AWTI e-mail alert 20 juni 2019

AWTI-advies ‘Het stelsel op scherp gezet’

Afgelopen week bracht de AWTI het advies ‘Het stelsel op scherp gezet’ uit. Het advies heeft veel aandacht gekregen in diverse media. Ook zijn er veel reacties op het advies gekomen. Woensdag 19 juni gaf de AWTI een toelichting op het advies tijdens een technische briefing in de Tweede Kamer. Minister Ingrid van Engelshoven (OCW) reageerde op aanbevelingen tijdens de bespreking van de Staat van het Onderwijs in de Tweede Kamer. In NRC verschenen een ingezonden stuk van historicus en schrijver Eelco Runia en een opiniebijdrage van de AWTI. In een interview met ScienceGuide zet raadslid Sjoukje Heimovaara uiteen waarom het nodig is dat universiteiten en hogescholen zich meer op de buitenwereld en hun maatschappelijke opdracht moeten richten.
Advies AWTI
Nieuwsbericht HOP / Univers Online
Opiniebijdrage NRC (registratie verplicht)
Opiniebijdrage AWTI in NRC
Artikel ScienceGuide
Technische Briefing in de Tweede Kamer

Nederlandse innovatiebeleid gaat meer aandacht schenken aan sleuteltechnologieën

Staatssecretaris Mona Keijzer (EZK) heeft een rapport van adviesbureau Technopolis over overheidsinvesteringen in sleuteltechnologieën naar de Tweede Kamer gestuurd. Het rapport beschrijft en analyseert de ontwikkelingen in de overheidsinvesteringen in sleuteltechnologieën van tien landen en van de Europese Commissie. Daaruit worden lessen getrokken voor vernieuwing van het Nederlandse innovatiebeleid. Hiertoe heeft het kabinet inmiddels besloten. In het kader van het missiegedreven topsectoren- en innovatiebeleid zal structureel extra budget worden vrijgemaakt voor meerjarige innovatieprogramma’s voor sleuteltechnologieën.
Kamerbrief (docx)
Rapport (pdf)

Innovatieprestaties van de EU en EU-regio’s verbeteren

Uit het Europese Innovatiescorebord (EIS) en het Scorebord voor regionale innovatie 2019 van de Europese Commissie blijkt dat de innovatieprestaties van de EU vier jaar lang achtereen zijn verbeterd. Voor de eerste keer presteert de EU op het gebied van innovatie beter dan de VS. De EU verliest echter opnieuw (licht) terrein op Japan en Zuid-Korea. China is hard bezig zijn achterstand in te halen. Het EIS merkt Nederland opnieuw aan als één van de innovatieleiders van Europa, samen met Zweden, Finland en Denemarken. Luxemburg en het VK zijn deze status dit jaar kwijtgeraakt. Het EIS toetst alle EU-landen op 27 indicatoren voor innovatiekracht.
Nieuwsbericht EC
Europees innovatiescorebord 2019
Scorebord voor regionale innovatie 2019
Q&A – EC
Nieuwsbericht Rijksoverheid

Een nieuwe invalshoek voor het innovatiebeleid: ‘cross-specialisation’

Innovatiebeleid richt zich doorgaans op versterking van het concurrentievermogen van bedrijfstakken met een groot, actueel of toekomstig, economisch potentieel. Een wetenschappelijk artikel van Oxford Academic bespreekt een andere mogelijkheid: innovatie bevorderen door het met elkaar verbinden van kennissystemen van bedrijfstakken die (tot nu toe nog) niet met elkaar verwant zijn. Dit wordt ‘cross-specialisation’ genoemd. Het artikel bespreekt hoe beleidsmakers de hiervoor benodigde, ongewone interacties kunnen faciliteren.
Artikel Oxford Academic

Commissie-Van Rijn waarschuwt voor ‘cherry picking’

De Commissie-Van Rijn hoopt dat de Tweede Kamer haar advies over de bekostiging van het hoger onderwijs en onderzoek integraal opvolgt. “Het kan verleidelijk zijn om bepaalde elementen uit het pakket te halen, maar dat zouden wij echt heel vervelend vinden. Het advies moet in samenhang worden uitgevoerd”, citeert HOP / UToday Van Rijn. De commissievoorzitter vindt dat het bekostigingsadvies, ondanks de pijnlijke keuzes goed en evenwichtig is. “Een herverdeling van 0,7 procent tot 1,7 procent van het budget: je zou zeggen dat dat zou moeten kunnen”, citeert ScienceGuide Van Rijn. Uit een tweede bericht van ScienceGuide blijkt dat het advies van de Commissie de verhoudingen tussen de klassieke en technische universiteiten op scherp heeft gezet. Een poging van universiteitenkoepel VSNU om tot een gezamenlijk standpunt te komen over het advies is vastgelopen.
Nieuwsbericht HOP / UToday
Nieuwsbericht ScienceGuide – 1
Nieuwsbericht ScienceGuide – 2

“Wees nou eens trots op de Nederlandse hoogvlakte”

Tegen het einde van het collegejaar ‘18-’19 is veel rumoer ontstaan over de toekomst van het hoger onderwijs. ScienceGuide sprak hierover met Ron Bormans, oud-lid van de commissie Veerman en voorzitter van het College van Bestuur van de Hogeschool Rotterdam. Hij ziet veel mankementen aan het huidige hogeronderwijsstelsel, maar de aangedragen ‘oplossingen’ roepen volgens hem allerlei nieuwe problemen op.
Artikel ScienceGuide

Eerste ronde honoreringen Wetenschapsagenda

Voor het eerst heeft NWO vanuit de Nationale Wetenschapsagenda grote interdisciplinaire onderzoeksprojecten gehonoreerd. Het gaat om kennisketenbrede consortia die bij elkaar 61 miljoen euro krijgen om maatschappelijke en wetenschappelijke doorbraken dichterbij te brengen. Critici stellen dat slechts 5 procent van de aanvragen gehonoreerd is, aldus een bericht van HOP / DUB, maar NWO houdt het op 19 procent.
Nieuwsbericht NWO
Nieuwsbericht HOP / DUB

TU Eindhoven werft voorlopig alleen vrouwen

Het komende anderhalf jaar kunnen alleen vrouwelijke wetenschappers solliciteren bij de TU Eindhoven. Pas als er na een half jaar geen geschikte kandidaat is gevonden, worden de vacatures opengesteld voor mannen. De universiteit wil op deze manier de scheve man-vrouwverhouding in de wetenschappelijke staf aanpakken. Een artikel van RTL Z gaat dieper in op de Eindhovense voornemens.
Nieuwsbericht Cursor / TU/e
Artikel RTL Z

Actieagenda Technologie moet zorgen voor beter opgeleide beroepsbevolking

Meer jongeren moeten kiezen voor techniek. En volwassen werknemers in de techniek moeten zich beter te kunnen voorbereiden op de toekomst. Daarin voorziet de Actieagenda Technologie van de Samenwerkingsorganisatie Beroepsonderwijs Bedrijfsleven (SBB). De actieagenda wil de inzet van overheid, onderwijs en bedrijfsleven in het technisch beroepsonderwijs bundelen, zodat versneld resultaten kunnen worden geboekt.
Nieuwsbericht SBB
Actieagenda Technologie (pdf)

SER bepleit regionale aanpak voor toekomstgerichte industrie

De SER onderschrijft ten volle de kabinetsambities om te werken naar een CO2-arme en circulaire economie. Dit vereist dat de Nederlandse industrie de komende jaren versneld innoveert, inspeelt op de toekomstkansen en de kans krijgt zich zo te ontwikkelen tot de wereldtop in de energietransitie. Dat biedt de beste garantie voor voldoende werkgelegenheid, aldus het SER-ontwerpadvies ‘Nationale klimaataanpak voor regionale industriële koplopers’. Versterking van de regionale aanpak is vijf regionale energie-intensieve industriële clusters vormt de kern van het advies.
Nieuwsbericht SER
Ontwerpadvies SER (pdf)

Kritische kanttekeningen bij de oprichting van Invest-NL

De Machtigingswet oprichting Invest-NL ligt momenteel in de Eerste Kamer. Het fonds moet gaan bijdragen aan het aantrekken van meer investeringen, die hard nodig zijn voor het financieren van de energietransitie, het verhogen van de arbeidsproductiviteit en het versterken van de Nederlandse concurrentiepositie. Het is echter nog steeds niet duidelijk wat het precieze mandaat is, constateert een artikel van ESB. Gaat het om het oplossen van marktfalen, additionaliteit ten opzichte van de markt en/of het behalen van een marktconform rendement? Die doelen zijn in ieder geval niet gelijktijdig realiseerbaar.
Artikel ESB

China en scale-ups centraal op Holland High Tech Voorjaarsevenement

Op het jaarlijkse Holland High Tech Voorjaarsevenement stonden China en scale-ups op het programma. In de China-sessie leerde het publiek de nuances kennen van zakendoen met China. De sessie over scale-ups ging over de eerste plannen voor een financieringsfonds voor kennisintensieve scale-ups.
Artikel Holland High Tech

Samenwerking Nederland en Singapore op gebied van blockchain

Nederlandse bedrijven, kennisinstellingen en overheden gaan een samenwerking aan met Singapore op het gebied van blockchaintoepassingen. 21 juni tekenen de deelnemers een convenant hierover. Het convenant vloeit voort uit een blockchainmissie in november 2018 van Nederlandse bedrijven en publieke kennisinstellingen.
Nieuwsbericht RVO

cOAlitionS benoemt twaalf Plan S Ambassadeurs

cOAlitionS, de groep van nationale onderzoeksfinancierende organisaties uit Europa die volledig open toegang tot wetenschappelijke publicaties nastreeft, heeft 12 ambassadeurs benoemd. Zij worden de aanspreekpunten en doorgeefluiken voor discussie en kennisverwerving over de uitvoering van Plan S. Er zijn twee ambassadeurs uit Nederland: Frank Miedema (UU / UMCU) en Gareth O’Neill (Leiden University).
Nieuwsbericht cOAlitionS

Pleidooi voor behoud meertaligheid in wetenschapscommunicatie

De European University Association (EUA), Universities Finland (UNIFI) en Universities Norway (UHR) presenteren het Helsinki Initiatief voor Meertaligheid in wetenschappelijke communicatie. “Publiceren in de eigen taal blijft voor veel onderzoekers wereldwijd van vitaal belang. Het kan de beste manier zijn om te communiceren met nationale collega’s, het maximaliseert de kans op lokale impact en het is bijna de enige manier om belangrijke doelgroepen zoals beleidsmakers te bereiken.”
Nieuwsbericht EUA
Helsinki Initiative
Nieuwsbericht Research Europe

Gerichte investeringen en krachtig digitaal beleid lonen maar lidstaten doen te weinig

De Europese Commissie (EC) heeft de resultaten gepresenteerd van de Digital Economy and Society Index (DESI) voor 2019. Dit instrument volgt de algemene digitale prestaties van Europa en de vooruitgang van de EU-landen ten aanzien van hun digitale concurrentievermogen. Over het algemeen laten alle EU-lidstaten vooruitgang zien, wat ook ten goede komt aan hun economie. De vooruitgang gaat echter te langzaam om de wereldwijde concurrentie te kunnen bijbenen. Nederland staat voor het eerst in top 3 van de EU als het gaat om de kracht van de digitale economie. Alleen ons mkb doet het niet goed, constateert een bericht van Emerce. Zowel de online verkoop van het mkb als de daaruit behaalde omzet ligt onder het EU-gemiddelde.
Persbericht EC
Digital Economy and Society Index (DESI)
Nieuwsbericht Rijksoverheid
Nieuwsbericht Emerce
Landrapport Nederland (pdf)

Zeven EU-lidstaten willen ultraveilig kwantumcommunicatienetwerk opzetten

Zeven lidstaten van de Europese Unie zijn overeengekomen om samen na te gaan hoe ze in Europa een kwantumcommunicatie-infrastructuur kunnen opzetten. Dit zou een grote stimulans kunnen zijn voor kwantumtechnologieën, de cyberveiligheid en het industrieel concurrentievermogen van Europa. De betrokken lidstaten zijn België, Duitsland, Italië, Luxemburg, Malta, Nederland en Spanje. Het Britse regering maakte vorige week bekend dat overheid en bedrijven in het VK sinds 2014 al meer dan 1 miljard pond (1,1 miljard euro) hebben geïnvesteerd in de ontwikkeling van kwantumtechnologie. Het Europese magazine voor onderzoek en innovatie ‘Horizon’ heeft deze maand een special over kwantumtechnologieën.
Nieuwsbericht EC
Q&A on Quantum Communication Infrastructure
Verklaring van Samenwerking (pdf)
Persbericht Britse overheid
Special Horizon

Honderd radicale doorbraken met grote gevolgen voor de wereldeconomie

De Europese Commissie heeft een rapport gepresenteerd dat 100 radicale doorbraken identificeert op het gebied van innovatie. Omdat deze waarschijnlijk een grote impact zullen hebben op de wereldeconomie, wordt de EU geadviseerd om investeringen te stimuleren. Naast de te verwachten kunstmatige intelligentie, gaat het bijvoorbeeld om zichzelf reparerende smartphones, planetaire of asteroïde mijnbouw voor het winnen van essentiële grondstoffen en telepathische communicatie met behulp van technologie.
Nieuwsbericht EC
Rapport (pdf)
Nieuwsbericht Science|Business

EU-lidstaten moeten meer doen om vrouwen in digitale sector te krijgen

De Europee Commissie heeft haar jaarlijkse ‘Women in Digital’ (WiD)-scorebord gepresenteerd, dat een beeld geeft van de participatie van vrouwen in de digitale economie. Deze laat een genderkloof zien in alle 13 indicatoren waar het scoreboard naar kijkt. De kloof is het grootst op het gebied van ict-specialistische vaardigheden en werkgelegenheid. “We moeten nu maatregelen treffen”, concludeert eurocommissaris Mariya Gabriel. “Niet alleen omdat het eerlijk is, maar ook omdat het goed is voor de economie.” McKinsey bracht afgelopen week een rapport uit over het onderwerp met aanbevelingen voor beleidsmakers. Een artikel van Project Syndicate introduceert het rapport.
Nieuwsbericht EC
Landrapporten
Rapport McKinsey (online)
Artikel Project Syndicate

EU moet prioriteit geven aan 5G en technologie stimuleren, zeggen topbedrijven

De volgende Europese Commissie zou prioriteit moeten geven aan de versterking van 5G-netwerken op het continent en een snellere invoering van technologieën zoals AI. Dat zeggen de leden van de European Round Table of Industrialists (ERT) in een onderzoek, waarvan Politico melding maakt. Tot de ERT behoren veel grote bedrijven, zoals Volvo, Heineken, Shell, Nestlé en Siemens. Artikelen van Information Age en Raconteur leggen uit dat 5G straks het hart van Industrie 4.0 oftewel Smart Manufacturing wordt. En deze technologie komt er sneller dan verwacht, zegt een artikel van Computable dat zich baseert op het laatste ‘Mobility Report’ van Ericsson. Een groot proefproject in de haven van Hamburg, beschreven door New Europe, geeft een beeld van eerste ervaringen met 5G.
Nieuwsbericht Politico
Artikel Information Age
Artikel Raconteur
Artikel Computable
Artikel Ericsson
Rapport Ericsson (pdf)
Artikel Government Europe

De stad van de toekomst

Hoe ziet de stad van de toekomst eruit? Raconteur, een bijlage van The Times, beschrijft de mogelijkheden van CO2-neutrale gebouwen en kantoren, de noodzaak voor publieke en private bedrijven om samen te werken in slimme stadsontwikkeling en hoe gegevens kunnen worden gebruikt om het leven van stadsbewoners te veranderen.
Bijlage Raconteur

Onderzoekssamenwerking met Zwitserland is niet meer zeker

De Europese Commissie had er voor 18 juni uit willen komen. Maar de onderhandelingen over een veelomvattend samenwerkingsverdrag tussen de EU en Zwitserland verlopen niet voorspoedig. Negatieve gevolgen dreigen voor het bedrijfsleven, de grensoverschrijdende aandelenhandel en de samenwerking op het gebied van onderzoek.
Nieuwsbericht SwissInfo
Nieuwsbericht Science|Business

VK: Europa dreigt weer twee onderzoeksfaciliteiten te verplaatsen

Als het VK de Europese Unie verlaat zonder overeenkomst (no deal brexit) dreigen twee erkende onderzoekscentra van de European Research Infrastructure Consortia (Eric) het land te verlaten. Instruct, een onderzoeksfaciliteit voor structurele biologie van de Universiteit van Oxford, zou naar Florence verplaatst worden. European Social Survey, een consortium dat houdingen, overtuigingen en gedragspatronen in kaart brengt, zou van Londen naar Bergen (Noorwegen) gaan.
Nieuwsbericht Research Europe

VK: Technologiesector produceerde afgelopen jaar één ‘unicorn’ per maand

Volgens het Nederlandse Dealroom zijn er in het afgelopen jaar in het VK 13 nieuwe eenhoorns ontstaan, technologiebedrijven ter waarde van meer dan 1 miljard dollar. Hiermee neemt het VK een derde plaats staat in op de mondiale ranglijst van snelgroeiende technologiebedrijven, na de VS en China.
Nieuwsbericht Tech Nation
Rapport Dealroom (pdf)

VK: Regelgeving voor digitale innovatie wordt herschreven

De Britse overheid heeft maatregelen gepresenteerd om de regelgeving zodanig te veranderen dat er meer ruimte komt voor digitale innovatie en tegelijkertijd de consument mondiger wordt gemaakt. Er is een open consultatie gestart over ideeën voor nieuwe datadiensten die ten dienste staan van de consument. Er wordt een Regulatory Horizons Council opgericht die de overheid gaat adviseren over regels en voorschriften. En er komt een Regulation Navigator, een digitale interface om bedrijven te helpen hun weg te vinden in de regelgeving en hun ideeën snel op de markt te brengen. TechUK en Nesta zien de aanpak van de Britse regering wel zitten. Nesta wil de overheid helpen bij het ontwikkelen van een toolkit voor regelgevers.
Persbericht Britse overheid
Open consultatie
Publicatie Regulation for the Fourth Industrial Revolution
Publicatie Smart Data Review
Reactie TechUK
Reactie Nesta

Benchmarking van de prestaties van hogeronderwijsstelsel in de wereld

Overal op de wereld leeft bezorgdheid over de prestaties van hogeronderwijssystemen. Ze worden geconfronteerd met uitdagingen als toegang, kostenbeheersing en het waarborgen van de kwaliteit en relevantie van het aanbod. De OESO presenteert nu een benchmark van de prestaties van de hogeronderwijsstelsels in haar lidlanden, waarbij wordt geïnventariseerd hoe goed zij presteren bij het vervullen van hun verantwoordelijkheden op het gebied van onderwijs, onderzoek en binding met de samenleving.
Aankondiging OESO
Rapport OESO (online)

“Studenten moeten beter worden voorbereid op de arbeidsmarkt”

Opleidingen bereiden studenten onvoldoende voor op de werkomgeving die ze aantreffen na hun afstuderen, meent een artikel van University World News. “We moeten manieren vinden om mensen die in het onderwijssysteem zitten te leren over de uitdagingen van banen in de praktijk. En er moeten meer mensen worden ingehuurd die deze ervaring hebben. Alleen zo kunnen we het onderwijssysteem realistisch afstemmen op de behoeften van de afgestudeerden van vandaag.”
Artikel University World News

Nationaal innovatiebeleid: Wat landen goed doen en hoe ze kunnen verbeteren

Een onderzoek van een samenwerkingsverband van 34 denktanks uit de wereld (GTIPA: The Global Trade and Innovation Policy Alliance) geeft aan waar 23 landen en de EU als geheel in uitblinken als het gaat om innovatiebeleid en waar de meeste mogelijkheden tot verbetering liggen. In veel gevallen kunnen de successen van het ene land dienen als model voor het beleid van andere landen.
Aankondiging ITIF
Rapport GTIPA (pdf)
Samenvatting Rapport

Alle beleidskwesties rondom AI op een rij

Kunstmatige intelligentie (AI) is bezig aan een transformatie van samenlevingen en economieën. Het belooft productiviteitswinsten te genereren, het welzijn te verbeteren en te helpen bij het aanpakken van wereldwijde uitdagingen, zoals klimaatverandering, grondstoffenschaarste en gezondheidscrises. Een artikel van Hackernoon noemt de belangrijkste redenen waarom we deze technologie zouden moeten omarmen. AI roept echter ook vragen en uitdagingen op met betrekking tot bijvoorbeeld menselijke waarden, eerlijkheid, menselijke vastberadenheid, privacy, veiligheid en verantwoordingsplicht. Een artikel van PwC gaat daar dieper op in. Een rapport van de OESO beschrijft de perspectieven en beleidskwesties rondom AI. Het is ook bedoeld om de coördinatie en de samenhang in besprekingen in andere nationale en internationale fora te bevorderen. Wetenschapsjournalist Bennie Mols schreef, in opdracht van de Nederlandse Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid (WRR), een ‘working paper’ over het AI-beleid van 15 landen en 2 internationale organisaties (de EU en de VN). Het paper analyseert ook de belangrijkste patronen in internationale AI-strategieën en ‑aanpakken.
Artikel Hackernoon
Artikel PwC
Rapport OESO
Rapport WRR

VN: Aanbevelingen voor het bouwen aan digitale toekomst voor iedereen

Een onafhankelijke groep van deskundigen, benoemd door VN-secretaris-generaal António Guterres, heeft een rapport uitgebracht onder de titel ‘The Age of Digital Interdependence’. Het roept regeringen, de particuliere sector en het maatschappelijk middenveld op om samen te werken om de voordelen van digitale technologieën te maximaliseren en de schade ervan voor de maatschappij tot een minimum te beperken.
Nieuwsbericht VN
Persbericht Digital Cooperation
Rapport High-level Panel on Digital Cooperation (pdf)

Mary Meeker presenteert jaarlijkse Internet Trends Report

Analist en investeerder Mary Meeker (Bond) heeft haar 2019 Internet Trends Report onthuld. Het rapport zet, nu voor het 24e achtereenvolgende jaar, gegevens op een rij over trends op digitaal gebied. Een breed scala aan bronnen ligt ten grondslag aan het rapport. Dit keer komen veel onderwerpen aan bod die beleidsmakers sterk bezighouden, zoals de toekomst van werk, onderwijs en immigratie.
Nieuwsbericht Business Insider
Artikel Vox.com
Rapport (online)

Vijf grootste octrooibureaus richten werkgroep opkomende technologieën en AI op

Vorige week kwamen de hoofden bijeen van IP5, de vijf grootste octrooibureaus van de wereld (China, Europa, Japan, VS en Zuid-Korea). Ze zijn overeengekomen een task force op te richten voor opkomende technologieën en kunstmatige intelligentie, zodat ze op dit terrein nauw met elkaar kunnen samenwerken. Dat willen ze steeds vaker gaan doen.
Nieuwsbericht EPO

Technologieverspreiding naar opkomende markten is goed voor alle landen

Een onderzoek beschreven op de economen-website Voxeu laat zien dat de internationale verspreiding van kennis en technologie, via octrooicitaties, de innovatie en productiviteit in opkomende markten doet toenemen. Tegelijkertijd komt de concurrentie van opkomende markten de wereldwijde innovatie ten goede.
Artikel Voxeu

VS: Innovatie is veranderd door verdwijnen onderzoekslaboratoria grote bedrijven

Een working paper van het Amerikaanse National Bureau of Economic Research (NBER) legt uit welke gevolgen het sluiten van onderzoekslaboratoria van grote bedrijven, de afgelopen 30 jaar, heeft gehad op innovatie in de VS. Omdat deze bedrijven tegelijkertijd meer geld stopten in universitair onderzoek, zijn er veel meer wetenschappelijke artikelen verschenen. Maar de omzetting van kennis in nieuwe producten en processen is achteruitgegaan.
Artikel NBER

VS: Welke mogelijkheden zijn er voor het reguleren van ‘big tech’?

Vier technologiereuzen – Amazon, Apple, Google en Facebook, zijn plotseling het doelwit van onderzoek door de Amerikaanse overheid. Hebben ze te veel marktmacht en, zo ja, hoe kun je ze dan reguleren? Een artikel van MIT Technology Review geeft een introductie op het onderwerp. Een artikel van Forbes vertelt welke mogelijke oplossingen er zijn, met welke praktische voor- en nadelen. Volgens een rapport van pr- en marketingbureau FleishmanHillard zullen technologiebedrijven zich hard moeten inspannen om het verloren gegane vertrouwen in de sector de komende jaren te herstellen. Dat betekent ook dat ze zich constructief moeten opstellen bij het opstellen van regels door overheden.
Artikel MIT Technology Review
Artikel Forbes
Nieuwsbericht FleishmanHillard
Rapport FleishmanHillard (pdf)