News

Communiceren met beleidsmakers over wetenschap: zes strategieën voor succes

Wetenschappers kunnen politici en andere beleidsvormers beter informeren zodat zij besluiten kunnen nemen, stelt een artikel van Nature. Het doet zes aanbevelingen, zoals het omzetten van wetenschappelijke artikelen in publieksvriendelijke publicaties en het formuleren van heldere en direct bruikbare adviezen.
Artikel Nature

Hoe bouw je een digitale overheid op?

De digitale revolutie biedt overheden de kans om hun manier van werken te veranderen en burgers betere resultaten te leveren. Een artikel van EY zet uiteen hoe overheden dat kunnen aanpakken. In mei publiceerde denktank The Lisbon Council een gids voor overheden over waarom en hoe ze hun publieke dienstverlening kunnen verbeteren met behulp van digitale technologie. Een artikel van Apolitical roept overheden op om hierbij risico’s te nemen. “Ambtenaren moeten leren om te falen.”
Artikel EY
Rapport The Lisbon Council
Artikel Apolitical

Uitdagingen van het digitale tijdperk

De vierde industriële revolutie brengt tal van uitdagingen en kansen met zich mee. Op de recente ECB-conferentie ‘Challenges in the digital age’ spraken mensen met leidende posities in  de academische wereld en andere organisaties hierover. Aan de orde kwamen alle verwachte effecten van digitalisering op de economie, bijvoorbeeld op arbeidsmarkt, de productiviteit, de investeringen, de inflatie en het monetair beleid. Een artikel van Voxeu geeft een overzicht van de belangrijkste resultaten van de bijeenkomst.
Artikel Voxeu
Verslag Conferentie  

Hoe om te gaan met AI-ethiek?

Er zijn leiders die denken dat kunstmatige intelligentie (AI) enkel prachtige kansen voor de toekomst biedt. Er zijn leiders die vooral veel problemen voorzien. Ceo Jack Ma van Alibaba’s hoort bij de eerste groep, Elon Musk van Tesla bij de tweede. Ze debatteerden met elkaar op een congres in Shanghai. Een artikel van Forbes gaat dieper in op het verschil van inzicht in AI-ethiek dat hiermee samenhangt: “Een correcte werking van AI is niet hetzelfde als ethische AI.” Daar geeft het artikel verschillende voorbeelden van. Een artikel van UNU MERIT zet uiteen hoe overheden het onethische gebruik van AI zouden kunnen tegengaan.
Video Debat (YouTube)
Artikel Forbes
Artikel UNU MERIT

Niet uitvindingen maar ecosystemen veranderen de wereld, en zo zet je ze op

Nieuwe uitvindingen zoals ‘quantum computing’, neuromorfe chips, synthetische biologie en ontdekkingen in de materiaalkunde bestaan al. Het zijn echter niet die uitvindingen, maar de ecosystemen die ermee aan de slag gaan en de ideeën vertalen in innovaties, die de komende decennia vorm zullen geven, aldus een artikel van Innovation Excellence. Een rapport van Harvard Business Review (HBR) zet uiteen hoe bedrijven innovatie-ecosystemen kunnen ontwikkelen.
Artikel Innovation Excellence
Rapport HBR (pdf)

Noorwegen, Finland, Japan en VS leiden “Mission Innovation” schone energie

In het kader van het Mission Innovation Initiative 2015 hebben 23 landen en de EU zich eraan verbonden hun overheidsinvesteringen in r&d en demonstratie op het gebied van schone energie binnen vijf jaar te verdubbelen. Uit een nieuwe Global Energy Innovation Index van de denktank ITIF blijkt dat Noorwegen, Finland, Japan en de VS goed op weg zijn. Australië, Italië en Nederland behoren tot de achterblijvers onder de ontwikkelde landen. Een artikel van Forbes gaat in op de stand van één van de belangrijkste nieuwe technologieën voor schone energie: batterijen en andere vormen van energieopslag.
Nieuwsbericht ITIF
Rapport ITIF (pdf)
Samenvatting Rapport
Artikel Forbes