Beeld: ©AWTI

AWTI e-mail alert 24 oktober 2019

Bericht van de AWTI

De AWTI e-mail alert die u eerder vandaag ontving, bevat helaas een aantal niet goed functionerende links. Dit is hersteld. U ontvangt daarom opnieuw de e-mail alert.

De opvallendste berichten van de afgelopen week

Kennis- en Innovatie agenda’s 2020-2023 gereed

Eerder dit jaar stelde het kabinet 25 missies vast voor de kennis- en innovatieagenda’s voor de komende jaren van de topsectoren. Deze agenda’s zijn nu definitief vastgesteld en inmiddels is de Tweede Kamer hierover geïnformeerd. Alle nationale kennis- en innovatieagenda’s staan nu online. Het is de bedoeling dat het Kennis- en Innovatieconvenant op 11 november 2019 door de betrokken partners ondertekend wordt.
Kamerbrief (pdf)
Kennis- en Innovatie agenda’s 2020-2023
 

EU zou moeten streven naar geografisch eerlijke industriële strategie

De industriële transformatie naar een duurzamere, technologischer en kennisintensievere economie kan de EU welvaart brengen. Ze brengt echter ook het risico met zich mee dat de verschillen tussen de EU-gebieden toenemen. Een beleidsbrief van het European Policy Centre (EPC) zet uiteen waarom een geografisch eerlijke industriële strategie van belang is voor de EU en hoe zie er in grote lijnen uit zou moeten zien.
Publicatie EPC (pdf)
 

Een visie en agenda voor talent gedreven economische ontwikkeling

Het toekomstige succes van organisaties en regio’s is fundamenteel verweven met talentontwikkeling. Vanuit die gedachte, presenteert de Amerikaanse denktank Brookings het concept van talent-gedreven economische ontwikkeling. Overheden, bedrijven, onderwijsinstellingen en groepen in de gemeenschap werken hierin samen aan het ontwikkelen van kerncompetenties voor studenten en werkenden.
Artikel Brookings
Rapport Brookings (pdf)
 

Nieuws en achtergronden uit Nederland

Percentage vrouwelijke hoogleraren flink omhoog

De Nederlandse universiteiten tellen steeds meer vrouwelijke hoogleraren. Bijna een op de vier (23 procent) is nu een vrouw, blijkt uit de jongste tellingen. Vorig jaar was dat nog 19 procent. Wel zijn er flinke verschillen tussen de universiteiten. De Open Universiteit loopt voorop, met 35 procent vrouwelijke hoogleraren. De Erasmus Universiteit Rotterdam staat onderaan, met 15 procent.
Nieuwsbericht HOP / UToday
 

Meer dan 300 duizend wo-studenten

Dit studiejaar tellen de universiteiten voor het eerst meer dan 300.000 studenten. Van hen komen 60.000 - één op de vijf - uit het buitenland. Dat meldt de VSNU. Het aantal eerstejaars is gegroeid en ouderejaars staan langer ingeschreven. De instroom vanuit het vwo blijft ongeveer gelijk, maar de instroom vanuit het hbo en van internationale studenten blijft groeien. In totaal is het aantal studenten afgelopen jaar met 4 procent toegenomen.
Nieuwsbericht VSNU
Nieuwsbericht HOP / DUB
 

Leren in leergemeenschappen moet kwalitatief onderzocht worden

In het hoger onderwijs zijn veel samenwerkingsverbanden waarin onderwijsinstellingen, maatschappelijke partijen en bedrijven met elkaar werken aan opleiden en bijscholen. Maar hoe zitten de leerprocessen in deze consortia precies in elkaar en zijn die effectief? Het boegbeeld van de Topsector Logistiek Aad Veenman wil daar meer duidelijkheid over krijgen. Alleen op basis van deze kennis kun je verbeteringen doorvoeren.
Artikel ScienceGuide
 

“Koppel Centres of Expertise nadrukkelijk aan curriculumontwikkeling in hbo”

De onafhankelijke commissie Centres of Expertise heeft haar eindrapport gepresenteerd. Ze doet verschillende aanbevelingen, zoals: verbind het werk van Centres of Expertise nadrukkelijk met het onderwijscurriculum van hogescholen en zorg voor een goede infrastructuur voor kennisdeling over leven lang ontwikkelen.
Nieuwsbericht Vereniging Hogescholen
Eindrapport commissie Centres of Expertise (pdf)
Artikel ScienceGuide
 

7 procent bedrijven gebruikt robots

In 2018 gebruikte 7 procent van de bedrijven robots. Vooral bedrijven in de industrie en researchinstellingen maakten gebruik van bijvoorbeeld lasrobots of zelfsturende voertuigen in magazijnen. Ook andere relatief nieuwe ICT-toepassingen als cloud-computing en 3D-printing hebben hun weg gevonden in het Nederlandse bedrijfsleven. Dit meldt het CBS in de publicatie ‘ICT, kennis en economie 2019’. Het CBS constateert dat de inzet van robots vaak leidt tot meer, veelal nieuwe banen. Dat constateert ook een rapport van de Amerikaanse Information Technology and Innovation Foundation (ITIF). Volgens een artikel van Vox Recode zijn veel van die banen wel zwaarder.
Nieuwsbericht CBS
Rapport CBS
Nieuwsbericht Business Insider
Nieuwsbericht ITIF
Rapport ITIF
Artikel Vox Recode
 

Visies van economen op het innovatiebeleid

Al enige tijd loopt in MeJudice een debat over het innovatiebeleid. Deze week leverde onder andere de Utrechtse econoom Erik Stam een bijdrage. Volgens hem dreigt de Nederlandse arbeidsmarkt versnipperd te raken door de opkomst van zzp’ers en de kluseconomie. Dat tast de productiviteit van werkenden en het verdienvermogen van Nederland aan. Volgens Stam kan de overheid het beste deze ontwikkeling tegengaan door meer mogelijkheden te scheppen voor innovatieve start-ups, het opschalen van bedrijfsactiviteiten en innovatie van gevestigde bedrijven. Daarnaast moeten de huidige regels rond werk, die de versplintering aanmoedigen, worden geschrapt. In een tweede artikel van MeJudice stelt Carl Koopmans (SEO; VU) dat de overheid zou moeten snijden in “de lappendeken van specifieke subsidies voor innovatie”. Hij is tegen het nieuwe Investeringsfonds dat het kabinet wil opzetten, omdat dit zal leiden tot inefficiënte uitgaven. Voorts is., volgens hem, het aanjagen van innovatie weinig zinvol als het onderwijs niet beter wordt. Marieke Blom en Marcel Klok (ING Economisch Bureau) hebben het in dit verband over de noodzaak om een online makelaar voor het volwassenenonderwijs in het leven te roepen. Dat zou een sterke impuls kunnen geven aan het volwassenenonderwijs, dat nu nog steeds onvoldoende van de grond komt. (Zie ook: ‘Vijf ideeën over innovatie in Europa’ onder Nieuws en achtergronden uit Europa).
Artikel MeJudice – Stam
Artikel MeJudice – Koopmans
Artikel MeJudice – Blom / Klok

 

Data-expertisecentrum voor hightech industrie van start

Ondernemers helpen meer waarde te halen uit data. Dat is het doel van het Data Value Center Smart Industry (DVC-SI), dat bedrijven kosteloos of tegen gunstige tarieven adviseert over het slim inzetten van data voor het optimaliseren van processen en het ontwikkelen van nieuwe producten, diensten en verdienmodellen. Het centrum heeft vooralsnog een looptijd van twee jaar.
Nieuwsbericht Smart Industry
 

Zorgen over vooringenomenheid AI-beslissingssystemen groeien

De VN-rapporteur voor de mensenrechten Philip Alston heeft deze week ernstige zorgen geuit over het gebruik door Nederland van een AI-systeem dat uitkeringsfraude moet opsporen. Dat systeem blijkt in de praktijk mensen met weinig geld en mensen met een migratie-achtergrond te discrimineren. Geekwire meldt dat mondiaal steeds meer technologie-ontwikkelaars en activisten zich roeren over de ondoorzichtige werking van AI-systemen. Ook bij overheden en bedrijven nemen de zorgen toe, zet een artikel van Business Today uiteen. Volgens een artikel van Raconteur was in de EU de komst van de GDPR (AGV) een eerste goede stap op weg naar regulering van AI, maar er zouden nog veel meer stappen moeten volgen.
Nieuwsbericht NOS
Artikel Geekwire
Artikel Business Today
Artikel Raconteur

 

Tegenwind voor de ontwikkeling van 5G in Nederlandse steden

Het lijkt erop dat de anti-5G-beweging de formule heeft ontdekt om de aanleg van 5G tegen te houden, zegt een artikel van DLM Plus. Ze spreekt raadsleden rechtstreeks aan op hun aansprakelijkheid. De beweging is nu in een strijd verwikkeld om Apeldoorn als eerste stad te laten stoppen met het ondersteunen en faciliteren van 5G-activiteiten. Acties in andere steden zouden volgen. Het Parool constateerde een maand geleden al dat verschillende Nederlandse steden, waaronder Amsterdam, steeds meer in hun maag zitten met 5G.
Nieuwsbericht DLM Plus
Artikel Het Parool
 

Miljoenen voor Hyperloop; in 2028 naar de markt

De Delftse start-up Hardt Hyperloop krijgt miljoenen van investeerders om een testbaan van 3 kilometer aan te leggen. De Hyperloop is een hypermoderne vacuümtrein, bedacht door Elon Musk. Hardt Hyperloop wil reizigers er in 50 minuten van Amsterdam naar Frankfurt kunnen brengen. In 2028 zou het eerste traject voor de Hyperloop gereed moeten zijn.
Nieuwsbericht EU Startups
Nieuwsbericht Sprout
 

Nederland in januari met grote delegatie naar CES in Las Vegas

Techleap, het vroegere StartupDelta, heeft zich een nieuwe huisstijl met nieuwe website aangemeten. In een interview met Sprout legt startup-ambassadeur Prins Constantijn uit welke plannen hij met de organisatie heeft. In de marge van het gesprek onthult hij dat hij startup-ambassadeur is geworden op aandringen van een groep Nederlandse ondernemers. In januari 2020 reist Constantijn met 50 Nederlandse start- af naar de Consumer Electronics Show (CES) in Las Vegas, het grootste evenement in zijn soort ter wereld.
Website Techleap
Artikel Sprout – 1
Artikel Sprout – 2
 

Nieuws en achtergronden uit Europa

Vrees voor lager budget Horizon Europe

De besprekingen van de EU over het Meerjarig Financieel Kader van de EU voor 2021-2025 zitten nog steeds vast. Alle tekenen wijzen erop dat het totale budget en daarmee ook dat van Horizon Europe, vanaf 2021 kleiner wordt.
Nieuwsbericht Science|Business
 

CESAER roept op tot nieuwe impuls Europese onderzoeksruimte

CESAER, the Conference of European Schools for Advanced Engineering Education and Research, wil dat alle betrokken partijen zich weer gaan inspannen voor de Europese Onderzoeksruimte (ERA). De aandacht hiervoor is de laatste jaren, volgens de organisatie, te veel verslapt. Ze doet aanbevelingen om het proces uit het slop te halen.
Nieuwsbericht CESAER
Standpunt CESAER (pdf)
 

Kloof tussen leidende en zwakkere landen in eGovernment wordt kleiner

Alle EU-landen werken hard aan de invoering van nieuwe informatie- en communicatietechnologieën bij overheidsdiensten, zoals eID’s en eDocumenten. De transparantie over wat ze doen, de niveaus van grensoverschrijdende interoperabiliteit en de interactie tussen overheidsdiensten en burgers of bedrijven neemt hierdoor geleidelijk toe, constateert het eGovernment-benchmarkrapport van de Europese Commissie (EC). Het verschil tussen de leidende en achterblijvende landen wordt kleiner. Een afzonderlijke brochure laat zien wat EU-landen doen aan ict-innovatie in de publieke sector om de samenleving inclusiever, innovatiever en reflectiever te maken.
Nieuwsbericht EC
eGovernment Benchmark 2019
Brochure EC (pdf)
 

Vijf ideeën over innovatie in Europa

De Europese economie heeft dringend behoefte aan productiviteitsstijging op basis van innovatie en nieuwe technologieën. Op een bijeenkomst van EurActiv werd gediscussieerd over hoe een strategie daarvoor eruit zou moeten zien. Het McKinsey Global Institute presenteert in een discussiestuk vijf ideeën. Het gaat onder andere om het voortbouwen op de bestaande industriële kracht van Europa, het verbeteren van de toegang tot data en het beter benutten van de inkoopkracht van publieke instellingen.
Artikel EurActiv
Discussion Paper McKinsey
 

EIT werkt aan nieuwe community voor culturele en creatieve sector

Het European Institute of Innovation and Technology bereidt de komst van een nieuwe Innovation Community voor, in aanvulling op de al bestaand communities voor klimaat, digitaal, voedsel, gezondheid, energie, maakindustrie, grondstoffen en stedelijke mobiliteit. “Dit is een opkomende sector als het gaat om werkgelegenheid en groei, waarvan het bedrijfspotentieel het verdient om te worden ontwikkeld”, aldus Elisabetta Lazzaro (HKU), co-auteur van een Europees rapport over de culturele en creatieve industrie.
Nieuwsbericht EurActiv
Studie Lazzaro et. al. (pdf; 2016)
 

Wetenschap denkt na over het naar de markt brengen van quantumtechnologie

Meer dan 80 quantumfysici en ‑deskundigen uit verschillende Europese landen hebben op een bijeenkomst besproken hoe uitvindingen naar de markt kunnen worden gebracht. De discussies liepen uiteen van metrologie, woordenschat en methodologieën tot industriële specificaties. Planning in een vroeg stadium en integratie van normalisatie zijn cruciale elementen om het op de markt brengen van onderzoeksresultaten te versnellen.
Nieuwsbericht JRC
Beleidsbrief JRC (pdf)
 

Digitale uitdagingen voor Europa

De snelle ontwikkeling van de digitale technologieën vormt een uitdaging voor de Europese Unie. Hoe haalt de EU de achterstand ten opzichte van de VS en China in? Een van de dilemma’s is hoe de wens van Europa voor de bescherming van particuliere gegevens is te verzoenen met de noodzaak om ze in veel algoritmen te gebruiken. En hoe zorgt de EU ervoor dat automatisering en kunstmatige intelligentie de arbeidsmarktparticipatie versterken in plaats van verzwakken? Een rapport van de European Parliamentary Research Service (EPRS) biedt links naar een reeks recente commentaren en rapporten van denktanks en onderzoeksinstituten over de genoemde onderwerpen.
Rapport EPRS (pdf)
 

Acht trends in de toekomst van het werk

Wat is de toekomst van het werk? Is het een dystopie waarin robots alle taken hebben overgenomen en mensen hun werk niet meer kunnen doen, of leven we in een werkvrije maatschappij, waar iedereen door middel van automatisering in zijn behoeften wordt voorzien? Experts van Raconteur verkennen acht trends in de toekomst van het werk.
Artikel Raconteur
 

Duitsland: Drie nieuwe onderzoeksinfrastructuren

Duitsland heeft zijn nationale routekaart voor onderzoeksinfrastructuren voor 2019 gepubliceerd. Deze bevat drie nieuwe onderzoeksinfrastructuren: voor hoge-resolutie elektronenmicroscopie in het Jülich Research Centre, voor het ESFRI-project ACTRIS en voor fotonische methoden ten behoeve van onderzoek naar, en behandeling van infectieziekten. De kosten bedragen meer dan 50 miljoen euro per project.
Nieuwsbericht ESFRI
Roadmap für Forschungsinfrastrukturen (D)
 

Frankrijk: Experimenten met 5G van start

De Franse regering heeft samen met de Franse regelgevingsautoriteit voor elektronische communicatie ARCEP de 11 winnaars bekendgemaakt van een call voor experimenteerplatforms voor 5G. Doel daarvan is het identificeren van verschillende manieren om 5G in te zetten en bijbehorende businessmodellen vast te stellen.
Blogpost Nederlandse Innovatie Attaché Parijs
 

VK: Business accelerators en incubators zijn goed voor start-ups én regio

Een onderzoek van de Britse denktank Nesta toont aan dat business accelerators en incubators in het VK niet alleen bijdragen tot het succes van start-ups maar ook een positief effect hebben op de omringende regio. Gemiddeld werd over een periode van 5 jaar 48 miljoen pond (53 miljoen euro) extra geïnvesteerd in regio’s waar een accelerator actief was geworden.
Nieuwsbericht Nesta
Rapport Nesta
 

VK: Gevolgen nieuwe brexit-deal zullen in komende maanden en jaren blijken

Op 22 oktober stemde het Britse Lagerhuis in met de brexit-deal van premier Boris Johnson, al ontstond er meteen weer onenigheid over het te hanteren tijdpad om een overeenkomst met de EU te sluiten. De deal benoemt dat de EU en het VK algemene principes en voorwaarden zullen afstemmen over Britse deelname aan Europese programma’s, waaronder een faire financiële bijdrage van het VK. De tekst hierover wijkt niet af van die in het akkoord dat Margaret May in maart 2019 bereikte over de politieke verklaringen. Neth-ER en Science|Business vertellen meer over de globale gevolgen voor de wetenschap van de nu aangenomen brexit-overeenkomst. Wat er precies gaat gebeuren, hangt af van de onderhandelingen over de uitwerking van het akkoord, die starten als het akkoord definitief is. De onzekerheid die de afgelopen twee jaar heeft bestaan over de brexit heeft er wel voor gezorgd dat het aandeel van Britse onderzoekers in het Europese onderzoeksbudget is gedaald van 16 naar 11 procent, meldt Science|Business.
Artikel Neth-ER
Artikel Science|Business – 1
Artikel Science|Business – 2
 

Zwitserland: Sunrise en Huawei openen samen 5G-onderzoekscentrum

Het Zwitserse telecombedrijf Sunrise en de Chinese telecomgigant Huawei hebben samen een 5G-onderzoekscentrum in Zwitserland opgezet. “Met de opening van het eerste 5G Joint Innovation Center in Europa zetten wij als toonaangevende 5G providers een nieuwe belangrijke stap”, aldus de persverklaring. Het onderzoekscentrum gaat 5G-applicaties ontwikkelen voor zowel de particuliere als de zakelijke sector. Eerder dit jaar opende Huawei al een 5G Open Lab in Zuid-Korea, wat de eerste in zijn soort ter wereld zou zijn.
Persbericht Huawei
Nieuwsbericht ZD Net
 

Nieuws en achtergronden uit de rest van de wereld

Universiteiten zouden studenten beter moeten voorbereiden op rol in ‘gig economy’

Artikelen van Harvard Business Review (HBR) en het McKinsey Global Institute menen dat studenten beter moeten worden voorbereid op de wereld van flexibel werk. De kans is groot dat studenten van nu straks consultant, contractwerker, freelancer, uitzend‑ of oproepkracht worden, terwijl ze worden opgeleid voor vaste functies. Voor die flexibele banen zijn andere vaardigheden nodig.
Artikel HBR
Artikel McKinsey
 

Mondiale economische vooruitzichten zijn niet zo slecht

De wereldeconomie heeft in 2019 een grote klap gehad en de angst voor een recessie is wijdverbreid. Volgens de The Conference Board keert de economie echter, waarschijnlijk al heel snel, terug naar haar langzame langetermijngroei van 2,7 procent per jaar. Consumenten over de hele wereld zullen straks weer profiteren van stijgende lonen en lage inflatie, terwijl bedrijven innovatie en digitale transformatie blijven inzetten om de omzet te verhogen en de kosten te verlagen om een forse winstdaling te voorkomen. Dat zegt Bart van Ark, Chief Economist en Chief Strategy Officer van de denktank The Conference Board in een filmpje op YouTube.
Filmpje Van Ark (YouTube)
 

Technologische hype noopt tot meer economische nuchterheid

Alle grote start-ups in de nieuwe economie lijden grote verliezen, constateert een artikel van Issues in Science and Technology. Of ze nu werken aan algoritmes, big data, IoT, AI, blockchain, autonome voertuigen en robots en of ze nu komen uit de VS, Europa, China, Singapore of India. Ze maken ons financiële stelsel wankel en remmen zo de innovatie. Het artikel pleit voor minder hype en een meer nuchtere economische analyse.
Artikel Issues in Science and Technology
 

Richtlijnen voor overheden die robots willen kopen

Overheidsinstanties moeten een speciale benadering van inkoop hanteren als het gaat om kunstmatige intelligentie, volgens het Centrum voor de Vierde Industriële Revolutie van het World Economic Forum (WEF). Beproefde inkoopprocessen zijn mogelijk niet geschikt vanwege nieuwe en unieke risico’s om te beheren en de mogelijkheid van onbedoelde gevolgen van de inzet van robots. Een rapport van het forum geeft richtlijnen voor betere AI-procurement.
Artikel The Mandarin
Rapport WEF (pdf)
 

AI en klimaatverandering: hoe zijn ze verbonden en wat kunnen we eraan doen?

Er wordt vaak gesteld dat AI en andere geavanceerde technologieën kunnen helpen met groen beleid en duurzaamheid. Een artikel van CIO&Leader is daar deze week een voorbeeld van. De bijdrage van de technologieën aan die problemen wordt echter zelden erkend. Een artikel op Medium.com schetst wat er wel en niet bekend is over de rol van AI en de technologische industrie in de klimaatverandering, en bespreekt manieren waarop beleidsmakers de grote impact kunnen aanpakken.
Artikel CIO&Leader
Artikel Medium.com
 

China: Staat van dienst op gebied intellectueel eigendom wordt beter en beter

Het is gemakkelijk om ‘acquisitie’ van intellectueel eigendom af te doen als eufemisme voor diefstal, aldus een artikel van de internationale denktank Carnegie Endowment for International Peace. Maar in werkelijkheid hebben handel, buitenlandse investeringen, licenties, imitatie en, ja, ook diefstal allemaal bijgedragen aan de technologische vooruitgang van China.
Artikel Carnegie Endowment for International Peace
 

Japan: Moonshot-programma voor onderzoek en ontwikkeling

De Japanse regering kondigde in 2018 de oprichting aan van een Moonshot Research and Development-programma, met het doel radicale oplossingen te ontwikkelen voor grote maatschappelijke uitdagingen. Een speciale commissie heeft hiervoor een voorstel uitgewerkt, dat in december wordt besproken op een internationaal symposium.
Artikel Open Access Government
Moonshot-programma (pdf)
 

VS: Steeds meer r&d van bedrijven geconcentreerd in steeds minder staten

De O&O-activiteit van het bedrijfsleven in de VS is van oudsher geconcentreerd in enkele staten. Dat verschijnsel nam in 2017 verder toe, constateert een bericht van het State Science and Technology Institute (SSTI). Het baseert zich op de laatste Business Research & Development and Innovation Survey (BRDIS) van de National Science Foundation (NSF). In totaal besteedden bedrijven in de VS 400 miljard dollar aan r&d in 2017, wat een stijging van 6,8 procent is ten opzichte van 2016.
Nieuwsbericht SSTI
Publicatie NSF
 

VS: Zo maak je als politicus of beleidsmaker een ‘pro-business’-plan

Voor beleidsmakers die iets willen doen om ondernemers te helpen, heeft de Amerikaanse Kauffman Foundation een handleiding gemaakt met een stappenplan. De vier hoofdpunten van een ‘pro-business’-plan zijn: kansen vergroten, financiering verbeteren, kennis verhogen over het starten van een onderneming en ondersteuning geven bij het nemen van risico’s.
Nieuwsbericht Kauffman
Rapport Kauffman