AWTI e-mail alert 12 december 2019

Nederland in Europese top van digitale ondernemerschapssystemen

Overheden kunnen op allerlei manieren digitaal ondernemerschap in hun land bevorderen, bijvoorbeeld via accelerators, crowdfunding-sites, co-working spaces en ondernemerschapsacademies. Nederland doet het wat dit betreft goed in de EU; we staan op plaats 3 van de nieuwste European Index of Digital Entrepreneurship Systems, EIDES 2019, uitgebracht door het Joint Research Centre (JRC) van de Europese Commissie. Daarmee behoren we tot de groep van 7 ‘leiders’ op dit gebied.
Rapport JRC (pdf)

Europese Commissie presenteert Green Deal, sterke inzet op onderzoek en innovatie

De Europese Commissie (EC) wil van Europa het eerste klimaatneutrale continent ter wereld maken tegen 2050. Hiertoe heeft ze de European Green Deal gepresenteerd. De maatregelen die vergezeld gaan van een eerste routekaart van de belangrijkste beleidslijnen variëren van een ambitieuze vermindering van de emissies tot investeringen in speerpuntonderzoek en innovatie.
Nieuwsbericht EC
Toelichting op Green Deal
Toelichting president Von der Leyen

Wereldwijde beleggersgroep dringt aan op maatregelen tegen klimaatverandering

Een groep van 631 investeerders met 37 biljoen (trillion) dollar aan beheerd vermogen stelt dat er een duidelijke business case is voor klimaatactie. In hun Global Investor Statement to Governments on Climate Change dringen ze er bij regeringen op aan om de benutting van kolen voor verwarmingsdoeleinden geleidelijk af te bouwen, een zinvolle prijs voor CO2-emissies vast te stellen, een einde te maken aan de subsidies voor fossiele brandstoffen en de nationale bijdragen te actualiseren en te versterken om de doelstellingen van het Akkoord van Parijs te verwezenlijken.
Nieuwsbericht The Investor Agenda
Statement (pdf)
 

Promovendi zijn kwetsbaar bij wetenschappelijke integriteitskwesties

Als het om wetenschappelijke integriteit gaat zijn er twee belangrijke onderwerpen: auteurschap en de kwetsbare positie van promovendi. Dat kwam naar voren op een discussiebijeenkomst van de KNAW. “Promovendi durven vaak geen klacht in te dienen (over een schending van wetenschappelijke integriteit, red.) omdat zij te afhankelijk zijn van hun begeleider.”
Artikel ScienceGuide

“Controle in het hoger onderwijs is goed, vertrouwen is beter”

“De reflex in Nederland is dat elk incident direct leidt tot het maken van meer regels. Als je dat te vaak doet dan dood je de ziel van het onderwijs.” Scheidend collegevoorzitter van de Erasmus Universiteit Kristel Baele pleit in een interview met ScienceGuide voor meer vertrouwen in het hoger onderwijs.
Artikel ScienceGuide

Opleidingen met studentenstop minder toegankelijk door internationals

Door de komst van buitenlandse studenten zijn opleidingen met een numerus fixus minder toegankelijk geworden voor Nederlandse studenten, schrijft de Onderwijsinspectie, vooral voor vrouwen, niet-westerse migranten en studenten met weinig geld. Het is echter niet duidelijk of dit echt alleen maar is toe te schrijven aan de toestroom van internationale studenten of dat er meer oorzaken zijn, bijvoorbeeld zelfselectie. Daarom gaat de Inspectie dit nader onderzoeken.
Nieuwsbericht HOP / DUB
Rapport Onderwijsinspectie (pdf)

Uitgaven aan r&d 4 procent hoger in 2018

Nederlandse bedrijven, instellingen en het hoger onderwijs besteedden vorig jaar samen 4 procent meer aan r&d. Daarmee komt de Nederlandse r&d-intensiteit uit op 2,16 procent van het bbp, iets hoger dan het EU-gemiddelde, en hoger dan ooit gemeten in ons land. Het streefcijfer van 2,5 procent in 2020 is evenwel nog niet in zicht. Binnen Nederland is Noord-Brabant de regio met de hoogste private r&d-uitgaven.
Artikel CBS

“Overheid moet sterker sturen op transitie naar duurzame economie”

Klimaatverandering, grondstoffenschaarste en afnemende biodiversiteit maken de transitie naar een duurzame economie onvermijdelijk. Om deze transitie goed te laten verlopen moet de overheid hierop sterker sturen, en wel vanuit een richtinggevende visie waarin het streven naar brede welvaart centraal staat. Dit adviseert de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in een nieuw rapport. Eerder deze week schreef het kabinet een brief aan de Tweede Kamer over de manier waarop het de Monitor Brede Welvaart, waarvan het CBS er nu twee heeft gepubliceerd, wil integreren in de beleidscyclus ven de overheid. (Zie ook: ‘Europese problemen vragen om transformatief innovatiebeleid’, onder Nieuws en achtergronden uit Europa).
Persbericht Rli
Advies Rli (pdf)
Kamerbrief (docx)

Unilever opent nieuw onderzoekscentrum op Wageningse campus

Koning Willem-Alexander heeft het Unilever Foods Innovation Centre geopend op het terrein van Wageningen Universiteit. De multinational koos voor haar wereldwijde onderzoek naar voedingsmiddelen voor een plek waar naast veel academisch talent ook jonge bedrijven zitten. Ruim 500 Unilever-medewerkers werken hier samen aan gezonde en duurzame voedingsinnovaties.
Nieuwsbericht Unilever
Nieuwsbericht Oost NL

“Nederlandse bedrijven moeten zich meer richten op eco-innovatie”

Willen Nederlandse bedrijven competitief blijven, dan zullen ze flink moeten vergroenen. Nu leunen ze nog te veel achterover, schrijft Rabo-econoom Otto Raspe in een gastcolumn voor RTLZ. Hij wijst op de resultaten van het Europese Eco-innovatie scoreboard, waarop Nederland in de middenmoot eindigt. “Het sleutelwoord is hier eco-innovatie.”
Artikel RTLZ
Eco-innovatie scoreboard

Tweede Kamer stemt voor financiering van internationale innovatie-samenwerking

Een meerderheid van de Tweede Kamercommissie Buitenlandse Handel en Ontwikkelingssamenwerking heeft ingestemd met de financiering van twee pilotprojecten op de terreinen voedselzekerheid, agrifood en waterbeheer. Dit is te zien eerste stap op weg naar een structureel instrument dat grensoverschrijdende innovatiesamenwerking steunt. De FME, pleit hier die al langer voor en is er blij mee. De AWTI, destijds nog AWT, drong in zijn advies ‘Kennis zonder grenzen’ uit 2010 al aan op een meer innovatiegerichte benadering van internationale samenwerking.
Nieuwsbericht FME
AWT-advies (april 2010)
 

Von der Leyen wil hoger EU-budget voor innovatie en klimaataanpak

De nieuwe voorzitter van de Europese Commissie, Ursula von der Leyen, is “bezorgd over de ingrijpende bezuinigingen” die het Finse voorzitterschap van de Raad van de EU vorige week heeft gepresenteerd voor het nieuwe meerjarig financiële kader (MFK) van de EU. Ze vindt met name dat er meer geld moet komen voor onderzoek en innovatie en voor de Green Deal die de Europese Commissie gisteren presenteerde. Dat meldt Science|Business. De verwachting is dat de onderhandelingen van de 27 lidstaten over het MFK nog wel even duren. Dat vertraagt de strategische planning en het opzetten van partnerschappen in Horizon Europe, aldus een tweede artikel van Science|Business. EARTO, het Europese verbond van onderzoeks‑ en technologieorganisaties, heeft een serie aanbevelingen gepresenteerd voor het onderzoeks-, ontwikkelings‑ en innovatiebeleid na 2020.
Artikel Science|Business – 1
Toespraak Von der Leye
Artikel Science|Business – 2
Nieuwsbericht EARTO
Publicatie EARTO (pdf)

“We moeten intellectueel eigendom in de European Open Science Cloud beschermen”

Het is naïef om Europese onderzoeksgegevens straks zomaar in de European Open Science Cloud (EOSC) te zetten. Eerst moet er een plan komen om het intellectuele eigendom te beschermen, meent Joseph Straus, voormalig directeur van het Max Planck Institute for Innovation and Competition Law. Hij is bang dat dit niet zalgebeuren. De Europese Commissie (EC) is vooral bezig met het opzetten van de EOSC. Afgelopen week publiceerde ze twee calls, één voor het verbeteren van de operationele capaciteiten van het systeem en één voor het faciliteren en ondersteunen van interdisciplinair onderzoek en open science.
Artikel Science|Business
Nieuwsbericht EC

Europese problemen vragen om transformatief innovatiebeleid

In een artikel van VOX – CEPR pleiten twee economen, één van de OESO, de ander van de Europese Investeringsbank, voor een Europees beleid dat de economie structureel transformeert. Ze pleiten onder meer voor het verminderen van de beleidsonzekerheid, het heroverwegen van het fiscale beleid en het krachtdadig aanpakken van de uitdagingen die de digitalisering, de klimaatverandering en de aanhoudende ongelijkheid met zich meebrengen. De opvattingen van de twee economen sluiten aan bij het concept van ‘transformatief innovatiebeleid’. Hierover vond op 4 en 5 november een conferentie plaats in Valencia. Afgelopen week verscheen het verslag van de bijeenkomst dat een beeld geeft van de stand van de wetenschap en de eerste ervaringen met het ontwikkelen van dit nieuwe beleid, bijvoorbeeld bij UNCTAD, de EU en het Europees Milieuagentschap (EEA). De European Parliamentary Research Service (EPRS) heeft een rapport opgesteld over de kansen en uitdagingen van het Europese industriebeleid. Digitalisering en klimaatverandering spelen in deze publicatie een grote rol, maar ongelijkheid niet.
Artikel VOX – CEPR
Verslag Conferentie
Rapport EPRS (pdf)

“Europese Innovatieraad moet oppassen met investeren in durfkapitaal”

De European Innovation Council moet uitgroeien tot de ‘unicorn’-fabriek van Europa. Dat zegt Jean-Eric Paquet, directeur-generaal voor onderzoek en innovatie van de EU, in een artikel van Sifted. Om het doel te bereiken, gaat de EIC de komende jaren 10 miljard euro investeren in deeptech, onder andere via onderzoekbeurzen en risicokapitaal. In een artikel van Science|Business doet Nina Kopola van Business Finland de waarschuwing dat de EIC wel moet waken voor marktverstoring.
Artikel Sifted
Artikel Science|Business

Hoe wordt digitalisering een succes voor Europa?

Europa moet de kracht van digitale innovatie niet alleen aanwenden voor het vergroten van de economische groei en de welvaart, maar ook om belangrijke maatschappelijke uitdagingen in verband met milieu, volksgezondheid, vervoer e.d. aan te pakken. Dat stelt de denktank Center for Data Innovation in een roadmap voor de EU. De denktank vindt dat de regelgeving voor digitale innovatie in Europa niet te streng moet worden, omdat Europa anders de ontwikkelingen in China en de VS niet kan volgen. Dat bleek op een bijeenkomst va EurActiv over regulering van AI. Daar was echter ook het geluid te horen dat juist veel regulering nodig zou zijn. Een rapport van het JRC analyseert de digitale transformatie en hoe die verder kan worden gebracht voor vier toepassingsgebieden: transport, bouw, energie en overheidsdiensten. Het magazine van het Europees Parlement bevat drie artikelen over het benutten van 5G door de EU. Het eerste artikel gaat over het opzetten en uitvoeren van een Europees 5G-programma, het tweede over de hierbij noodzakelijke samenwerking tussen overheden, bedrijven en organisaties, en het derde over de cyberveiligheid van 5G. Cybersecurity is natuurlijk breder dan 5G. De Europese Commissie (EC) publiceerde afgelopen week een classificatie (‘taxonomie’) van álle cybersecurity-dreigingen voor de digitale maatschappij.
Nieuwsbericht Center for Data Innovation
Rapport Center for Data Innovation (pdf)
Artikel EurActiv
Rapport JRC
Artikel Parliament Magazine – 1
Artikel Parliament Magazine – 2
Artikel Parliament Magazine – 3
Nieuwsbericht EC
Rapport EC

Intensiever gebruik van robots draagt bij aan groei arbeidsproductiviteit

De groei van het gebruik van robots tussen 1995 en 2015 heeft geleid tot een verhoging van de arbeidsproductiviteit van gemiddeld 6,9 procent, laat een technische studie van het JRC zien. Dat vergelijkt de ontwikkelingen in 12 EU-landen voor 9 be- en verwerkende industrieën. Een artikel van VOX - CEPR stelt meer in het algemeen dat alleen technologische revoluties nog kunnen leiden tot productiviteitsgroei. Dan stijgen overigens ook de rentetarieven.
Rapport JRC
Artikel VOX – CEPR

Comité van de Regio’s: EU-regels voor werknemers in platformeconomie nodig

Het Europees Comité van de Regio’s (CoR) wil dat er duidelijke regels komen die de rechten van werknemers in de platformeconomie waarborgen. Deze zouden zich vooral moeten richten op het creëren van een gelijk speelveld tussen online en offline economische activiteiten in de interne markt. Het CoR heeft twee adviezen opgesteld, één over het raamwerk van de noodzakelijke regulering en één over de categorisering van platforms.
Nieuwsbericht CoR
Advies CoR – 1
Advies CoR – 2

Investeringen van familiefondsen in Europese starters vervijfvoudigd in vijf jaar

De hoeveelheid geld die familiefondsen en rijke individuen in Europese start-ups steken, is in de afgelopen vijf jaar vijf keer zo groot geworden. Particulier vermogen is nu zelfs de grootste financieringsbron van durfkapitaal.
Artikel Sifted

Europese top ‘angel’-investeerders breken record

Angel-investeerders in Europa zijn actiever dan ooit. Vorig jaar kwam 5 van de 34 miljard dollar van de totale investeringen in Europese starters rechtstreeks uit privévermogen. Dit jaar wordt dit bedrag waarschijnlijk nog overtroffen, melden Dealroom en Talis Capital. Sifted geeft een lijst van enkele van de topbeleggers in Europa.
Nieuwsbericht Sifted
Artikel Sifted
Nieuwsbericht rapport van Dealroom / Talis Capital
Rapport Dealroom / Talis Capital (pdf)

EC en EIB benoemen investeringsadviseur voor de circulaire bio-economie

De Europese Commissie (EC) en de Europese Investeringsbank (EIB) hebben de Duitse investeringsbank Hauck & Aufhäuser aangewezen voor het beheer van een fonds van 100 miljoen euro aan risicokapitaal. Dit moet particuliere investeringen in de Europese bio-economie gaan stimuleren.
Nieuwsbericht Science|Business
Nieuwsbericht EIB
 

Vertrouwen in de wetenschap: alle wetenschappers kunnen eraan bijdragen

Op een conferentie van MIT Technology Review werd van gedachten gewisseld over het tanende vertrouwen van het publiek in de wetenschap. Er kwamen veel ideeën aan bod over het verbeteren van de communicatie over wetenschap en onderzoek. Daar ligt een taak voor alle betrokkenen.
Artikel American Institute of Physics
 

Japan heeft meest ‘complexe’ economie van de wereld, Nederland op plaats 26

Het Growth Lab van Harvard University heeft een Country Complexity Ranking in het leven geroepen, gebaseerd op de diversiteit van geëxporteerde goederen. Japan, Zwitserland en Zuid-Korea staan bovenaan als exporteconomieën die veel verschillende hoogwaardige producten verkopen. Nederland staat op plaats 26.
Artikel World Economic Forum
Exportcomplexiteit Nederland

Vertrouwen in innovatie: “Er is niet genoeg controle op algoritmes”

“Er is nog steeds onvoldoende controle op AI”, zegt professor en AI-expert Noel Sharkey in een interview met Deloitte. “Het gaat om zaken op abstract niveau. Wees eerlijk, wees rechtvaardig. Maar wat betekent dat precies?” Er wordt veel over gediscussieerd en er zijn veel commissies over opgericht, maar praktische oplossingen heeft dat nog niet opgeleverd.
Interview Deloitte (5:13)

“Wereld heeft een World Data Organization nodig”

Data zijn de wereldorde van de 21e eeuw aan het veranderen, stelt een artikel van GZero. Om dat proces in goede banen te leiden is een World Data Organization (WDO) nodig, zoals eerder de World Trade Organization werd opgericht om de internationale handel te reguleren. Bij die WDO zou ook een organisatie moeten worden gecreëerd die alle ontwikkelingen op het gebied van data volgt, vergelijkbaar met wat het IPCC doet voor het klimaatbeleid.
Artikel GZero

Zeven voorspellingen over big data in 2020

De wereld is het afgelopen jaar in de ban geraakt van ‘big data’-analyse, stelt een artikel van Towards Data Science. Het doet 7 voorspellingen voor hoe deze ontwikkeling in 2020 een vervolg krijgt. Het gaat bijvoorbeeld om Data as a Service, automatisering van data-analyse, data-governance, ‘natural language processing’ (NLP) en meer.

Artikel Towards Data Science

Overheden moeten AI-strategieën uitwerken vanuit holistische visie

Kunstmatige intelligentie (AI) in al haar vormen kan krachtige innovaties in de publieke sector mogelijk maken op uiteenlopende gebieden als nationale veiligheid, voedselveiligheid en gezondheidszorg. Maar dat moet wel vanuit een holistische strategie worden aangepakt. Een artikel van Deloitte legt uit wat daarmee wordt bedoeld.
Artikel Deloitte

“Een toekomst van quantum computing is helemaal niet zeker”

Google voorspelde onlangs dat het bedrijf vooroploopt in de wereld als het gaat om quantumcomputers. Het sprak zelfs over quantumsuperioriteit. IBM stelde direct dat het zo’n vaart niet loopt. Volgens een artikel van GovTech is het zelfs de vraag of quantumcomputers ooit de klassieke computer zullen aftroeven. Er bestaat vooralsnog geen enkele technologie om willekeurige hardwarefouten bij quantumcomputers uit te sluiten.
Artikel GovTech

Innovatie vindt ook plaats buiten de steden

De taal die we gebruiken om over innovatie en creativiteit te discussiëren heeft zo’n pro-urbane vooringenomenheid dat we vergeten zijn dat deze kwaliteiten ook buiten de steden tot bloei komen. Dat zegt Richard Shearmur, directeur van de School voor Stedenbouw van de McGill University (Canada) in een artikel van CityLab. De onderzoekgemeenschap, die vooral in grote steden woont, ziet rurale innovatie gewoon over het hoofd.
Artikel CityLab

“Schenk aandacht aan de andere klimaatafspraak van Parijs: Mission innovation”

Afgelopen week vond in Madrid een VN-conferentie over klimaatverandering plaats. Hier werd gesproken over de resultaten tot nu toe van het klimaatakkoord van Parijs van 2015. Volgens de Amerikaanse denktank ITIF richtte deze bijeenkomst zich ten onrechte niet op de andere overeenkomst die destijds in Parijs werd getekend: Mission Innovation, de toezegging van ‘s werelds grootste mogendheden om de innovatie op het gebied van emissiereductietechnologieën te versnellen. De ondertekenaars plegen, volgens de auteur, bij lange na niet de inspanningen die ze zichzelf destijds oplegden.
Artikel ITIF

VS strooit roet in het eten van OESO-belastingplannen voor big-tech

De OESO werkt sinds een jaar hard aan de introductie van een internationaal belastingregime voor grote techbedrijven. Frankrijk nam onlangs daarvoor al zelfstandig het initiatief. De Amerikaanse president Donald Trump overweegt hiertegen handelsmaatregelen te treffen. De Amerikaanse denktank ITIF geeft de president hierin gelijk. Volgens een artikel van Vleva is de VS momenteel dan ook de grote dwarsligger als het gaat om de uitwerking van het OESO-voorstel. De VS wil de belasting ‘optioneel’ maken voor de betrokken bedrijven. Frankrijk meent dat het plan op die manier een wassen neus wordt. Italië, het VK en Spanje werken inmiddels ook aan de introductie van een ‘digitax’, meldt New Europe. Frankrijk heeft inmiddels plannen om nog veel grotere stappen te zetten om de macht van grote techbedrijven te beperken, vertelt een artikel van Wired.
Artikel ITIF
Artikel Vleva
Artikel New Europe
Artikel Wired

China overtreft VS als wereldleider experimentele ontwikkeling

De VS blijft de globale leider in totale R&D-uitgaven, met een besteding van 483 miljard dollar in 2017, in vergelijking met China’s uitgaven van 443 miljard dollar. Volgens een publicatie van de National Science Foundation (NSF) overtrof China in 2014 echter de Amerikaanse uitgaven voor experimentele ontwikkeling: 370 tegen 300 miljard dollar. Sindsdien is China zijn voorsprong op dit gebied blijven vergroten.
Nieuwsbericht SSTI
Publicatie NSF

VS: Het Witte Huis wil ‘Amerikaanse waarden’ in onderzoek ondersteunen

Het Office of Science and Technology Policy (OSTP) van Het Witte Huis is op zoek naar input op een breed initiatief om de omstandigheden waaronder wetenschap in de VS wordt uitgevoerd te verbeteren. De nadruk wordt gelegd op de noodzaak om “de Amerikaanse waarden” in de onderzoeksonderneming te versterken. Dat betekent volgens de directeur van OSTP: ervoor zorgen dat de onderzoeksomgeving alle individuen verwelkomt, waar zij vervolgens respectvol en veilig kunnen samenwerken vanuit de waarden vrij onderzoek, competitie, openheid en eerlijkheid. Het initiatief lijkt vooral voort te komen uit de wens invloed van de Chinese overheid te minimaliseren.
Artikel American Institute of Physics

VS: “Fiscale prikkels nodig voor meer schone energie-innovatie”

Een rapport van de Amerikaanse denktank ITIF (Information Technology and Innovation Foundation) doet een beroep op het Congres om gebruik te maken van doelgerichte belastingprikkels om de innovatie in koolstofarme energietechnologieën te versnellen. “Marktconcurrentie is in veel sectoren de drijvende kracht achter innovatie, maar zal in veel sectoren niet genoeg schone energie-innovatie stimuleren om de klimaatverandering een halt toe te roepen.”
Artikel ITIF
Rapport ITIF

Canada: “We moeten ons beter positioneren in de immateriële economie”

In alle sectoren, van productie tot technologie tot natuurlijke hulpbronnen, wordt een toenemend deel van de economische groei en welvaart gedreven door ‘ongrijpbare’ (intangible) investeringen en activa, zoals data, digitale diensten, merken, ontwerpdesign, marketing en bedrijfsspecifieke training. Een artikel van het Canadese Brookfield Institute zet uiteen hoe dit het Canadese economische en innovatiebeleid zou moeten beïnvloeden.
Artikel Brookfield